Britania në qendër të skemës së pastrimit të parave nga Azerbajxhani

Një hetim i gazetës britanike "thë Guardian" zbuloi se elita qeverisëse e Azerbajxhanit operoi me një skemë sekrete prej 2.9 miliardë dollarësh për të paguar europianë të njohur dhe  pastruar para përmes një rrjeti të kompanive të pasura britanike.
Të dhënat tregojnë se udhëheqja e Azerbajxhanit, e akuzuar për abuzime serioze të të drejtave të njeriut, korrupsion sistemik dhe zgjedhje të manipuluara, ka bëtë më shumë se 16,000 pagesa të fshehta në periudhën 2012 - 2014.
Disa nga këto para iu dhanë politikanëve dhe gazetarëve, si pjesë e një operacioni lobues ndërkombëtar për të shmangur kritikat ndaj presidentit të Azerbajxhanit, Ilham Aliyev dhe për të promovuar një imazh pozitiv të vendit të tij të pasur me naftë. Nuk ka asnjë sugjerim se të gjithë marrësit ishin në dijeni të burimit origjinal të parave. Ato mbërriti nëpërmjet një rruge të maskuar.
Por zbulimet edhe një herë nënvizojnë përdorimin e peizazhit të korporatave britanike për të lëvizur shuma të mëdha parash përtej fushës së rregullatorëve dhe autoriteteve tatimore. Shtatë milionë paund u shpenzuan në Britani për mallra luksi dhe tarifa shkollimi privat.
Mjete monetare, të kontribuara nga një grup i paguesve në Azerbajxhan dhe Rusi, udhëtuan në kompanitë britanike, nëpërmjet sistemit financiar perëndimor pa alarmuar askënd. Një nga bankat kryesore evropiane, Danske, përpunoi pagesat nëpërmjet zyrës së saj në Estoni.
Danske Bank pranoi se "pastrimi i parave dhe praktikat e tjera të paligjshme" kishin ndodhur. Ajo vuri re së pari pagesat e parregullta në 2014. Rregullatori financiar i Estonisë tha se sistemet e dizajnuara për të ndaluar pastrimin e parave kishin dështuar.

Politikanët e financuar

Të dhënat e llogarive bankare tregojnë për pagesa të shumëfishta që kanë shkuar për disa ish-anëtarë të asamblesë parlamentare të Këshillit të Evropës. Njëri është Eduard Lintner, një ish-deputet gjerman dhe anëtar i një partie simotër të Kristian Demokratëve  të Angela Merkel. Një tjetër politikan është ish-kryetari italian i grupit të qendrës së djathtë, Luca Volontè.

Pagesat u dhanë në një kohë kur Azerbajxhani ishte në trazira për arrestimin e aktivistëve dhe gazetarëve për të drejtat e njeriut dhe mbajtjen e zgjedhjeve të cilat u cilësuan nga opozita si të manipuluara. Qeveria e Aliev morikritika të hapura nga Evropa dhe SHBA duke pretenduar se u kishte dhënë ryshfet delegatëve në atë që është quajtur "diplomacia e havjarëve". Ky operacion intensiv i lobimit ishte aq i suksesshëm saqë anëtarët e Këshillit të Evropës votuan kundër një raporti kritik për Azerbajxhanin në vitin 2013.
Lintner nuk u rizgjodh si deputet në vitin 2010, por mbeti një mbështetës i fortë i Azerbajxhanit. Ai themeloi Shoqatën për Promovimin e Marrëdhënieve Gjermano-Azerbajxhan në Berlin, e cila mori € 819,500 (£ 755,000). Një pagesë prej € 6 u  bë dy javë pasi Lintner u kthye në Berlin nga një udhëtim në Azerbajxhan, ku ai monitoroi zgjedhjet presidenciale të vitit 2013. Ai tha se procesi  ishte në "standardet gjermane" - në kontrast të drejtpërdrejtë me vëzhguesit zyrtarë të zgjedhjeve që gjetën "probleme të rëndësishme".
Detajet e parave të dhëna Luca Volontes dolën në vitin 2016 dhe shkaktuan zemërim. Ai mori më shumë se  2 milion euro në këste nëpërmjet fondacionit italian Novae Terrae. Prokurorët në Milano e kanë paditur atë për pastrim parash dhe korrupsion, por Volontè kërkon që çështja të pushohet.
Të dhënat gjithashtu tregojnë për para që janë paguar nëpërmjet kompanive britanike tek Kalin Mitrev, një bullgar i emëruar vitin e kaluar në bordin e Bankës Evropiane për Rindërtim dhe Zhvillim me qendër në Londër. Mitrev mori të paktën 425,000 euro për punën e konsultimit privat nga një kompani lokale Azeri, Avuar Co. Ai pranon pagesat dhe thotë se ata ishin për konsulencë legjitime biznesi dhe mohon të ketë njohuri mbi kanalet e përdorura për ekzekutimin e tyre ose burimin origjinal të fondeve.
Një tjetër përfitues është një Azeri me bazë në Londër, Jovdat Guliyev, i cili ka marrë 25 pagesa që arrin pothuajse 400,000 funte. Guliyev është anëtar i Shoqërisë Anglo-Azerbajxhanase, një grup lobuesish i bashkëkryesuar nga liberal demokratët gjermanë. 

Lidhja britanike

Të katër firmat në qendër të kësaj skeme ishin të gjitha partneritete të kufizuara të regjistruara në Britaninë e Madhe. "Partnerët" e tyre korporativë janë entitete anonime të strehimit të taksave të bazuara në Ishujt Virgin. 
Familja në pushtet e Azerbajxhanit nuk është lidhur drejtpërdrejt. Por prova e një lidhjeje është e madhe. Shumat e mëdha vijnë përmes Bankës Ndërkombëtare të Azerbajxhanit në pronësi të shtetit. Kjo është banka më e madhe në një vend të pasur me naftë. 
Skema u përdor për të paguar shpenzimet e rastësishme të qeverisë duke përfshirë faturat mjekësore të Yaqub Eyyubov, zëvendëskryeministrit të parë të Azerbajxhanit. Kishte pagesa të ndara për djalin Ejubov, ambasadorin e BE të Azerbajxhanit dhe për sekretarin  e shtypit të presidentit, Azer Gasimov.
Partnerët e biznesit të  presidentit amerikan, Donald Trump, në këtë skemë pastrimi parash me një projekt për të ndërtuar një Trump Tower në Baku. 
Nuk është plotësisht e qartë se nga vijnë paratë e përdorura në këtë skemë. Qeveria ruse pagoi 29.4 milionë dollarë nëpërmjet kompanisë së saj kryesore të armëve, Rosoboronexport. Disa transaksione lidhen me një skemë tjetër të pastrimit të parave prej 20 miliardë dollarësh, e cila operonte nga Moska në vitet 2010 dhe 2014. Një firmë private misterioze në Baku, Baktelekom MMC, e cila tingëllon si firms shtetërore telekomi me të njëjtin emër, por nuk ka lidhje me të pagoi më shumë se 1.4 miliardë dollarë fatura.  Skema globale u ekspozua në mars nga OçRP, Novaya Gazeta dhe Guardian.

https://www.theguardian.com/world/2017/sep/04/uk-at-centre-of-secret-3bn...