Bllok nga arkivat serbe dhe greke për punimin e ri "Historia e shqiptarëve gjatë shekullit të 20-të"

Një punim i 43 historianëve pretendon të japë në një përmasë më të plotë se deri më tani historinë e popullit shqiptar në shekullin që lamë pas. Në një intervistë për Tema Tv, historian Beqir Meta, një prej autorëve, thotë se ka të dhëna të reja dokumentare që pasurojnë historinë. Vëllimi i parë shkon deri në vitin 1920 dhe nuk merret vetëm me historinë e Shqipërisë, por përfshin edhe shqiptarët që banojnë jashtë territorit të shtetit të parë të shqiptarëve, pra Shqipërisë. Por Meta deklaron se kërkesat e historianëve shqiptarë për arkivat serbe dhe greke kanë hasur në kundërshtime duke dëshmuar një konservatorizëm të dalë disi nga koha.

Ka edhe për Kosovën të dhëna shumë të rëndësihme në arkivat maqedone, bullgare, serbe që nuk kanë qenë të sintetizuara më parë për të gjitha aspektet. Po kështu është zgjeruar shumë informacioni për Çamërinë, për shqiptrarët e Greqisë. Janë dhënë me saktësi në bazë të të dhënave arkivore gjendja e tyre, politikat e shtetit grek,

Kemi patur shqetësim me arkivat e Beogradit ç’është e vërteta. Në arkivat e Beogradit kemi marrë atë pjesë që kemi marrë përmes Kosovës dhe Maqedonisë.

Arkivat greke janë një mangësi. Kemi bërë tentativa, kemi shkuar në Athinë, kemi çuar grupe pune. Madje jo vetëm arkivat, por edhe bibliotekat ishte shumë e vështirë t’i shfrytëzoje. Është një konservatorizëm dhe refraktarizëm i përdorimit të arkivave prej tyre. Është një detyrë që mbetet për botimet e ardhshme, sepse edhe ne jemi të ndërgjegjshëm që një botim nuk mund t’i realizojë të gjitha pritshmëritë. Është interesant sepse arkivat tona janë shumë të hapura ndaj studiuesve grekë, por ata nuk përdorin të njëtin standard

thotë Meta.

Vëllimet e tjera që lidhen me periudha më kritike për historinë politke të vendit do të pasojnë vëllimin e parë, por mbetet për t’u parë se çfarë risie do të sjellin ato në dritën e këtij deklarimi të historianit shqiptar.