“Made in Europe” përballë SHBA-ve

Qeveria franceze ka bërë një rishikim të plotë të qasjes së Bashkimit Evropian për të nxitur industrinë e saj, duke ofruar një strategji gjithëpërfshirëse "Made in Europe" për të kundërshtuar subvencionet e shtuara të SHBA-së. Në një letër që mban datën 9 janar, qeveria franceze i bën thirrje BE-së të përshpejtojë objektivat e prodhimit, të zbusë rregullat e ndihmës shtetërore, të krijojë një fond emergjence të sovranitetit dhe të mobilizojë instrumentet e mbrojtjes tregtare - të gjitha një reagim ndaj një projektligji të fundit të SHBA, Aktit për Reduktimin e Inflacionit, i cili përfshin 369 miliardë dollarë subvencione miqësore me mjedisin. 

Masa vjen pas një premtimi në fillim të këtij muaji nga presidenti francez Emmanuel Macron, i cili bëri thirrje që blloku të bënte përparim në një strategji "Made in Europe". Fushata është bërë një pikë fërkimi brenda BE-së – ndërsa shumë vende mbështesin përpjekjet e Francës në teori, ka pak marrëveshje mbi mënyrën se si të realizohet ajo. Letra mban autorësinë e sekretariatit të përgjithshëm për çështjet europiane. Në të thuhet qartë se BE duhet të vendosë objektiva të reja prodhimi, në mënyrë që të reduktojë varësitë në sektorë me ndjeshmëri të lartë.

"Shumë konkretisht, Unioni duhet t'i vendosë vetes objektiva prodhimi që duhet të arrihen deri në vitin 2030," bazuar në modelin e Chips Act, thuhet në letër.

Chips Act është pjesë e përpjekjes më të gjerë të BE-së për të siguruar që Evropa nuk duhet të mbështetet në vende si Kina për teknologjinë që fuqizon teknologjinë moderne. Blloku gjithashtu po rishqyrton me shpejtësi mundësitë e reja të furnizimit me energji pas luftës së Rusisë në Ukrainë. Letra thotë se BE duhet të nisë "reformat për të thjeshtuar dhe përshpejtuar procedurat për dhënien e lejeve për instalimin e vendeve të reja të prodhimit" si dhe një reformë të plotë të tregut të energjisë, e cila mund të ndihmojë në vendimet e prodhimit dhe investimeve të kompanive.

Njëkohësisht, Komisioni Europian po rishikon rregullat e ndihmës shtetërore në rastet e emergjencave, pasi ato janë funksionalizuar disa herë që nga nisja e pandemisë dhe më pas luftës në Ukrainë. Tradicionalisht, BE-ja ka hezituar të ofrojë ndihmë shtetërore në të gjitha rastet, përveç rrethanave më ekstreme. Por në letrën e saj, Franca thotë se BE-ja duhet të nisë “mbështetje të targetuar– nëpërmjet subvencioneve ose kredive tatimore – bazuar në kriteret e përcaktuara, në një numër të kufizuar sektorësh”.

Sipas Francës, këta sektorë mund të përfshijnë fotovoltaikët, bateritë, hidrogjenin dhe materiale kritike. Letra sugjeron gjithashtu përfundimin e lehtësimit të këtyre rregullave të ndihmës shtetërore në vitin 2030. Ato aktualisht do të skadojnë në fund të këtij viti. 

Në letër thuhet se disa ndërmarrje të vogla dhe të mesme duhet të përjashtohen nga kufijtë e ndihmës shtetërore, veçanërisht nëse janë të përfshirë si partnerë në programin e BE-së për Projektet e Rëndësishme me Interes të Përbashkët Evropian (IPCEI). Letra argumenton se pragjet e njoftimit të ndihmës për projektet mjedisore ose të dekarbonizimit duhet të rriten në 20 milionë euro për kompani dhe për projekt. Franca sugjeron gjithashtu edhe ngritjen e një fondi emergjence si dhe rekomandon rialokimin e 365 miliardë eurove ende të padisbursuara si prioritet për sektorët që janë strategjikë. Fondi i sovranitetit duhet të jetë operacional para fundit të vitit 2023. Në fund, letra franceze konkludon se “strategjia europiane e tregtisë duhet të jetë me e qartë në lidhje me mbrojtjen e tregut të përbashkët europian”.

Pritet që presidentja e Komisionit Europian, Ursula von der Leyen, të japë opinionin e saj para vendeve anëtare më 1 shkurt. Kjo do të ndodhë vetë pak ditë para samitit të liderëve të BE-së, ku kjo çështje pritet të ketë rëndësi qendrore.

Burimi: MCN Tv