Kromozomi Y po zhduket
Kromozomi Y, i cili përcakton gjininë mashkullore, po degjeneron dhe mund të zhduket brenda pak miliona vitesh. Kjo mund të çojë në zhdukjen e njerëzimit nëse nuk evoluojmë një gjen të ri të seksit.
Por ka një lajm të mirë. Një gjen i ri që përcakton gjininë mashkullore është tashmë realitet. Një studim i botuar në Proceedings of the National Academy of Science tregon se te dy lloje brejtësish, ky gjen ka evoluuar.
Tek njerëzit, si te gjitarët e tjerë, femrat kanë dy kromozome X dhe meshkujt kanë një X të vetëm dhe një kromozom të vogël të vogël të quajtur Y. Emrat nuk kanë asnjë lidhje me formën e tyre; X do të thotë 'e panjohur'.
Kromozomi X përmban rreth 900 gjene që bëjnë të gjitha llojet e punëve që nuk lidhen me seksin. Por Y përmban pak gjene (rreth 55) dhe shumë ADN jo-koduese.
Por kromozomi Y është i fortë sepse përmban një gjen shumë të rëndësishëm që nis zhvillimin mashkullor në embrion.
Rreth 12 javë pas ngjizjes, ky gjen aktivizon të tjerët që rregullojnë zhvillimin e testisit. Testisi embrional prodhon hormone mashkullore (testosteronin dhe derivatet e tij), të cilat garantojnë zhvillimin e fëmijës si djalë.
Ky gjen përcaktues i seksit u identifikua si SRY (rajoni i seksit në Y) në 1990. Ai funksionon duke shtruar një rrugë gjenetike që fillon me një gjen të quajtur SOX9, i cili është kyç për përcaktimin e mashkullit në të gjithë vertebrorët, megjithëse nuk shtrihet në kromozomet seksuale.
Kromozomi Y ka humbur 900-55 gjene aktive gjatë 166 milionë viteve, pra rreth pesë gjene për një milion vjet. Me këtë ritëm, 55 gjenet e fundit do të zhduken në 11 milionë vjet.
Te dy lloj minjsh, kromozomi Y është zhdukur plotësisht, por një ekip studiuesish japonezë zbuloi se shumica e gjeneve në Y ishin zhvendosur në kromozome të tjera.
Zhdukja e pashmangshme – në aspektin evolucionar – e kromozomit Y njerëzor ka nxitur spekulime për të ardhmen tonë.
Disa hardhuca dhe gjarpërinj janë specie vetëm femra dhe mund të bëjnë vezë nga gjenet e tyre nëpërmjet asaj që njihet si partenogjeneza. Por kjo nuk mund të ndodhë te njerëzit apo gjitarët e tjerë, sepse ne kemi të paktën 30 gjene "të ngulitura" që funksionojnë vetëm nëse vijnë nga babai nëpërmjet spermës.
Për t'u riprodhuar, ne na duhet spermë dhe burra, që do të thotë se fundi i kromozomit Y mund të sjellë zhdukjen e racës njerëzore.
Por evoluimi i një gjeni të ri që përcakton seksin vjen me kosto. Por kjo mund të sjellë me vete rreziqe. Po sikur më shumë se një sistem i ri të evoluojnë në pjesë të ndryshme të botës?
Një "luftë" e gjeneve seksuale mund të çojë në ndarjen e specieve të reja.
Pra, nëse dikush do të vizitonte Tokën pas 11 milionë vjetësh, ai mund të mos gjejë njerëz – ose disa lloje të ndryshme njerëzish, që ndahen nga sisteme të ndryshme të përcaktimit të gjinisë.
Comments
Ne fakt eshte shume per t'u
Ne fakt eshte shume per t'u shqetsuar se cfare do te ndodhe pas 11 milione vjetesh....
Add new comment