Dy vjet pa fotosintezë

Asteroidi që goditi Tokën 66 milionë vjet më parë ndali për dy vjet fotosintezën. Një studim i botuar në «Nature Geoscience» ka arritur në përfundimin se pluhuri i imët i ardhur nga impakti i shkëmbit me sipërfaqen e tokës është bërë shkak për këtë pauzë dramatike. Ky pluhur bllokoi diellin në një masë të tillë saqë bimët nuk mundën ta kryenin fotosintezën, një proces biologjik kritik për jetën, pasi përmes tij bimët përdorin dritën e diellit, ujin dhe dioksidin e karbonit për të prodhuar energji dhe oksigjen.

“Mbyllja e fotosintezës për gati dy vjet pas ndikimit solli sfida të rënda (për jetën),” tha autori kryesor i studimit dhe shkencëtari planetar Cem Berk Senel, studiues postdoktoral në Observatorin Mbretëror të Belgjikës. "Ai dëmtoi zinxhirin ushqimor, duke krijuar një reaksion zinxhir zhdukjesh" .

Ekipi i studiuesve gjeti se ky pluhur i imët mund të ketë mbetur në atmosferë deri në 15 vjet pas goditjes së asteroidit. Studiuesit sugjeruan se klima globale mund të jetë ftohur deri në 15 gradë Celsius.

“Brenda disa javësh, muajsh (nga përplasja), planeti iu nënshtrua një mbylljeje globale të fotosintezës, e cila vazhdoi për gati dy vjet gjatë të cilave fotosinteza është zhdukur plotësisht,” shtoi Senel. “Pastaj fillon të rikuperohet pas këtyre dy viteve. … Brenda tre deri në katër vjetësh, procesi u rikuperua plotësisht.”

Epoka e dinosaurëve mori fund 66 milionë vjet më parë kur një asteroid me madhësinë e një qyteti goditi një det të cekët në brigjet e asaj që sot është Meksika.

Por si ndodhi zhdukja masive e 75% të specieve në Tokë në vitet që pasuan përplasjen kataklizmike, ka mbetur e paqartë.

Hulumtimet e mëparshme kanë sugjeruar se squfuri i lëshuar gjatë përplasjes, i cili krijoi kraterin Chicxulub 112 milje (180 kilometra i gjerë) dhe bloza nga zjarret shkaktuan një dimër global dhe temperaturat ranë.

Studimi i fundit hedh dritë të re mbi këtë mbi mekanizmat pas bllokimit të rrezatimit diellor, që solli rënien e temperaturave dhe nën kushtet e banueshme për dinosaurët.