Blloku Kulturë

Një vepër e domosdoshme për të gjitha kërkimet e ardhme për marrëdhëniet serbo-shqiptare. Kështu e quan agjencia serbe e lajmeve “B92” librin e Petrit Imamit, titulluar: “Serbët dhe shqiptarët përmes shekujve”. Tre vëllime, 1500 faqe me një qasje enciklopedike, mbushur me fakte dhe përshkrime – karakterizimi i librit në fjalë, publikuar shqip dhe serbisht  është ndër më vlerësuesit. Imami, i lindur në Prizren por që ka jetuar në Beograd, vë theksin te lidhjet kulturore mes të dy popujve, duke dashur të largojë paragjykimet që janë ngritur në dekada propagandë.

"Cila është ndjenja që mbizotëron në Turqi për momentin? “Frika. Për fat të keq, sundon frika”. Kështu thotë ish-redaktori i gazetës " Cumhuriyet”, Can Dündar shkrimtar dhe autor i disa dokumentarëve. Në maj të vitit 2015 ai publikoi një material fotografik që vërtetonte përtej çdo dyshimi se shërbimet sekrete turke furnizonin me armë ektremistët islamikë në Siri. Ai e dinte se akti do të kishte pasoja.

Dialekti tosk me atë geg ndahen mes tyre në Shqipërinë e Mesme. Konkretisht? Në paralelin 41 gradë. Sipas studiuesit Robert Elsie kufiri i përzier i të dy dialekteve konstatohet në zemër të Shqipërisë politike dhe përmes një pune të lavdërueshme, ai ka sjellë disa ilustrime nga e folura shqip në të dy dialektet. Vendosur mbi një hartë të Shqipërisë, regjistrimet audio mund të dëgjohen lirshëm nga kushdo dhe për to ka edhe shpjegime shoqëruese për personat që flasin, zonën ku është kryer regjistrimi, origjina, profesioni dhe historia që tregohet.

Materialet filmike dhe fotografike përcillen nga blogu “amfora.al”, që e përshkruan veten si blog që i kushtohet arkeologjisë. Akuza është se në zonën e ndëritmit të Velieras në Durrës, betoni ka mbuluar gjetjet arkeologjike. Kjo kërkon mendimin dhe ndërhyrjen e specialistëve për të bërë vlerësimin dhe për të konfirmuar vërtetësinë e këtij vëzhgimi, që po e përcjellim për shkak të debatit dhe ndjeshmërisë.

Regjisori i njohur rus, Aleksandër Sokurov, i cili ndodhet në Shqipëri për realizimin e një filmi të bazuar mbi skenarin e Ismail Kadaresë ka dhënë një intervistë për emisionin “Kapital” të gazetarit Aleksandër Furxhi ku ka shprehur impresionet e tij për Shqipërinë. Si regjisor me eksperiencë, fitues i 20 çmimeve në festivale ndërkombëtare të filmit ai pranon se arti dhe politika është një raport bashkëveprimi që dirigjohet nga interesat e udhëheqësve politikë sidomos në vende me tipare autokratike.

Regjisorit turk Ali Avtsi i janë vënë prangat pas shfaqjes së trailerit të filmit "Zgjimi" që përshkruan se si do të kishin shkuar gjërat nëse grushti i shtetit i vitit 2016 do të kishte përfunduar me sukses.
Skenari tregon fundin e regjimit të Erdogan me anëtarët e familjes së tij të vrarë dhe vetë Erdoganin me pistoletë në kokë pasi kapet nga organizatorët e grushtit të shtetit. 

David Armitage, profesor i historisë në Universitetin e Harvardit është aktualisht një nga protagonistët e të shkruarit në një formë të re të “historisë së botës”, atë  të rrëfimeve që tejkalojnë kufijtë kombëtarë të një historiografie konvencionale."Historia” e re e botës dhe qasja tërësore dallon qartë nga ngjizja e vjetër e historisë botërore, e cila përmbledh narrativa paralele kombëtare të grupuara në periudha të caktuara kronologjike.

Gazeta “Panorama” me katër vijime mëton të zbulojë apo t’i qaset së vërtetës historike të procesverbalit të mbledhjes themeluese, mbajtur në heshtje e fshehtësi nga vjeshta 1942. Një gjetje e mençur kjo për nxitje debati historik, duke bërë publike një letër (nga burgu) të Spartak Ngjelës, drejtuar Ramiz Alisë, për t’i treguar “vendndodhjen” e saktë të procesverbalit “të humbur”.

Po të shkosh në Janinë është e pamundur të mos dëgjosh për sahatin e qytetit si një pikë takimi. Pak e dinë historinë e këtij sahati, kur u ndërtua, nga kush, dhe cila ishte vendndodhja e tij origjinale. Fillimisht kulla e sahatit ishte ndërtuar në veri të sheshit të sotëm në kryqëzimin me Rrugën Averof.

Ndodh që një bisedë me një mik të nxit të kujtosh njerëz dhe ngjarje të shkuara. Kështu më ndodhi këto ditë me zonjën Shuteriqi, të cilën e takova në Bibliotekën Kombëtare, në takimin e organizuar me rastin e 190-vjetorit të lindjes së Kristoforidhit. Biseda kishte të bënte me të shoqin, studiuesin dhe historianin e njohur të gjuhës shqipe, poetin dhe shkrimtarin, prof. Dhimitër Shuteriqin.