A e kupton Europa pse pati paqe për 80 vjet?

Presidenti finlandez, Alexander Stubb, ka deklaruar se në kushtet e tanishme është imediate dhe e dobishme që të paktën një nga liderët europianë të flasë me Presidentin rus Vladimir Putin.

Koalicioni i Dashamirësve të Ukrainës ra dakord se të paktën një nga liderët europianë duhet të flasë me Rusinë. Franca apo Mbretëria e Bashkuar duhet të jenë një ata që duhet të flasin me Putin

citon Stubb, agjencia “Reuters”.

Deklarata vjen pasi më 27 mars Koalicioni në fjalë që bashkon 30 vende ra dakord në një samit të mbajtur në Paris se me Rusinë duhen diskutuar garanci sigurie pas fundit të konfliktit. Një ndër çështjet kryesore është dislokimi i trupave në Ukrainë, ndërkohë që SHBA e bojkotoi Samitin. Deklarata e Stubb ka rëndësi sepse ajo adreson si të thuash një dëshirë të Kremlinit. Sinjali për këtë është fakti se nga Moska nuk mungojnë kurrë kritikat për Europën, ndërkohë që qëndrimi më i fundit është qarkulluar edhe nga agjencia “TASS”.

P.sh pak ditë më parë, një zyrtar i lartë i Ministrisë së Jashtme të Rusisë, Kyrill Logvinov, i njohur në qarqet diplomatike europiane shumë mirë, deklaronte se me qasjet e veta të thjeshtuara, BE-ja do të nxjerrë veten në periferi të zhvillimeve. Ai i referohej një qëndrimi të BE-së që kushtëzon ndihmën ndaj Sirisë me pozicionin e kësaj të fundit ndaj Rusisë. Ndërkohë evoluiimi i situatës ka sjellë në një moment përcaktues i cili përveçse kërkon vendime të shpejta dhe të qarta, evidenton miopinë e madhe të europianëve. I njëjti diplomat, pra Logvinov, është shprehur së fundmi se liderët europianë janë penduar që nuk pranuan propozimet e Putin më 2021.

Këto propozime, zyrtarizuar më 17 dhjetor 2021, përfshinin një draft marrëveshje mes Rusisë dhe SHBA, si dhe një të ngjashëm mes Rusisë dhe vendeve anëtare të NATO-s. Pasuan konsultime mes palëve në janar 2022 dhe më datën 26 janar erdhi refuzimi.

Ajo që duket se riciklohet këtu është ideja që do të duhet të kuptohej nga kushdo që mëson shkrim dhe lexim se siguria e Europës nuk mund të garantohet dhe as të jetë realiste përmes një strategjie që antagonizon Rusinë. Kjo është njësoj si ideja se Greqia mund të jetë e sigurtë duke menduar se Turqinë duhet ta ketë armik përjetësisht.

Ukraina shërbeu si një terren për zgjim. Qoftë për ata analistë – nga të cilët kemi sa të duash edhe në Tiranë – që parashikonin rënien e shpejtë të Rusisë, qoftë edhe për të parë në dritën e një realiteti të ri se dështimi dhe kolapsi nuk janë aq të pamundur sa mendoheshin. Se ajo që konsiderohet sistemike mund të zhbëhet kaq kollaj. Një këmbanë për ta kuptuar mirë, por qartë fare këtë e evidenton zyrtari  rus kur vë në dukje një fakt që sot mund të merret sikur është e drejtë natyrore e europianëve, por në fakt është përgjegjësi e tjetërkujt.

Në pikëpamjen time, çështja kyçe është se anëtarët e elitës së tanishme europiane janë të paaftë që të vlerësojnë me të vërtetë faktin se Europa jetoi në paqe për 80 vjet dhe se projekti i integrimit europian u bë I mundur nga paqja dhe u arrit në kontinent nga sakrificat e jashtëzakonshme të popullit sovjetik. Për fat të keq zyrtarët europianë do ta kuptojnë se politika e tanishme e konfrontimit kundër Rusisë do të çoojë asgjëkund vetëm pasi të përjetojnë impaktin e plotë të të gjitha pasojave negative të bastit të tyre në përpjekjet për të luftuar të ashtuquajturin kërcënim rus…Europianët do të vazhdojnë të jetojnë në botën e tyre imagjinare, ku ata janë të vetmit që meritojnë Diellin, kurse të tjerët duhet të binden, ose më mirë akoma, të shërbëjnë

citohet Logvinov.

Çfarë mund të analizohet nga kjo? Mund të analizohet fare thjeshtë se Europa e dobët, Europa miope, Europa e vetëprangosur në sigurinë transatlantike, ka pushuar së menduari në termat e kohës. Europa e dobët nuk I intereson më as një antagonisti të shpallur prej saj, siç është Rusia, e cila në mënyrën si e interpreton sigurinë e vet, sesi i analizon interesat e veta gjendet pa opsione të natyrshme dhe detyrohet të rendë pas Kinës, apo të pranojë dialogun me SHBA për çështje që do të duhet të kishin sferë përgjegjësie.

Vetë përmendja e Unionit nga zyrtarët rusë e konfirmon rëndësinë që ka ndryshimi i sjelljes në Bruksel, pasi është jashtë çdo dyshimi se në një plan afatmesëm Rusisë dhe BE-së nuk do t’i interesojë më prania e SHBA në kontinent. Mjafton të shihet se çfarë i ka bërë sigurisë së vendeve nordike, një president si Donald Trump për ta kuptuar këtë. Vende me neutralitet të gjatë, përftuar atë status pas konflikteve shumë të mëdha, hynë në NATO, një aleancë që sot shpërfillet nga presidenti amerikan. Ajo që është me të vërtetë e pakuptueshme është se momentumi që ka krijuar Trump me sjelljen e vet po përjetohet keq në BE, ndërkohë që përfaqëson rastin e artë të fuqizimit përfundimtar të unionit.

Nuk mungon asnjë parametër, mungon vetëm instinkti. Dhe është padyshim në logjikën e gjërave që fuqizimi do të sjellë pavarësimin e analizës së sigurisë, një zhvillim ky që nuk do t’i konvenojë më SHBA. Ndaj paradoksi që shihet sot qëndron pikërisht këtu: Dobësia e BE-së nuk i konvenon më as Rusisë, as Kinës madje që sot do dikë me të cilin të tubohet kundër kundrshtarit të vet, as edhe SHBA që në mënyrë naïve kërkon buxhet të shtuar për NATO-n.