Epiri

Emrin e Christopher C. King, e kam dëgjuar për herë të parë, kur u botua libri i tij në greqisht “Lament from Epirus” (“Vajtimet e Epirit” ose “Këngë vaji të Epirit”) nga Botimet “Dhoma” (2018). Libri në gjuhën origjinale është shkruar në anglisht, pasi King është një amerikan i apasionuar pas Epirit dhe Ballkanit Jugor, që e zbuloi këtë rajon para 13 vjetësh gjatë vizitës së tij në Stamboll, ku përmes disa disqeve të vjetra ndeshi për herë të parë muzikën e këtij rajoni.

Pasazhi në fjalë është shkëputur nga një ese me natyrë kronologjike dhe analitike e kërkuesit të universitetit të Heidelberg, Brendan Osswald me titull: Përbërja etnike e Epirit Mesjetar. Me Epir duhet të kuptojmë Epirin e Vjetër dhe pasazhi trajton emigraconin më të rëndësishëm, atë shqiptar.

J.G. Hahn më 1854 në librin e tij “Studime shqiptare” shkruante se “Populli shqiptar ndahet në dy fise kryesore, në toskë, që banojnë në Shqipninë e Jugut (me gjithë krahinën e Beratit) dhe në gegë, që banojnë në Shqipninë e Mesme dhe të Veriut”. “Kufinin e gjuhës në mes toskëve dhe të gegëve, shkruante ai, e formon Shkumbini ( …); në jug të këtij lumi sot nuk ka ma gegë, por në pjesën veriore të krahinës së Beratit flasin nji dialekt, i cili asht toskënisht, ndonëse ka shumë elementë nga gegnishtja.

Ndasitë i përkasin së shkuarës. Tashmë duket e rëndësishme për një Shqipëri që vitet e fundit po shndërrohet në një destinacion të preferuar për turistët europiane nga të dyja kahet- lindore e perëndimore- dhe Greqia, e cila i ka mbështetur fort shtyllat e ekonomisë mbi turizmin, por prej vitesh është zhytur në krizën e thellë financiare, të bëhen bashkë në një sektor ku të dyja palët mund të dalin të fituar.

Nga Suadela Balliu

Shefi i departamentit të Letërsisë e Gjuhës Greke në Gjirokastër, Panajot Barka, ka reaguar pas lamjmit në Top Channel se dokumentarët e prodhuar nga ky departament janë me përmbajtje nacionaliste dhe anti shqiptare.
Barka deklaron se nuk e ka përdorur termin Epir i Veriut me qëllime të tjera, veç atij si nocion gjeografik. I pyetur nga gazeta Panorama Barka komentoi se “Nëse është përdorur termin Epir i Veriut apo i Jugut, qëllimi ka qenë vetëm nocion gjeografik. Sipas tij dihet botërisht ndarja që iu bë Epirit”.