Diktatori SRB

Për të gjetur një përcaktim sa më të saktë se çfarë është dhe ç’përfaqëson termi “diktator”, hyra në faqen online të enciklopedisë ndërkombëtare dhe gjeta këtë shpjegim:

“Diktator është sundimtari i një vendi (p.sh. absolutist apo autokratik) i cili merr pushtet vetiak absolut. Kur shtetet e tjera e quajnë kreun e një shteti të veçantë diktator, ai shtet quhet diktaturë. Fjala diktator e ka origjinën nga titulli i një gjykatësi në Romën e lashtë të emëruar nga Senati për të sunduar republikën në kohë të jashtëzakonshme. Ashtu si termi tiran, fillimisht një titull i respektuar në Greqinë e lashtë, dhe në një shkallë më të vogël autokrat, termi diktator përdoret pothuajse ekskluzivisht si një term për një sundimtar shtypës dhe abuziv. Në përdorimin modern, termi "diktatori" është përdorur zakonisht për të përshkruar një lider, i cili mban dhe abuzon një sasi të jashtëzakonshme të pushtetit personal, veçanërisht kompetenca për të bërë ligje pa përmbajtje efektive nga një kuvend kukull. Diktaturat karakterizohet nga tiparet e mëposhtme: pezullimin e zgjedhjeve ose zhvillimin e zgjedhjeve fiktive ku personat që do të zgjidhen janë paracaktuar, pezullimin e lirive civile, shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme; sundim me dekret, shtypjen dhe eliminimin e kundërshtarëve politikë, lejimin vetëm të një partie politike, dhe propagandimin e kultit të diktatorit. Termi "diktator" është i krahasueshëm, por jo sinonim me konceptin e lashtë të tiranit. Shumë nga njerëzit që kanë ardhur në pushtet në regjime të tilla si junta ushtarake, shtete një partiake dhe qeveri civile nën sundimin personal, janë përshkruar si diktatorë”.

Siç është thënë shpesh edhe nga të tjerët, “diktator nuk lind, por bëhesh”. Bëhesh edhe atëherë kur vet ke luftuar për rrëzimin e një diktature dhe sjelljen e demokracisë në vend, por që me kalimin e kohës mbipushteti të ka errësuar çdo lloj gjykimi mbi normat e larta të lirisë e demokracisë, duke u vetrikthyer në pikën zero, atje ku e la paraardhësi diktator.

Po Shqipëria çfarë është aktualisht? Në letra është një vend demokratik ku lejohet liria e mendimit, e shprehjes, e votës, e inisiativës ekonomike etj. etj. Në realitet nuk ndodh kështu. Po ta vëmë re me kujdes në atë që citova pak më lart se ç’është “diktatori”, nuk do shumë mend për t’u kuptuar se Shqipëria udhëhiqet nga një diktator. Po i marr me radhë përcaktimet që i vishen termit “diktator”:

• “mban dhe abuzon një sasi të jashtëzakonshme të pushtetit personal” –  Në këto 7 vite të qeverisjes, Sali Berisha ka mbledhur një mbipushtet personal. Ëndrrën e kahershme të vitit ’94, të rrëzuar me referendum popullor, u përpoq ta vinte në jetë pas vitit 2007, por që hasi në rezistencën e ish Presidentit Topi. Dhe për t’i dhënë fund kësaj “drame” shpirtërore që kish 18 vjet që e vuante, po e jetëson me Presidentin Nishani. Mori më në fund në zotërim Presidencën dhe nëpërmjet saj KLD-në, SHISH-in dhe së shpejti, Prokurorinë. Një njeri që ka qenë jashtë kontrollit kur ende s’i kishte këto institucione, tashmë me këtë pushtet të jashtëzakonshëm personal, kthehet në abuzues të rrezikshëm deri në perversitet.

• “kompetenca për të bërë ligje pa përmbajtje efektive nga një kuvend kukull” – Cili është ai që nuk thotë se për 7 vjet kemi një Kuvend kukull në duart e Sali Berishës? Në vend që Parlamenti të kishte rol kryesor në kontrollin e qeverisë, ka ndodhur e kundërta. Bie fjala, kemi një ministër jeshil që i thotë “Ndal” një kontrolli ligjor të Kuvendit për institucionin e tij me dyshime të bazuara se ka ushtruar përgjime të paligjshme. Tjera. Bëhen ligje, veçanërisht ato për privatizimet, koncensionet etj., që në të shumtën e rasteve nuk shkojnë në dobi të ekonomisë dhe zhvillimit kombëtar. Nën maskën e kompanive të huaja (disa syresh me të kaluar të dyshimtë), ato ligje fshehin ekzistencën e grupeve brendapërbrenda vendit të lidhura pazgjidhshmërisht me interesat e Familjes, qeveritarëve të tjerë dhe partnerëve të koalicionit. Ka edhe shumë ligje sa për të thënë se kemi ligje, por kur vjen puna për zbatimin e tyre, as e merr kush mundimin, sidomos kur bëhet fjalë që aty mpleksen interesa të larta pushtetarësh.

• “pezullimin e zgjedhjeve ose zhvillimin e zgjedhjeve fiktive ku personat që do të zgjidhen janë paracaktuar” – Dy palë zgjedhje ka zhvilluar Sali Berisha, më 26 maj 1996 dhe më 29 qershor 2009. Të parat i zhvilloi tërësisht fiktive, duke e detyruar kundërshtarin t’i braktisë ato; tek të dytat u tregua më kopil, përdori skema vjedhjeje të votës me njerëz të importuar, karta fallco, dhurata dhe premtime në këmbim të votës, vota pa qenë personi prezent, presion për të mos votuar apo për të fotografuar votën tek ata që dyshonin e shumë makinacione të tjera. Në funksion të kësaj, paracakton edhe numrin e deputetëve që duhet të marrë për të kapur pragun e mbijetesës qeverisëse. Sigurisht, me ndihmën e paçmuar të Ristanëne dhe Sashenkave.

• “pezullimin e lirive civile, shpalljen e gjendjes së jashtëzakonshme” – Liritë civile ekzistojnë “de jure”, por “de facto” ato janë në kulmin e shkeljes së tyre. Askush nuk është i lirë të ngrejë zërin për një padrejtësi që lidhet drejtpërdrejt me interesat e qarqeve të larta qeverisëse. Ai që akuzon vihet menjëherë nën presion. Nëse është i pafuqishëm shtypet si një krimb e s’i gjenden më gjurmët; nëse reziston pasi ka një farë mbrojtje publike, gjenden metoda të tjera të ndëshkimit, nga ai financiar deri tek dhuna psikologjike për t’u tërhequr.  

• “sundim me dekret, shtypjen dhe eliminimin e kundërshtarëve politikë” –  Gjatë gjithë viteve që Sali Berisha ka qenë në pushtet ka patur qëllim të vetin se si t’i shtypë a eleminojë kundërshtarët politikë. E ka nisur qysh në krye të herës, kur ishte taze fare, domethënë kur kish rrëzuar një regjim të egër dhe kur duhet të tregonte se si funksionon demokracia. Nisi spastrimin e atyre që i konsideronte kundërshtarë brenda partisë së vet duke ndjerë se mund t’ia lëkundnin pozitat po t’i toleronte. Dhe nuk largoi dosido, por ajkën e partisë, ata që përbënin bërthamën e krijimit të saj në dhjetor 1990. Pastaj nisi betejën me opozitën për të izoluar liderin e saj të atëhershëm (Nanon) dhe paralelisht me burgosjen e tij punoi që të nxiste grupet brenda opozitës që të rivalizonin njëri- tjetrin në luftën e brendshme për kontrollin e partisë. Pra, qëllimi ishte të dobësonte sa më shumë opozitën për ta bërë atë jo të efektshme në përballjet elektorale. Edhe pas riardhjes në pushtet në 2005-ën, ai zhvilloi të njëjtën strategji për të sponsorizuar grupe të veçanta në opozitë që t’i shfokusonte nga lufta karshi tij dhe t’i inkurajonte për beteja të kota të cilat t’ia ulnin autoritetin përpara popullit. Atëherë kur pa se një valë e madhe zemërimi popullor ishte mbledhur e atillë që i bënte me dije atij se njerëzve u kish vajtur deri në palcë thika e korrupsionit dhe abuzimit shtetëror, u kujdes personalisht për të eleminuar fizikisht 4 burra si paralajmërim se të njëjtin fat do pësojë lideri i opozitës apo kushdo tjetër që guxon të sfidojë Sali Berishën.

• “lejimin vetëm të një partie politike” – Ligjërisht ekzistojnë 100 e kusur parti politike, por që vetëm një grusht prej tyre përbëjnë skenën e mirëfilltë politike shqiptare. Nëse Sali Berisha nuk ka arritur ende që të lejojë vetëm Partinë Demokratike që të ushtrojë aktivitet politik në Shqipëri, duke eleminuar pjesën tjetër, mos kujtoni se nuk e ka ëndërruar dhe dëshiruar një gjë të tillë. Por që të arrijë deri në atë pikë duhet të ketë nën urdhëra të gjitha institucionet e tjera që mund t’i bëhen barrë për t’ia ndalur këtë revan. I duhet marrja nën kontroll edhe e prokurorisë si dhe një mandat tjetër qeverisës, për ta vënë në jetë. E në mos i shoftë fare, do përpiqet me ç’të mundet që t’i kthejë si “alternativa” qeverisëse, njësoj si ato organizatat politiko-shoqërore parazitare që kish ngritur Partia e Punës me të cilat donte të justifikonte pluri-partizmin në sy të botës.   

• “propagandimin e kultit të diktatorit” – Këtu e ka parakaluar Hoxhën, por i mungojnë vetëm bustet dhe përmendoret në sheshet qëndrore. Këngë, mini-buste, emra rrugësh i janë bërë dhe vënë, por ky është vetëm fillimi. I ka vënë vetes si detyrë që të ketë të paktën tri aktivitete në ditë. 3 aktivitete/ditë x 365 ditë = 1.095 aktivitete në vit. 1.095 aktivitete në vit x 6 kronika televizive në ditë (minimumi ky) = 6.570 kronika. 6.570 kronika/vit x 10 televizione (minimumi ky) = 65.700 kronika në vit. Nuk po llogaris këtu kronika speciale dhe ato TV që japin lajme çdo 30 minuta. Po t’i shumëzosh me minuta, sa orë kronika kthehen këto aktivitete të Sali Berishës? Kemi një televizion publik si dhe një privat kombëtar që i satelitohen disa rajonalë, të vënë tërrësisht në shërbim të Berishës, që me propagandën e tyre të përditshme, shumëzuar me ato çka paraqita më lart, e kanë ngritur kultin e Sali Berishës. Aq i fortë është bërë ky kult, saqë edhe kur dikush dononcon një zyrtar të vogël, të vetmen shpresë se do ia zgjidhë hallin e ka tek Sali Berisha. E çfarë duhet më tepër se kaq?

• “Shumë nga njerëzit që kanë ardhur në pushtet në regjime të tilla si junta ushtarake, shtete një partiake dhe qeveri civile nën sundimin personal, janë përshkruar si diktatorë” – Pikërisht, Sali Berisha ka ardhur në pushtet si një qeveri civile nën sundimin personal të tij dhe si i tillë, Sali Berisha, meriton të konsiderohet DIKTATOR.

Dhe, për ta mbyllur këtë shkrim që lindi si shkak i asaj se kush mund të quhet “Diktator”, po paraqes një tabelë (të cilën e mora po nga enciklopedia ndërkombëtare) ku pasqyrohen emrat e të gjithë diktatorëve që kanë sunduar nëpër botë. Po t’i mbledhësh të gjitha vitet e sundimit të tyre, bëjnë 17 shekuj e 68 vjet ose një mesatare prej afro 9.9 vjetësh për të gjithë. Renditjen e kam bërë sipas datave kur ata kanë ardhur në fuqi. Fatkeqësisht, por që besoj do jetë momentale, aty mungon emri i Sali Berishës, të cilin e kam futur për shkak sepse nga ajo çka shtjellova më sipër, jam i bindur se ai e meriton të jetë aty. Besoj se nuk do të jetë e largët dita që Sali Berisha ta shohë, në këtë botë ose në botën e përtejme, veten e tij të rreshtuar midis 92 diktatorëve që historia ka parë në këto 180 vjet. Në listën e mëposhtme do gjeni diktatorë që kanë sunduar vetëm 1 vit, por edhe të tillë si Kastro me 49 vjet. Por i vetmi, uniku, i cili pasi është rrëzuar një herë nga pushteti me luftë dhe është rikthyer sërish në pushtet, është... Sali Berisha!!!

P.S. Inicialet “SRB” në titullin e shkrimit i përkasin emrit “Sali Ramë Berisha”. Çdo ngjashmëri me emërtimin “SËRB” me zanoren ‘ë’ të rrëzuar, është e rastësishme.

DIKTATORËT QË KANË SUNDUAR BOTËN 1833 - 2012

*Karikatura shoqëruese nga Medi Belortaja