Konfirmohet se eshtrat e Seviljes janë të Kolombit. Spekullohet për origjinë hebreje ose Agote

A ishte Kristofor Kolombi një hebre? Në kontekstin e një lufte të ndezur në Gaza, përkundrejt një Izraeli që po kryen genocid të pastër duke vënë në pikëpyetje të gjithë kauzën morale të hebrenjve si viktima unike të qytetërimit perëndimor, në media në Perëndim po qarkullon ky lajm rehabilitues që duket se u kujton të gjithëve anën e ndritur të Hebreut. Çështja ka dalë në Spanjë, pas hulumtimeve 20 vjeçare të drejtuara nga Antonio Luentes i universitetit të Granadas dhe konsiston në studimin genetik të atyre që mendohen se janë eshtrat e Kolombit.

Trupi i eksploratorit mbahej në një katedrale në Sevilje që nga viti 1899 kur Spanja humbi kontrollin e Kubës ku edhe qëndronte deri më atëherë. Për shkak se trupi përgjatë shekujve është zhvendosur disa herë, nga Valadolidi në Santo Domingo e mandej në Havana e mandej Sevilje, ka patur spekullime nëse bëhet fjalë për origjinalin apo jo. Në vitin 2003 u dha leja për të hapur varrin dhe nisur hulmutimin genetik.

Gazeta spanjolle “El Pais” e cek përciptazi origjinën eventuale hebraike të Kolombit - Cristobal Colon në spanjisht - duke e cilësuar “spekullim” duke qëndruar më shumë në faktin se eshtrat e Seviljes janë të Kolombit. Ndonëse po qarkullon edhe një spekullim tjetër se Kolombi i përket një pakice pak të njohur – Agotëve, që supozohen se rrjedhin nga fisi gjermanik i visigotëve që u zhvendosën në Mesjetë nga Franca në Navarra. Ndërkohë mediat britanike kanë rendur te sensacioni i origjinës hebraike të eksploratorit që deri më tani e dinim për italian të lindur në Xhenova.

Në kromozimin Y dhe në atë të mitokondrisë të djalit të tij Hernando, ka gjurmë të përputhshme me origjinën hebraike

citohet Lorente.

Idenë e përforcon edhe deklarimi i një historiani si Francesc Albardaner, sipas të cilit Kolombi rridhte nga një familje endësish mëndafshi nga rajoni i Valencias. Me ligjin e kohës sipas tij, Kolombi mund të qëndronte vetëm tri ditë në Xhenova si hebre që ishte. Persekutimi ndaj hebrenjve sefardikë çoi në deklarimn e Kolombit si katolik. Një tjetër hulumtim që rrëzon hipotezën e origjinës italiane është kaligrafia e tij. Studiuesit spanjollë spekullojnë se ai ishte me orgjinë nga Mesdheu perëndimor, harkua i Spanjës mesdhetare apo ishujt Balere.

40 letrat e firmosura prej tij dëshmojnë për një shkrim në kastiliane pa ndikimin kaligrafik italian, ndërkohë që Albardaner nënvizon se ndonëse në Siçilinë e kohës kishte rreth 40 000 hebrenj, ishulli në atë kohë ishte nën kurorën e Aragonës. Të gjitha këto janë mbledhur në një dokumentar të posaçëm që duket se rihap një diskutim të vjetër.

s.zaimi