11 dhjetor, takimi i studentëve me Ramiz Alinë. Kur FLITEJ për pluralizmin politik dhe krijimin e partive të reja

Krijimi i Partisë Demokratike të Shqipërisë më 12 dhjetor, u parapri nga një lëvizje intensive e studentëve që shpërtheu më 8 dhjeto 1991, për t’u kanalizuar shumë shpejt në kërkesën e pluralizmit politik që gjeti shprehjen e vet më të formuluar nga përfaqësimi që gjeti kjo lëvizje nga profesorati I Universitetit të Tiranës dhe intelektualë me emër.

Diskutimi i këtushëm është mbajtur më 11 dhjetor 1990 mes një përfaqësie të studentëve – aty figurojnë edhe pedagogë – dhe presidentit të kohës, Ramiz Alia, në të cilin duket qartë se kërkohet që të zyrtarizohet e drejta e krijimit të partive politike. Alia njofton paraprakisht vendimin e Pleniumit të Komitetit Qendror të PPSSH-së se:

është në dobi të demokratizimit të mëtejshëm të jetës së vendit dhe pluralizmit krijimi i organizatave politike të pavarura në përputhje me ligjet në fuqi

Mbi këtë vendim vijon diskutimi me natyrë politike dhe juridike për të sqaruar dhe mos lënë ekuivok më tej për krijimin e një partie të re që duket se për disa përfaqësues të elitës intelektuale të kohës ishte domosdoshmëri.

Nisur nga ky diskutim, zbardhur nga materiali arkivor i Televizionit Publik Shqiptar, është e qartë se vendimi për krijimin e PD-së u mor më 12 dhjetor të vitit 1990, pasi më 11 dhjetor u konfirmuar “leja” juridike për pluralizmin.

***

TAKIMI I PRESIDENTIT RAMIZ ALIA ME PËRFAQËSUES TË STUDENTËVE

 (Pallati i Brigadave 11 dhjetor 1990)

_____________

Ramiz Alia hyn i duartrokitur në sallën ku ishte përcaktuar zhvillimi i takimit i shoqëruar nga ministri i arsimit Skënder Gjinushi dhe sekretari i parë i Bashkimit të Rinisë së Punës së Shqipërisë Lisen Bashkurti. Fillimisht Alia takohet me disa nga pjesëmarrësit në këtë takim, ndërsa më tej mban një fjalim ku bën të ditur vendimet që ka marrë Pleniumi i Komitetit Qendror të Partisë në lidhje me zhvillimet më të fundit në vend.

Ramiz Alia: Si jeni ju mirë jini? Tashti të filloj unë një çikë, do më dëgjoni mua njëherë dhe pastaj të shikojmë të flisni juve. Se desha tju njoftoj përpara se sot kishte një mbledhje të Pleniumit të Komitetit Qendror të Partisë dhe prandaj desha tju njoftoj çfarë ka vendosur Pleniumi i Komitetit Qendror.

Pleniumi i Komitetit Qendror shqyrtoi gjëndjen aktuale dhe rekomandoi masat përkatëse për përmirësimin e saj. Lidhur me sa më sipër vendosi:

      E para.     Në qershor të vitit 91 të mblidhet kongresi i 10-të i zakonshëm i Partisë

      E dyta.     Më 26 dhjetor të këtij vitt, dmth mbas  dy javësh, të mblidhet në Tiranë Aktivi Kombëtar i Partisë për të përcaktuar platformën elektorale të Partisë dhe për të aprovuar listën e kandidatëve të saj për deputetë në Kuvendin Popullor.

      E treta.    Pleniumi  liroi nga funksioni anëtarët e Byrosë Politike shokët Muho Asllani, Simon Stefani, Lenka Çuko, Foto Çami, Hajredin Çeliku, dhe shokët Qirjako Mihali dhe Pirro Kondi nga detyra e kandidatit të Byrosë Politike të Komitetit Qendror të Partisë

      E katërta. Ju rekomandua Kryetarit të Këshillit të Ministrave që në përputhje me situatat e tanishme ti propozojë Presidiumit të Kuvendit Popullor ndryshimet e nevojshme në Qeveri.

      E pesta.   Pleniumi shprehu mendimin se është në dobi të demokratizimit të mëtejshëm të jetës së vendit dhe pluralizmit krijimi i organizatave politike të pavarura në përputhje me ligjet në fuqi.

      Salla duartroket gjatë.

Tashi desha t’ju them edhe disa fjalë të tjera. Ky ishte vendimi. Të them unë tashi disa. Unë personalisht dhe gjithë udhëheqja e kemi ndjekur çdo hap tuajin gjatë këtyre ditëve. Qysh në fillim unë jam shprehur për dialog, për bisedime, për diskutime me juve. Bile qysh të shtunën nuk refuzova, por përkundrazi, në ora 1 e gjysëm, pas mesnate, u takova me një delegacion tuajin. Të nesërmen prita në zyrë edhe Mimozën, dhe biseduam gjërë e gjatë me njëri-tjetrin.

Ju ftova të tërëve për qetësi, në mënyrë që shqetësimet edhe kërkesat tuaja, të drejta të zgjidheshin vetëm në rrugën e diskutimit normal demokratik. Edhe tani që po takohem me ju, jam i të njëjtit mendim, që çdo gjë, e theksoj çdo gjë me qetësi, me mirëkuptim, në interes të atdheut dhe të të gjithë popullit. Në çdo rast duhet t’i pritet rruga ndërhyrjes së elementëve keqdashës ose provokator, që nuk ja duan të mirën, as popullit, as rinisë, as zhvillimit të vendit, as lirisë së atdheut as demokratizimit të vërtetë të popullit e të atdheut tonë.

Rruga e demokratizimit nuk është bulevard. Këtë duhet ta kemi parasysh të tërë të rritur edhe të rinj. Nevojitet kulturë, nevojitet tolerancë, nevojitet rregull dhe durim. Demokracia nuk pranon as kushte, as imponime, as detyrime. Prandaj edhe unë nuk ju kam vënë as kushte, as ju kam imponuar dhe as ju kam detyruar. Ajo kërkon dialog, kërkon argumentin, kërkon  logjikë, në interesin e përgjithshëm, kërkon respekt për shokun, respekt për të drejtën. Demokracia kërkon norma mirësjelljeje dhe të etikës. Në qoftë se nuk respektohen këto rregulla të lojës, i hapet rruga anarshisë, gjë që është e rrezikshme e dëmshme për të gjithë. Këtë duhet ta kenë parasysh të gjithë njerëzit tanë, sidomos kur flitet për pluralizëm, qoftë për pluralizëm mendimi, qoftë për pluralizëm organizimi, atë që quhet pluralizëm partiak.

Çdo njeri tek ne, çdo qytetar i ndershëm i vendit tonë, duhet të ketë në plan të parë interesat e atdheut, interesat e popullit. Mund të kesh vërejtje për të kaluarën ose për të sotmen. Mund të kesh mendime për një çështje ose një tjetër, për socializmin ose për partinë, por çdo gjë duhet të vihet në kandarin e fateve të atdheut, të lirisë edhe të pavarësisë së tij. Të mos harrojnë se për Shqipërinë gjithnjë qëndron rreziku i lirisë dhe i pavarësisë. Situatat politike i dini, i ndiqni. Mos i merrni si shakara. Prandaj ne na lypset  uniteti, neve na lypset të ecim të bashkuar, ne na duhet të punojmë krah për krah me njëri-tjetrin. Unë shpreh besimin tim të patundur dhe bindjen time të plotë te rinia jonë, te gjithë rinia jonë, edhe te rinia studenteske, në radhë të parë, që është pjesa më e mençur, më me kulturë, që është një pasuri e madhe e popullit tonë.

Shpreh bindjen tek klasa punëtore, te tërë populli ynë, që luftën për demokratizim që ka ndërrmarë partia ne do ta çojmë përpara pa u ndalur. Procesi i demokratizimit kërkon kontributin e secilit, të madh e të vogël, punëtorë, fshatar, studentë, por asgjë s’bëhet brenda një dite. Për më tepër duhen patur parasysh traditat tona. Drejt Europës ne duhet të shkojmë, por duhet të shkojmë me pasurinë tonë kulturore. Të mos harrojmë, ne duhet të shkojmë me traditën tonë, duhet të shkojmë me origjinalitetin tonë dhe jo si kopje e keqe e të tjerëve. Pikërisht për këtë arsye duhet të punojmë të tërë më vëmendje, duhet ti masim hapat që hedhim, duhet të jemi të kujdesshëm, pa u ndalur aspak në rrugën tonë që kemi nisur, që është rruga e interesave të atdheut, të socializmit, të popullit tonë Këto kisha t’ju thoja kështu në fillim. Tashti do dëshiroja të dëgjoja në qoftë se keni juve dhe çfarë keni juve për të më thënë.

.......... 

..........

Arben Demeti: Kam një pyetje.

Ramiz Alia: Urdhëro. Kush jeni ju?

Arben Demeti: Unë quhem Arben Demeti, asistent petagog në inxhinerinë elektrike jam dhe komunist.

Ramiz Alia: E mirë vazhdo, s’ka rëndësi ajo. Për mua ka rëndësi kush je.

Arben Demeti: Pse Pleniumi mori këto masa që Ju na i rekomanduat, ku u mbështet, më hollësisht, sidomos lirimin e disa anëtarëve të Byrosë Politike?

Ramiz Alia: Po. Pleniumi i Komitetit Qendror diskutoi, e para se se jemi përpara zgjedhjeve që do të bëhen, së dyti, kjo që ndodhi me studentët është padyshim një shqetësim për partinë, që ishte e domosdoshme të shikonte këtë situatë kupton apo jo, sepse situatat mund të zhvillohen në rrugë të ndryshme, këtë e kuptoni? Gjithmonë ka dy rrugë, në çdo fenomen.

Arben Demeti: Ose më shumë

Ramiz Alia: Më pak, dy ka. Të tjerat eleminohen, ngelen dy, rryma pozitive rryma negative ( qesh), meqë je i elektrikes ti. Prandaj në këtë çështje, kupton, Komiteti Qendror diskutoi, kupton, edhe natyrisht, gjykoi të nevojshme që të mblidhesh Aktivi Kombëtar i Partisë, për çështjen e platformës për zgjedhjet sepse partia do të dalë me kandidatët e vet dhe duhet të ketë platformë elektorale. Për kongresin e partisë, gjithashtu, duhet sipas normave dhe rregullave të bëheshin. Përsa i përket lirimit të këtyre shokëve të Byrosë Politike, lirimi i tyre është i lidhur, kupton, edhe me të kaluarën, me të meta, dobësi në punë në të kaluarën e tyre, kupton, është i lidhur përgjithësisht edhe me situatën aktuale.

Ka patur vërejtje, kemi patur neve vërejtje, edhe nga partia, edhe nga rinia, edhe nga masat. Kanë shprehur, po pse mbeten në Byro, ta zëmë u hoq prej këtej ta zemë Muho Asllani, u shkarkua nga sekretar i Durrësit, por mbeti në Byronë Politike, ose ku di unë, shoku Simon Stefani u hoq nga ministri i Brendshëm mbeti në Byronë Politike. Tani i rishikuam edhe njëherë këto kupton, si i thonë fjalës kupton, muri sluan, burri luan, ë.

Arben Imami: Pika e fundit, vendimi i fundit, ajo që ka lidhje me pluralizmin politik. A mund të shpjegoni diçka më qartë dhe më gjatë, d.m.th ç’kupton partia me këtë?

Ramiz Alia: Tashti, pluralizmin politik ne e kuptojmë në bazë të këtij vendimi që përveç subjekteve të emërtuara në Ligjin për zgjedhjet mundet të paraqiten edhe subjekte të tjera, të cilat natyrisht duhet të respektojnë normat ligjore që ekzistojnë. Subjekte të tjera mund të jeni, juve kërkoni të jeni një subjekt i pavarur për shembull, edhe rinia studenteske mund të jetë një subjekt i pavarur, kupton ti, në qoftë se dëshiron brenda Organizatës së Bashkimit të Rinisë, ose në qoftë se nuk dëshiron jashtë Organizatës së Rinisë. Pra si një subjekt i pavarur politik. Kjo është.

Arben Imami: Çfarë e pengon aktualisht partinë tonë që ti propozojë Kuvendit Popullor formimin e partive të reja?

Ramiz Alia: Nuk e pengon kjo.

Skënder Gjinushi: Kushtetuta e lejon.

Arben Imami: Kushtetuta nuk e lejon në një pikëpamje, që thuhet se, ai ligj kushtetues të cilin ju vetë propozuat për t’u abroguar në të ardhmen.

Ramiz Alia: Cili ligj?

Arben Imami: Ligji për udhëheqjen dhe rolin udhëheqës vetëm  të Partisë. Përderisa ne nuk kemi rol të vetëm udhëheqës të Partisë, ose shpresojmë së afërmi të mos kemi. Përderisa ne nuk kemi një ligj, mesa di unë, se njohuritë tona janë të kufizuara.

Ramiz Alia: Edhe ajo është, mungojnë edhe njohuritë tuaja.

Arben Imami: Përgjithësisht na mungon informacioni. Pra ne nuk kemi një ligj ku shprehimisht të thotë ndalohet…

Ramiz Alia: Nuk ka. S’ka asnjë ligj ku shprehimisht të thuhet ndalohet një parti politike.

Arben Imami: Atëherë për ç’arsye pengohet, nuk e kam fjalën pengohet, por nuk është e mendimit Partia e Punës, që krahas saj mund të jepnin kontributin e tyre edhe parti të tjera , që do të punonin dhe do të luftonin me pikëpamjet e tyre për atdhe, për Shqipëri.

Ramiz Alia: Shiko lidhur me këtë çështje pikëpamja e partisë tonë në rradhë të parë është nisur dhe niset gjithmonë nga tradita e vendit tonë, në kuptimin që mbi të tëra, ne shikojmë çështjen e unitetit të popullit. Nuk duhet të harrojmë, kupton, që ne jemi një vend i vogël. Nuk duhet të harrojmë kupton, që juve jeni të tërë të rinj, kupton, por populli jonë ka luftuar, ka luftuar ashpër. ( ndërhyrje nga salla: ka luftuar ashpër)

     Ndërhyrje nga salla: Vazhdon të luftojë

Ramiz Alia: Po po, po ka luftuar ashpër. Ka derdhur gjak të madh. Unë që jam një çikë më plak dhe jo një çikë por shumë më shumë se juve, se jam babai juaj, më kupton, por 28 mijë dëshmorë është 3 përqind e popullsisë së Shqipërisë. Të mos ta harrojmë edhe se 1 milion ishte Shqipëria. Në ndërtimin e vendit, kupton, vendi i rrafshuar për tokë ka qenë, moçalet e Shqipërisë të vinin deri në Lushnje. 38 vjet jetonte shqiptari, jo larg por në vitin 1945, kaq ishte mosha mesatare, tani është 72 vjet mosha mesatare. Pra në tërë këto rrethana, kupton, populli ynë fitoi pikërisht pse ishte i bashkuar. Kundër vendit tonë dërgoheshin banda diversantësh. Ju s’i keni jetuar këto.

Arben Imami: Ne e dimë.

Ramiz Alia: Ju i keni lexuar. Është ndryshe me lexu. Ti je artist, aktor. Kur i luan mundohesh të futesh në rol dhe kështu, sa herë që keni një pjesë mundohesh të futesh në rol. Bëni përpjekje kolosale, studioni, futeni në rol etj etj. Edhe me siguri futeni në atë rol kupton, mbasi njiheni mirë e mirë, kupton, por një realitet objektiv është ky kupton se është bërë një luftë shumë e madhe kjo. Për ne në kushte të caktuara historike një nga faktorët që ne kemi fituar ka qenë ky unitet i madh i popullit tonë rreth një ideali, rreth një qëllimi. Ky ideal, ky qëllim përfaqësohej nga Partia, përfaqësohej nga të gjitha organizatat shoqërore. Kupton tani, nuk dua të përmend, që ideali ynë, ky ideal i unitetit kombëtar, kupton, ka qenë promotori i lëvizjes së Shqipërisë përpara.

Tashi neve po theksojmë, kupton, çështjen e demokratizimit të vendit. Në demokratizimin e vendit çështja e pluralizmit është një çështje themelore. Në çkuptim? Në kuptimin e demokracisë të mendimit, të shprehjes së lirë të mendimit të njerëzve. Shprehja e lirë e mendimit të njerëzve, ne mendojmë kupton, që në kushtet tona, në realitetin shqiptar, kupton, që kemi gjithë këto lloj organizatash të ndryshme, kupton, nuk pengohet, që mendimi i lirë i njerëzve të shprehet në forma nga më të ndryshmet. Sigurisht nuk do të kishte kuptim demokratizimi në qoftë se ne themi kupton se ky mendim kupton ka qenë ekselent i shprehur. Tani përkundrazi po themi që duhet më tepër. Juve më keni dëgjuar disa herë që unë kam ngritur të hapen gojët. Ëëë, e keni parasysh?

      Salla: Po, po

Ramiz Alia: E keni parasysh! Asnjë fjalim nuk është mbajtur të mbyllen gojët. Fjalimet që kam mbajtur unë, kanë qenë të hapen gojët. Unë po flas për atë çka unë kam thënë dhe gojët duhet të hapen. Tani gojët duhet të hapen, por të mos harrojmë që duhet në interes të popullit, në interes të atdhehut, në interes të lirisë, pavarësisë së tij. Këtë duhet të kemi kujdes të tërë.

      Reagim nga salla: Pa dyshim

Ramiz Alia: Mirë, mirë, unë jam i bindur që pa dyshim, por kini parasysh se ka kupton ka edhe me dyshim. Ka mendime të tjera, është logjike që të ketë edhe mendime të tjera. Tani, në vendimin e Pleniumit të Komitetit Qendror sot, natyrisht Partia nuk jep urdhëra për këtë punë, shprehu mendimin kupton që në këto kushte mundet të ndihmojë në demokratizimin e mëtejshëm të vendit edhe paraqitja e organizatave të veçanta, kupton, pluraliste në sistemin tonë.

Blendi Gonxhe: D.m.th nuk ka kufij?

Ramiz Alia: Unë nuk them dot, unë nuk them asnjë kufij, them, derisa flitet organizim pluralist ai nënkupton çdo gjë, çdo gjë nënkupton. Tashi këtë çështje, natyrisht ka ligje, sepse nëse kërkon një parti të paraqitet me një program fashist në bazë të ligjit nuk lejohet. Në Ligj ka disa pika.

Tefalin Malshyti: Ne kemi ardhur këtu t’ju takojmë si President dhe jo si sekretar i Partisë, sepse në Letrën tonë kërkojmë takim me Presidentin Ramiz Alia dhe si President flasim pra me ju. Këto janë vendimet e Partisë, vendimet e pleniumit. Janë shumë të sakta, shumë të drejta dhe për këtë nuk ka asnjë dyshim. Megjithatë, siç e thatë edhe ju vetë, që ky është një vendim dhe nuk dihet se kur do të shpallet ligj dhe këtë dihet e ka në dorë Kuvendi Popullor dhe jo Partia. Prandaj ne duhet të diskutojmë në këtë plan, dhe jo në planin e partive. Pra duhet të diskutojmë në planin presidencial si të thush, shtetëror, dhe që këto të bëhen vendim, këto pika, me një fjalë ne këtë gjë duhet të sqarojmë.

Ramiz Alia: E di ti Kushtetutën?

Tefalin Malshyti: Kushtetutën me aq sa ashtu kena lexuar me fjalë

Ramiz Alia: E ke lexuar nenin 54 të Kushtetutës? E lejon.

Tefalin Malshyti: Jo nuk e kam lexuar

Ramiz Alia: Ashtu, domethënë s’je në korent. Nenin 54 të Kushtetutës kush e ka lexuar?

Zef Brozi: Shoku Ramiz, unë e kam lexuar. Jam jurist.

Ramiz Alia: Je jurist, e ke lexuar?

Zef Brozi: Në nenin 54 të Kushtetutës thuhet se shteti përkrah shtetasve (ndërhyn Ramiz Alia disa herë), se unë nuk po e them fjalë për fjalë, u lejohet të krijojë ( ndërhyn Ramiz Alia: ….shtetasve u lejohet të krijohen shoqata, organizata politike, kulturore, shoqërore, shkencore etj. etj.) shoqata, organizata politike, kulturore, shoqërore, shkencore etj etj, të cilat vazhdon për qëllimin e tyre etj etj, dhe ndalesa është kjo: “nuk u lejohet krijimi i shoqatave dhe partive me karakter fashist, anti-demokratik, luftënxitës, racist etj. »

Ramiz Alia: E kuptove ju këtë?

Zef Brozi: Unë duke interpretuar këtë nen…

Ramiz Alia: Këtë nen interpretoj dhe unë. Mendoj që ky Vendim i Komitetit Qendror nuk ka nevojë për asnjë interpretim tjetër mjaft është ai nen i Kushtetutës.

Zef Brozi: Ligji e lejon

Ramiz Alia: E dyta, Ligji elektoral të cilin ju duhet ta keni lexuar thotë se subjekte politike janë Partia e Punës së Shqipërisë, Organizatat Sindikale, e çarë janë këto me rradhë, dhe shoqata të tjera të njohura me ligj.

Shinasi Rama: Subjekte elektorale..

Ramiz Alia: Subjekte elektorale...

Shinasi Rama: ... elektorale...

.....këto nuk jane parti në kuptimin e nji instituti politik...

......çështja e pluralizmit si shtrohet nga këta shokët këtu....

Ramiz Alia: Jo, nga ti si shtrohet...leri ata të tjerët

Shinasi Rama: Çështja e pluralizmit është një çikë e mangët.

Ramiz Alia: Si është?

Shinasi Rama: Ju thatë që për një arsye të ndjekim traditat e mira të popullit. Dua tju kujtoj se gjithmonë në momentet më kyçe të historisë së popullit tonë ka pasur pluralizëm. Po të doni po ju sjell një shembull që nga lashtësia, por po ndalem në Kuvendin e Lezhës qysh në kohën e Skëndërbeut. Ai ishte pluralizmi më i saktë dhe më i parë i sanksionuar i fisnikëve shqiptarë. Po të vazhdoj edhe më mbrapa, të ecim për së mbari.....ju mund të qeshni, por këto që po them unë janë argumente.

Ramiz Alia: Nuk qesh. Unë dëgjoj me vëmendje të madhe dhe me respekt çdo të ri i cili kupton flet shpreh mendimet e tija, edhe kur këto janë të gabuara. Unë jam mësuar të bisedoj me gjithë farlloj njerëzish. Edhe me ato që kanë të drejtë edhe me ato që s’kanë të drejtë. Dhe kam durim shumë dhe ty do të dëgjoj deri në fund. E fillove me princat në kohën e Skëndërbeut, që s’kishte parti në atë kohë, por s’prish punë, vazhdo.

Shinasi Rama: Shiko pluralizmi  nuk fillon tek partia. Pluralizmi fillon tek e drejta me mendu ndryshe.

Ramiz Alia: Shumë e drejtë.

Shinasi Rama: Pra ishin princa ose fshatar ato ishin njerëz dhe kishin mendimet e tyre. Pra nuk po flasim për partitë, por për pluralizmin. Po të kthehemi tek Lidhja e Prizrenit 1878 do të shohim që po ashtu pati një pluralizëm mendimesh, me një qëllim të përbashkët, çlirimin e Shqipërisë, autonominë  e saj, në qoftë se ju preferoni saktësinë e termave. Po ashtu po të kthehemi edhe në kohën e Ismail Qemalit në atë qeveri të krijume aq me urgjenc u ruajt pluralizmi i mendimeve dhe ideve, sepse kryeministër ishte imzot Kaçorri, nënkryeministër ishte Imzot Kacorri dhe në të njëjtën kohë nënkryeministër ishte Aqif Pashë Elbasani dhe Mullai  i Madh. Pluralizmi në Shqipëri vazhdon me një traditë të mrekullueshme, të cilën mund ta lexojmë në të gjitha regjistrimet e parlamentit, në Bisedat e Parlamentit ..bisedimet e parlamentit shqiptar. Kjo është një periudhë shumë e ndritur, të paktën për demokracinë në vendin tonë, është një periudhë e tillë kur një libohovas si Avni Rustemi, çohet e ven kandidaturën e vet në prefekturën e Kosovës edhe nji Ekrem Bej Libohova detyrohet me mbet pa vend për deputet dhe shkon e ven ate në çiflikun e gruas. Pra populli injorant ose painjorant.

Ramiz Alia: Kush është injorant? Jo injorant mos i thuaj popullit.

Shinasi Rama: Nji minut ju lutem,

Ramiz Alia: Mos i thuaj popullit injorant.

Shinasi Rama: Unë nuk dua të bëj insinuata unë po flas, se jam një çikë i ngjirur. Po ju them, një gjë se është folur që populli ynë ishte 80 përqind analfabet. Fjala analfabet dhe fjala injorant, d.m.th i paditur. Pra në qoftë se do ta shohim në sensin e padijes do të themi që këtë padije kulturore, të ashtëquajtur kulturore, popullit tonë i mungonte. Të vazhdojmë me pluralizmin e partisë popullore dhe të opingës në kohën e Fan Nolit. Ashtu siç jeni ju i ndërgjegjshëm, siç jam edhe unë, që në një bankë ka rastis me u ul edhe nji satrap si Zogu edhe nji demokrat si Fan Noli. Megjithatë korrektesa ka kenë korrektesë deri në një farë mase. Pra pluralizëm ka pas. Nuk do përmendim rastet e mëpërparshme, kërkesat e veçanta. Të vazhdojmë manej na. Asht thanë që në periudhën e Ahmet Zogut që nuk ka pas pluralizëm. Kjo është e vërtetë dhe është periudha e satrapit të madh, despot, njeriu që e shpuri vendin tonë në mjerimin më të zi. Për këtë ne jemi gjithë të ndërgjegjshëm. Por megjithatë, i shtyrë nga nevojat e tij personale, në vitin 1936, nën flamurin e neo-shqiptarizmës, u krijua një e ashtuquajtura partia e të rinjve, e cila iu kudërvu të vjetërve. Pra  në shenjën e një pluralizmi negativ që ishte shërbëtori i një mbreti, pluralizmi u shfaq edhe këtë herë në Shqipëri. Gjatë luftës Nacional Çlirimtare është bërë nga udhëheqja e partisë dhe për këtë jemi në dijeni të gjithë. Por mesa di unë, mesa di unë të paktën, në gazetë shënohej të paktën, që për një periudhë të gjatë kohe partia ka qenë ilegale, sepse ai që ka udhëheq luftën e popullit tonë për një periudhë kohe ka qenë  Fronti. Ju keni qenë në atë kohë gjeneral, jeni gjeneral..keni qenë gjenerali më  i ri...

Ramiz Alia: Nënkolonel. Asnjëherë nuk ka qenë xheneral. Mos më ngatërro.

Shinasi Rama: Lërë atë punë se unë kam lexue dokumentat. Ti ke qenë kolonel

Ramiz Alia: Nënkolonel kam qenë, nënkolonel

Shinasi Rama: Kolonel keni qenë dhe unë e kam pa të shkrume. Po ja u them unë kolonel. Komisar i Divizionit të 7-të.

Ramiz Alia: Tashi ti do me më tregue edhe çfarë kam qenë. Nën kolonel kam qenë

Shinasi Rama: Tashti të vazhdojmë me pluralizmin.

Ramiz Alia: Vazhdo.

Shinasi Rama: Pra tradita e pluralizmit në Shqipëri është një traditë, e cila nuk është pre asnjëherë deri në vitin 1946. Pse nuk është pre dhe ç’pasoja pat premja? Jam me mendimin tuaj, e shprehët dhe e formuluat shumë saktë. Që në ‘20-‘30 vitet e para partia i vuri gjoksin punës dhe bëri të pamunjtën dhe ashtu është.

Ndërhyn Salla: Populli, edhe populli.

Ramiz Alia: Si?

Shinasi Rama: Nji minut, unë po flas, partia i vuri gjoksin...

Ramiz Alia: Mirë e ke ti.

Shinasi Rama: Partia i vuri goksin por populli i dha jetën partisë dhe partia i dha  në të njëjtën kohë, atë që ju thoni se partia është truri dhe mendja e popullit, por mesa duket, me këto të rejat po na dalin ndryshe. Të mos bëjmë insinuata, unë nuk kam ndërmend me fol ashtu.. dua të them këtë…

Ramiz Alia: Kjo që po thua ti djalë i mbarë është taman insinuatë. Kjo s’duhet bërë, kjo s’duhet bërë. Me ca po del këtu, s’ka qenë kështu. Është kështu?

Shinasi Rama: Mos u kapni mbas fjalëve të mija.

       Një debat ndërmjet tyre me fjalë që këmbehen….

Ramiz Alia: Jo, jo, jo. Një minut. Unë jo rastësisht mora fjalën i pari që tju shpjegoj se demokracia kërkon edhe durim, edhe tolerancë edhe mirësjellje. Unë po përpiqem të respektoj mirësjelljen, tolerancën, durimin. Edhe pse? Sepse vlerësoj mendimin e të tjerëve, qoftë edhe kur s’jam dakort prapë e vlerësoj. Fol moj Mimoz nuk është kështu? Edhe bashkë biseduam..(ndërhyrje nga salla).. Prandaj them se duhet ashtu, folur drejtë, më mirë thojeni drejt mendimin që keni. Të thashë unë kam dëgjuar gjithë farlloj gjërash. Kam një eksperiencë personale, politike, domethënë qysh në moshë fare të re. Kupton edhe njëçik më i vogël mund të kem qenë

..Arben Imami: Padyshim që ju e keni këtë

Ramiz Alia: Kam më shumë eksperiencë, por nuk e them për të imponuar mendimin tim ju lutem, e them…

Zë nga salla: E kemi kuptuar këtë, dhe ne ju duam (shkëmbime fjalësh..)

Ramiz Alia: Shumë mirë atëherë kjo më gëzon që ju keni respekt dhe më doni. Ju faleminderit shumë

     Duartrokitje të gjata

Ramiz Alia: Ju falemnderit shumë. Prandaj unë bisedoj me zemër të hapur me juve sepse edhe unë kam dëshirë të dëgjoj mendimet tuaja. Mendimet tuaja mi thoni ashtu si i keni,  që të di edhe mundësisht sa më të përmbledhura.

Shinasi Rama: Kërkesa jonë është kjo, që të formulohet qartë pluralizmi politik.

Ramiz Alia: Kjo ide që keni ju është formuluar shumë qartë në këtë vendim.

Shinasi Rama: Më duket se është një frazë...

Ramiz Alia: Nuk ka rëndësi hiç kjo. E ke gabim ti, e ke gabim dhe po ta shpjegoj se pse. Ky fakt që shprehu mendimi se është në dobi të demokratizimit të jetës së vendit dhe pluralizimit, krijimi… (ndërhyrje nga salla). Si the ti? Ne sot po bisedojmë, ti thua s’është në rregull. Me këtë mbaron ky muhabet. E kuptoni është qartë kjo. A është e qartë kjo?

Zef Brozi: Po është e qartë. Po, që ju jeni dakort me pluralizmin.

Ramiz Alia: Po jam dakort, edhe Komiteti Qendror i Partisë shprehu këtë mendim.

   ..Shkëmbime fjalësh në sallë...

Mimoza Ferraj: Shoku Ramiz më falni, kisha një pyetje direkte për ju.

Arben Imami: Lëre tani

Azem Hajdari: Desha tju sqaroj për një çështje këtu. Nji herë në rradhë të parë dua t’ju flas në emër të organizatës të intelektualëve të rinj që është krijuar këto ditë. Dua tju siguroj që kjo lëvizje

 Ramiz Alia: Duhet të shkoni atje njëherë, në Ministrinë e Drejtësisë, e keni parasyh këtë (qesh)

Azem Hajdari:..që është menduar kjo lëvizje ka qëllime demokratike në mbështetje të reformave të ndërrmara nga vetë ju si president. Nuk është një lëvizje e imponuar, as e blerë, as e shitur dhe as ashtu si mund të jetë interpretuar. Kjo..

Ramiz Alia: Se ka interpretuar asnjëherë shtypi

Nga salla ndërhyn Mimoza Ferraj: Shtypi  e interpretoj shoku Ramiz, si një lëvizje që bie në kundërshtim me politikën e partisë.

Azem Hajdari: S’është e vërtetë, s’është e vërtetë.

Ramia Alia: Shiko e keni gabim, e keni gabim. Ju ftoj se, shiko, që kur të hyni në dialog të jeni të informuar mirë dhe të saktë se ndryshe humbim kohën kot. Se themi fjalë që nuk janë thënë. Nuk ka thënë askush nuk e ka thënë këtë. Është tjetër problem minimizimi, është tjetër problem, keqinterpretimi është tjetër.

      (ka ndërhyrje nga salla)

Azem Hajdari: Neve shoku Ramiz të kemi paraqitur një program në emër të kësaj lëvizjeje dhe ky program është i paraqitur nga ne duke pasur parasysh ndjenjat kombëtare dhe asnji gjë tjetër, dhe demokracinë e cila ka hyrë në një rrjedhë të pëlqyeshme për popullin, por kemi mendimin se mund të ishte edhe më e përshpejtuar. Faktikisht kemi menduar që, se ashtu siç the edhe ti që demokracia nuk është bulevard, ka pasur pengesa. Këto pengesa për mendimin tim, dhe po ju shpreh edhe mendimin e shokëve të kësaj  Lëvizjes të Intelektualëve të Rinj, këto pengesa për popullin tonë në këtë periudhë që jemi janë të vështira. Gjithashtu edhe për Ju.             (ka ndërhyrje nga salla....debat ndërmjet  djamëve..)

Azem Hajdari: Shiko unë fol edhe në emrin tuj..

Ramiz Alia: Fol more vëlla fol, të ndigjojmë. Të shikoj se çfarë do thuash

Azem Hajdari: Prandaj neve jemi të kënaqur që pranuat dialogun, pavarësisht se u krijuan disa vështirësi  për me ardh tek dialogu.

Ramiz Alia: Vështirësitë juve i krijuat

Azem Hajdari: Vështirësitë mund ti quajmë në përgjithësi, edhe objektive edhe subjektive. (ndërhyn Zef Brozi: s’ka rëndësi kjo, gjëra të kaluara. Të vazhdojmë). A është kjo siguria nga ana jonë që kjo nuk është një lëvizje si mund të jetë interpretuar jo nga shtypi, por nga persona të veçantë. Nuk kam parasysh atë mendimin zyrtar, por atë që është thanë, atë mendimin që është thënë se është rebelim, është turp kjo. Rinia studentore mendoj unë është e domosdoshme ta mbështesni Ju si President, Presidiumi i Kuvendit Popullor, në këto reforma dhe Partinë si inisiatore të parë, në këto reforma demokratike. Kjo është një ndihmë e madhe.

Ramiz Alia: Kjo duhet mbështetur me të gjitha forcat.

Azem Hajdari: Me të gjitha forcat.

 Ramiz Alia Demokratizimi i jetës së vendit është alfa dhe omega e zhvillimit tonë. Këtë të tërë duhet ta kemi të qartë.

Azem Hajdari: Prandaj ne me këtë program...

Ramiz Alia: Vetëm një gjë. Më fal që të ndërpreva, më fal se jam më plak unë ëëë, vetëm duhet patur parasysh një gjë, duhet pak durim, se nuk bëhen punët aq kollaj.

Azem Hajdari: Neve nuk është se s’jemi për durim, faktikisht jemi për demokraci...

Ramiz Alia: Ashtu. Unë do ju shpjegoj faktikisht pse duhet durim

Azem Hajdari: Jemi për durim, po durimi duhet të jetë. Po në rast se hymë në procese demokratike, kjo është e mira e gjithë popullit tonë, dëshira e gjithë popullit tonë ne në këto procese duhet të jemi këmbëngulës. Them këto sepse neve në këtë program që kemi paraqit dhe kemi miratue pikë për pikë mendimin e gjithë studentëve, është parashtruar me gjithë studentët dhe neve si përfaqësues këtu jemi të autorizuar nga ata që ta mbrojmë këtë program me, dmth të hyjmë në dialog për këtë program, të paraqesim ato argumentat tonë për çdo pikë të programit.

     (ndëhynë Ramiz Alia: shumë mirë). Shokët studenta...

Ramiz Alia: Mua do mi paraqisni këto?

Ndërhyrje nga salla: Popullit shoku Ramiz

Ramiz Alia: Mua nuk më duhen këto gjëra. Dëgjo..Programin duhet ju para së gjithash ta paraqisni, kupton, në Ministrinë e Drejtësisë.

Salla: Nuk është program janë kërkesa

Ramiz Alia: A më fal, po tha programin ky.

Salla: E ka gabim ai

Ramiz Alia: A e ka gabim aaaa. Dakort, dakort dakort.

Azem Hajdari: Kërkesa kërkesa, jo program.

Ramiz Alia: A janë kërkesa, po tha program ky, prandaj thashë

Azem Hajdari: Kjo lëvizje demokratike, këtu siç e sheh jemi përfaqësues nga çdo fakultet, duke përfshirë këtu Institutin Bujqësor, Institutin e Lartë të Arteve edhe Institutin Vojo Kushi. Gjithashtu kemi edhe disa petagogë, të cilët përfaqësojnë pedagogët e rinj, që do bëjnë pjesë në këtë lëvizje intelektualësh. Prandaj ne kemi ardh ti shprehim këto kërkesa nëpërmjet kësaj përfaqësie dhe të ju sigurojmë për bindjen tonë për këto kërkesa. Kërkesa e parë siç dihet është mbështetja juaj në reformat demokratike, besoj që kjo do t’ju dihet. Ndërsa për kërkesa të tjera, ti programin e njef, tani mund të flasë ky shoku që ka programin. Jo programin, kërkesat. Shokët studenta më kanë thënë që t’ju kërkoj, sipas mundësive të juaja, që ky dialog, duke pasur parasysh, të inçizohet dhe ta transmetojmë dhe ta ndigjojnë studentët.

Ramiz Alia: Është inçizuar, dhe do transmetohet. Të gjitha.

Azem Hajdari: Kjo është e mira jonë, e mira e studentëve, dhe e mira e të gjithë atyre që duan ta fusin në kanale të tjera këtë…

Ramiz Alia: Jo e keqja e tyre

Azem Hajdari: E keqja e tyre ( Ramizi qesh, qesh edhe salla)

Ramiz Alia: E keqja e tyre, se po të ishte e mira...

Blendi Gonxhe: Ju lutem ta falni Azemin se është jashtëzakonisht i lodhur ka mbajtur mbi supe peshën e katër, mbase pesë ditëve, dhe mbase nuk shprehet në kohën e duhur. Ju lutem ta falni.

Ramiz Alia: Shiko nuk jam mësues gjuhe unë. Nuk i vë re ato. Unë vura re idetë që tha, se ato lapsuset s’janë gjë hiç, tani s’ka rëndësi kjo. Tani shiko ju lutem shumë shkurt dhe në gjëra konkrete, në gjëra konkrete që me të vërtetë ia vlen barra për të diskutuar.

Arben Imami: Me qënë se Ju keni bërë një plenium partie, i cili avancon në pozitat e mëparshme të Partisë së Punës së Sqipërisë, ajo me të cilën ne kemi ardhur të bisedojmë do të ndryshojë, d.m.th relativisht kërkesa jonë ndryshon, kërkesa e studentëve edhe e pedagogëve, të cilët janë bashkuar me lëvizjen studentore, e cila është një lëvizje intelektuale, e cila nuk dëshiron për asnjë moment të ndodhin eksese në këtë lëvizje, që nuk dëshrion që të fusin hundët e tyre në këtë lëvizje ultra të djathtët apo ultra të majtët.

Ramiz Alia: Vetëm një gjë do jua them, mos ma merrni për keq. Nuk më erdhi mirë që nuk mu bindët. Ju thashë të veni në mësim dhe ta diskutojmë.

Tefalin Malshyti: Shoku Ramiz thatë pa kushte, thatë pa kushte

Ramiz Alia: Po po pa kushte, por në bisedim...

Azem Hajdari: Shoku Ramiz unë kam qenë atë natë kur na pritët juve. Dhe doja t’ju sqaroj diçka..

Ramiz Alia: Lëre mos e sqaro, hiç fare mos e sqaro.

Azem Hajdari: Është për t’u sqaruar se këtu zë zanafillë problemi.

Ramiz Alia: Jo jo. Lëre Azem tashti, lëre tani historitë. Çfarë ke ti djalë?

Arben Imami: D.m.th Lëvizja Studentore nuk kërkon organizata të cilat shpallen subjekte elektorale ose etj etj. Përse Partia jonë ose Kuvendi jonë ka frikë, ta përcaktojë qartë dhe saktë parti politike? Atëherë interpretimet do të ishin të pamundura dhe për këtë si President juve do na ndihmonit, dhe do të ndihmonit gjithë forcat demokratike.

Ramiz Alia: Tashti.

Arben Imami: Një minutë ju lutem. Sepse përsa kohë është organizatë, apo është shoqatë apo parti politike, atëherë forcat e djathta që aktualisht kanë potencial në shtetin tonë…

Ramiz Alia: Në shtetin tonë?

Arben Imami: Forcat e majta, më falni më falni, pardon, pardon. Forcat e majta. Burokrati që do të mbahet në një karrige në atë mënyrë për mua është  i majtë, është e majta ekstreme.

Ramiz Alia: Është e djathta.

Arben Imami: Për ne është i majtë.

Ramiz Alia: Si është i majtë? Është i djathtë.

Arben Imami: Mvaret si e shikon. Për ne ju jeni në qendër ( Ramizi qesh, edhe salla) Për ne janë e majta ekstreme, unë kështu e perceptoj. Megjithëse e majta, e djathta varet nga e shikon.

Ramiz Alia: E mirë, mirë.

Arben Imami: Duhet ta nisim nga kategoritë bazë në qeveri. Neve nuk kemi kohë për t’u marrë me këtë punë.  

Një vajzë nga salla:  Kush është burokrat e pengon këtë gjë? Jeni me ne apo jo?

Ramiz Alia: Kushdo është burokrat pengon. Jo në këtë situatë, por në çdo periudhë të shoqërisë burokratizmi është frenim i zhvillimit. Edhe këtu është e njëjta gjë.

Arben Imami: Shoku Ramiz, shoku President njëkohësisht edhe për forcat e djathta, që ekzistojnë këtu,  që ka ekstremistë të djathtë që duan të përfitojnë nga kjo situatë, lëvizje pozitive revolucionare e rinisë, dhe ndoshta ti japin edhe drejtime të tjera, dhe ndoshta kanë bërë edhe provokime, që këta shokë, sidomos ato që kanë qenë në krye të kësaj pune nuk i kanë lejuar ose të paktën janë munduar të mos i lejojnë, themelimi , mundësia e partive të tjera, ato do ti linte jashtë partive. Sepse ato duke qenë të djathtë dhe me idera fashiste, nuk do të kishin mundësi të paraqisnin programet e tyre.

Ramiz Alia: Nuk del njeri me idera fashiste.

Arben Imami: Atëherë në qoftë se nuk do të dali atëhere, pavarësisht…unë jam për këtë.

Ramiz Alia: Mos u bëj, se je goxha djalë, mos u bëj naiv.

Arben Imami: Këtë e di. Pavarësisht, në qoftë se ata nuk dalin, ata do të militojnë brenda një organizate, brenda një partie politike të caktuar, dhe pavarësisht nga bindjet e tyre ata do të zbatojnë atë program, nëse zbatojnë programin dhe paguajnë kuotat ato janë në rregull me partinë e tyre, le të themi socialdemokrate, i vemë edhe katër emra mbrapa, nuk ka rëndësi se çfarë partie. Por ato nuk mund të peshkojnë në këtë ujë të turbullt. Ky është mendimi  im. Situata është shumë e turbullt shoku Ramiz. Unë jam pedagog. Jap regjizurë në shkollë. Pardje e mora vesh, dje vajta në vend dhe nuk mund të rrija pa vajtur për të parë se çfarë ndodh dhe pse s’ndodh. Ndenja gjithë ditën dhe, edhe këta djem e kanë të pamundur ta mbajnë situatën të tërë nën kontroll. Nuk e kontrollojnë dot.

Ramiz Alia: Pse? Sepse kanë ardhur forca të tjera?

Arben Imami: Jo se kanë ardhur forca të tjera. Jo jo jo. (ndërhyn salla: jo jo). Nuk mund të mbahet totalisht në qoftë se nuk plotësohen këto kërkesa.

Ramiz Alia: Po mirë pra me këtë ….

Arben Imami; Unë jam i mendimit se kjo kërkesa nuk plotëson atë që shtrojnë studentët.

Ramiz Alia: Ajo e plotëson plotësisht.

Tefalin Malshyti: Nuk e plotëson plotësisht.

Ramiz Alia: Pse?

Tefalin Malshyti: E para është sepse ne në këto kushte në qoftë se, mund ti lexojmë këto, Përshembull një pikë e kësaj kërkese është ne jemi përkrahës të reformave demokratike. (ndërhyn Ramiz Alia: lërë këtë, vazhdo më poshtë). Kalojmë tek pika tjetër

Ramiz Alia: Kalo tek ajo organizatës që thua ti.

Tefalin Malshyti: Prit se janë kështu. Kërkojmë pluralizëm politik si shkalla më e lartë e demokracisë së sotme.

Ramiz Alia: Po bukuri, mirë.

Tefalin Malshyti Si pasojë të lejohet krijimi i organizatës së pavarur politike të studentëve dhe intelektualëve të rinj.

Ramiz Alia: Po, e lejomë.

Tefalin Malshyti: Statutin e së cilës ne do e paraqesim në Ministrinë e Drejtësisë.

Ramiz Alia: Shumë bukur. Paraqiteni përpara Ministrisë e Drejtësisë statutin thuaj, si organizatë siç thoni ju. S’ka asgjë këtu, paraqiteni dhe pikë.

Tefalin Malshyti: A është e vërtetë që mund të na lejohet që nesër?

Ramiz Alia: Ju lejohet  që nesër...që nesër. Paraqiteni para Ministrisë së Drejtësisë

Tefalin Malshyti: Që nesër, se në bazë të këtij legjislacioni nuk ka një pikë e tillë që e pranon këtë, që e pranon këtë.

Ramiz Alia: Paraqitemi në bazë të asaja.

Zef Brozi: Ju shokë studentë do ta konsideroni një organizatë shoqërore padyshim kërkon miratimin e Ministrisë së Drejtësisë.

Ramiz Alia: A është politike edhe kjo?

Zef Brozi: Problemi është, nëse është organizatë politike.

Ramiz Alia: Atëherë paraqiteni para Ministrisë së Drejtësisë programin dhe Ministria e Drejtësisë do të japë mendimin për...

Zef Brozi: Kam një mëdyshje nëse do të konsiderohet vërtetë me atë emërtesën organizatë politike,?

Ramiz Alia: Quhet politike, edhe politike..? parashikohet organizatë politike.

Zef Brozi: Atëherë do të konfirmohet edhe nga ndonjë organ partiak?

Ramiz Alia: Jo ska nevojë.

Zef Brozi: Mendoj se po sepse kushtetuta nuk e lejon një gjë të tillë?

Ramiz Alia: Nuk e kërkon kushtetuta. Prandaj juve paraqisni para Ministrisë së Drejtësisë programin tuaj. Kërkoni aprovimin tuaj sipas rregullave dhe normave që ka ministria e drejtësisë për organizatat shoqërore, politike dhe ajo duhet ta aprovojë. Kështu që kjo iku. Çfarë ka tjetër.

Tefalin Malshyti: Jo ne kishim këtu me një fjalë

Ramiz Alia: Prit, prit prit. Ça ka ndonjë gjë (ndërhyrje nga salla: këtë pikë shoku Ramiz). Kjo pikë është e qartë, s’ka asnjë problem.

Arben Imami: Prit se nuk është e qartë shoku Ramiz se këtu thuhet kërkojmë pluralizëm politik (reagime nga salla)

Arben Meçe: Në qoftë se ne nesër  duam të fillojë aktivitetin kjo organizatë.

Ramiz Alia: Organet e drejtësisë do ju japin përgjigje.

Arben Meçe: A na pengojnë organet e drejtësisë për këtë gjë?

Ramiz Alia: Medoemos duhet të presësh vendimin për krijimin e kësaj organizate.

Arben Meçe: Pra duhet të presim? Gjëndja është shumë e elektrizuar atje dhe ne duhet të vemi sot t’u japim përgjigje, përgjigjen tuaj.

Ramiz Alia: Juve do veni.

(me zë të lartë. Si deklamacion) Shiko shokë studentë. Unë po ju drejtohem ju që të paraqitni programin e Organizatës tuaj, përpara Ministrisë së Drejtësisë, e cila sipas rregullave dhe normave do tju japë menjëherë përgjigje për këtë çështje.   

Urdhëro,  ia transmetova studentëve.

Arben Meçe: E dyta, shumë familje nëpër rrethe janë të dizinformuara për çështjen këtu. Rrugët nuk i dihet. Televizioni ynë e ka dhënë ashtu si e mendoi., organ kopetent për atë punë. Nuk e ka dhënë ai dizinformimin e ka dhënë tjetërkush. E kanë dhënë elementët armiq  me qëllim që të shqetësohen edhe shokët tanë, edhe prindërit tanë, dhe gjithçka që kemi ne, miqtë tanë. Dhe kjo pasqyrohet në telefonatat që bëjnë ata ku insistojnë veçanariësht për shëndetin. A nuk do të ishte e mirë nga ana e shtypit tonë që sot të njoftonte për këtë organizim dhe kjo do të ishte e mirë….

Ramiz Alia: Ike nga ajo. Ç’po them unë këtu. Kjo që po bisedojmë ne këtu do të transmetohet. Do transmetohet në emisionet e televizionit.

Dikush nga salla: Të mos trajtohet si e dorës së dytë

Ramiz Alia: Mund të transmetohet. Do të transmetohet në emisionet e televizionit. E dorës së dytë apo e dorës së parë nuk jam unë redaktori i lajmeve.(ndërhynë Arben Meçe: Të na falni shoku Ramiz....) .. Kjo bisedë që po bëjmë tashti unë propozoj të shkojë në qytetin e studentt dhe kështu siç është e regjistruar të transmetohet.

Blendi Gonxhe: Shoku Ramiz, ju besojmë plotësisht.

Arben Meçe: Shoku Ramiz më fal. Për këtë problem që jemi mblodhur ne këtu sot,  ju mblodhët një Plenium të tërë.

Ramiz Alia: Jo vetëm për këtë

Arben Meçe: Ky ka qenë problemi kryesor, ju vetë e thatë. A duhet që edhe shtypi, ta shtyjë këtë për një emision të veçantë. Më duket zvarritje?

Ramiz Alia: Për cilën?

Arben Meçe: Këtë sot që po mlidhemi ne.

Ramiz Alia: Shtypi ka dhënë sqarime ditën e parë. Për konseguencë edhe sot në gazetë, që thoshte që juve u mblodhët, bëtë kërkesat tuaja, kërkuat takim me presidentin, presidenti...

Ndërhyn një vajzë nga salla: Po thanë 400 veta

Ramiz Alia: Je informuar keq. Nuk janë dhënë 400 veta dhe prapë je informuar keq. Asnjë shifër nuk është dhënë. Prandaj shiko juve vë re që nuk jeni mirëinformuar.

Redaktori i TV: Shiko, shiko, më falni shoku Ramiz. Unë jam redaktori i televizionit  dhe nuk janë thënë gjëra të tilla. Të paktën televizioni nuk ka dhënë një lajm të tillë, që janë 400 vetë apo s’janë 400 vetë, që janë armiq apo s’janë armiq. (ndërhyrje nga salla: jemi quajtur armiku i klasës)

Ramiz Alia: Jo jo jo, s’ka thënë gjë.

Salla: i keni quajtur trazira (debate në sallë nga shumë persona)

Arben Demeti: Televizioni i ka thënë trazira

Ramiz Alia: Jo jo jo, të lutem. Jo trazira, janë quajtur çregullime. Të lutem.. dëgjoni këtu.

(Po i drejtohem studentëve të Universitetit të Tiranës):

Nuk është thënë trazira. Juve dizinformoni. Është thënë fjala çrregullime. Nuk është thënë 400, as 200 as 100 veta. Juve duke përdorur shifra të tilla dizinformoni.

Prandaj unë i lutem, i lutem të gjithë studentëve që janë seriozë, dhe unë i dua pse janë serioze, të jenë seriozë në çdo gjë. Kjo është e mira e atdheut, është e mira e studentëve.

Arben Lika: Shoku Ramiz më falni

Ramiz Alia: Ta mbaroj ai... kush e nisi këtë? A mbarove. Kush tha më falni atje

Arben Lika: Unë, unë. Ishte fjala nuk është thënë trazira, por ç’rregullim.

Ramiz Alia: Po lëre tashti

Arben Lika: Jo jo, vetëm një diçka. Çfarë ndryshimi ka ç’rregullimi nga trazirat?

Ramiz Alia: Tashti ju thashë unë mos merremi nga ana gjuhësore. Ç’rregullim ishte sepse në veprimet që janë bërë ka pasur ç’rregullime. Si ska pasur çrregullime?

Blendi Gonxhe: Zoti President, ju lutem që ju shqetësum pak, po na dëgjoni edhe njëherë. Kemi ardhur këtu nga qyteti Studenti dhe le ti themi gjërat siç janë dhe konkretisht. Të na falni që ju morëm kohë më shumë se ç’duhet sepse jeni shumë i zënë në këtë kohë. Kemi ardhur që atje dhe atje ka mbi 2000 ose 3000 veta që presin, tiranas, të afërmit tonë, të rinj e të reja. (ndërhyn Ramiz Alia: po prandaj është mirë të shkoni). Kemi ardhur që andej dhe jemi ndarë me këto fjalë, autobuzin desh e shqyhen, duke na kërkuar demokraci dhe duke na kërkuar që ti përfaqësojmë shokët drejtë, për ato që na çuan. Dhe duke brohoritur edhe në emrin tuaj. Kishte ndonjë dorë që ështe me dy gishta, por ulej prapë. Po nuk ka problem i ulëm edhe ato

Ramiz Alia: Atyre duhet t’ia këpusni gishtat sepse ajo shenjë është një çikë, konmpromenton të tjerët. (ka ndërhyrje nga salla). Jo, jo, duhet të keni kujdes, prandaj unë ju drejtohem të gjithëve. 

Blendi Gonxhe: O çuna, o çuna ju lutem. Që të jemi të sinqertë deri në fund. Meqë ata do na dëgjojnë neve dhe meqë ata kanë shpresën e madhe ke ju, Ju lutemi studentëve, meqë ata do na dëgjojnë, që të na kuptojnë, sepse ne kishim marrë një detyrë tjetër këtu. Kishim marrë detyrë që të vinim të paraqesnim kërkesat tona dhe të iknim në rast se ju nuk do na i pranonit, dhe në rast se Ju do na i pranonit të jepnim sihariqin. Meqë ne këtu erdhëm dhe ju na i dhatë sihariqin pa ardhur mirë, neve duhet t’i themi studentëve, që qëllimi ynë ndryshoi deri diku sepse Partia Komuniste Shqiptare, ( ndërhyrje nga salla: një loj është; Partia e Punës së Shqipërisë) njohu më në fund parimin që të ketë parti të tjera politike. Do bëhet apo s’do bëhet kjo, është gënjeshtër apo jo kjo, kjo nuk dihet .

Ramiz Alia: Do bëhet. Nuk është gënjeshtër kjo. Unë po ju them do bëhet.

Blendi Gonxhe: Pra ne kemi marrë fjalën e Presidentit Ramiz Alia këtu dhe kjo do realizohet.

Ramiz Alia: Unë po e them se vendimi i Pleniumit të Komitetit Qendror për këtë çështje është një vendim që do të zbatohet. Organet e drejtësisë, organet e shtetit duhet të zbatojnë ligjet. Unë nga ana, si President, meqë s’po më ashtu, spo më mendoni për ashtu, por vetëm kështu, (qesh).

Blendi Gonxhe: Vetëm ashtu kemi respekt për ju.

Ramiz Alia: Mirë. Dakort dakort. (ndërhyrje nga salla). Faleminderit shumë (qesh). Unë edhe Kushtetuta, edhe ligjet tona nuk ndalojnë kupton zbatimin e kësaj që thuhet. Unë kam thënë në pleniumin e 12 të Komitetit Qendror, kam thënë mendimin për pluralizmin. Ky vendim i Pleniumit të 13 të Komitetit Qendror avancon në këtë ide, që pranon pluralizimin edhe partiak, organizimin pluralist, jo vetëm si të thuash.

Arben Imami: Po termi partiak ç’problem krijon? Pse nuk thuhet..

Ramiz Alia: Asnjë problem nuk krijon.

Arben Demeti: Po sikur nesër ne si organizatë rinore e rinisë ta quajnë, meqë është edhe shoku Lisien Bashkurti këtu, Partia e Rinisë Shqiptare? Mund ta quajmë Partia?

Lisien Bashkurti: Atë do e vendosë rinia....(ndërhyjnë shumë zëra nga salla)

Ramiz Alia: Dëgjo dëgjo. Po mirë krijoheni.

Arben Demeti: Do e krijojnë studentët?

Ramiz Alia: Pse nuk do marrësh pjesë ti aty?

Arben Demeti: Jam në organizatën e rinisë. Mund ta quajmë dot partia?

Ramiz Alia: E kanë quajtur këta, e kanë quajtur këta.

Arben Demeti: Juve jeni para mikrofonit pohojeni ?

Ramiz Alia: Mund ta quajnë si të duan, parti mund ta quajnë, shoqatë mund ta quajnë, kupton. Vetëm duhet të respektojë ligjet.

     (Salla duartroket gjatë për Ramizin).

Ramia Alia: Vetëm duhet të respektojë ligjet dhe të mos shkojë ndesh me interesat e popullit. Këtë e kini kujdes.

Arben Meçe: Po ndesh me interesat e Partisë mund të shkojë?

Ramiz Alia: Mund të shkojë varet, se deri ku janë interesat e Partisë dhe deri ku i kap ligji këto interesa. Ligji nuk është i Partisë (ndërhyrje nga salla).

Zef Brozi: Ka norma ligjore të përcaktuara. Po për partinë a duhet të ketë kërkesa të tjera. Nuk duhet të ketë kushtëzim nga programi juaj?

Ramiz Alia: Me ligjin është tjetër problem, s’ka pse të futesh këtu. Me ligjin është tjetër problem.. (ndërhyrje nga salla).

Zef Brozi: Për Partinë a duhet të ketë kërkesa të tjera, se duhet të ketë kërkesa të tjera për Partinë? 

Ramiz Alia: Ai mund të mos jetë hiç, por duhet të keni kujdes edhe në këto çështjet e programeve. Do tërhiqja vëmendjen tuaj në atë çështjen ekonomike që e keni atje në program. Do të dëshiroja që të jeni pak në dijeni, se nuk jeni mirë në dijeni dhe natyrisht mund të krijoni edhe mendime të ndryshme.

Gjëndja ekonomike, unë e kam thënë publikisht, publikisht edhe në mbledhjen me rininë, kur ishte në datën 23 nëntor, se është e rëndë. Edhe kjo gjëndje e rëndë ka mjaft arsye. Një nga arsyet themelore është që neve na është vjetëruar teknika dhe teknologjia e prodhimit. Përtëritja e saj kërkon investime të mëdha, investime të cilat ne po përpiqemi ti realizojmë, jo vetëm duke përdorur të gjitha rezervat dhe mundësitë tona, por edhe duke bashkëpunuar me firma të huaja, bile edhe duke kërkuar kredi. Pikërisht pse po veprojmë në këtë fushë, juve e dini që Presidiumi i Kuvendit Popullor morri dy ligje të veçanta që lejojnë investimet e huaja, kupton, dhe marrjen e kredive.

Pikërisht për këtë arsye në Pleniumin e 12 të Komitetit Qendror në mënyrë specifike theksova që në Kushtetutën e ardhshme, neni mbi çështjen e kredive duhet të rishikohet. Por të mos harrojmë edhe kushte të tjera, që ndikojnë veçanërisht kur flasim për kohën e sotme. Kam parasysh kushtet atmosferike. Unë i thashë edhe mbledhjes të atyre të rinjve që ishin atje. Neve na kushtojti thatësira e sivjetshme, që dëmtoi rëndë energjinë elektrike, dëmtoi rëndë bujqësinë tonë, 150 milion dollarë. Juve nuk e merrni me mend ndoshta, çdo të thotë 150 milion dollarë. Por që të bëni.... ( ndërhyrje nga salla: s’kemi faj ne). Jo jo jo. S’keni faj ju për këtë, se është relative. Nuk e merrni relativisht me çfarë, ndaj dhe nuk keni faj ju. Por unë po ju them se eksporti  jonë kombëtar në vit është 400 milion dollarë. Pra duke bërë këtë krahasim ma do mendja se del më tepër në evidencë sesa dëme kemi patur nga thatësira. Mund të thotë ndokush, siç edhe ma thanë se vetëm neve thatësira? Jo, s’është vetëm ne thatësira. Nuk është e vërtetë që është vetëm tek ne edhe tek të tjetrët ka qenë thatësira. Por ne mos harrojmë se jemi vend i vogël dhe kur thatësira ndodh në Shkodër po kjo thatësirë ka shku edhe në Gjirokastër. Kurse në vende të tjera ndodh thatësira në fund të Italisë por nuk ndodh në veri të saj, e kështu me rradhë. Prandaj kjo situatë aktuale, nuk flas për situatën e përgjithshme, duhet patur mirë parasysh. Neve po marrim masa  për të përballuar këto vështirësi që kemi. Juve e keni dëgjuar shokun Adil që ka folur që Qeveria po përpiqet, në rrugë nga më të ndryshmet, duke përfshirë këtu edhe kreditë që të plotësojë dmth sa më parë nevojat që ka populli për këtë çështje. (ndërhyrje nga salla: cilat janë rrugët?). Rrugët janë për të importuar, për të importuar vajin që nuk u bë,   sheqerin që nuk u bë, drithëra buke që nuk u plotësuan, sidomos misër për blegtorinë, sepse misri, pothuajse as 50 përqind nuk morrëm, import patatesh, import orizi. Këto janë mallra ushqimore të cilat kapin një shumë gati 80 milion dollarë.

Nga salla: Po këto ndikojnë vitin tjetër?

Ramiz Alia: Këto vitin tjetër nuk ndikojnë sepse ne po bëjmë tamam këtë llogari, që ti plotësojmë tani për vitin tjetër, se konseguencat e këtij viti duken vitin tjetër.

Nga salla: Po vazhdoi thatësira?

Ramiz Alia: E kuptoj e kuptoj. Edhe parvjet, edhe vjet, thatësirë kishin , edhe vitin tjetër s’do të kemi se kur i thonë pastaj duket sikur edhe perëndia kur na ka zënë kështu me gurë kur i thonë, atëhere, por megjithatë,  duhet të përpiqemi që ti bëjmë ballë. Neve tashti nga ana tjetër po i bëjmë ballë dhe po kërkojmë që të fillojë mekanizmi i ri ekonomik më 1 janar të këtij viti me lëndë të parë në të gjitha uzinat dhe fabrikat. Në mënyrë që punëtorët të mos mbeten pa lëndë të parë siç mbetën tani, kupton. Se sivjet 40 mijë punëtorë kanë punuar me orar të reduktuar dhe ne jemi detyruar të paguajnë 80 përqind të pagës së tyre. Çdo të thotë ti paguash 80 përiqnd të pagës punëtorit? Do të thotë të paguash para dhe të mos marrësh prodhim. Kush është ekonomist këtu nga juve e kupton se kjo është një gjë e keqe për ekonominë, sepse është burim inflacioni, kupton. Po ne nuk mund të linim klasën punëtore, që jo për faj të saj, të mbetesh edhe pa të ardhurat. Ekonomia e tregut do të thotë të lësh lojën e lirë të çmimeve. Nëqoftë se kini durim do t’ju shpregoj pak si është situata tek ne që pastaj të shikojmë a duhet të shkojmë në këtë version? Nuk them a duhet të shkojmë nesër, a duhet të shkojmë në këtë version? Prandaj është ajo çështja çështja që thash durimi se njerëzit kërkojnë dita me ditë. Problemi shtrohet kështu vëllezër. Shqipëria është zhvilluar në bazë të disa marrdhënieve ndërkombëtare ekonomike që ka patur. Çkanë qenë këto marrdëhnie ndërkombëtare ekonomike që ka patur Shqipëria? Deri vjet, në vitin 1989 eksporti dhe importi ynë bëhej mbi bazën e çmimeve stop. Çdo të thotë çmime stop? Ekonomistë më ndihmoni një çikë ju. Jua them, jua shpegoj çdo të thotë... Ne bënim marrëveshje me vendet e Evropës Lindore edhe me Jugosllavinë, edhe me Evropën lindore, edhe me Kinën, flas për këto vende, marrveshje 5 vjeçare mbi bazën e të cilave thonim do të marrim këto, këto, këto plaçka, do të japim këto, këto, këto plaçka. Do ti blemë me kaq çmime, do ti shesim me kaq çmime dhe këto çmime ishin të palëvizshme për 5 vjet. ( ndërhyrje nga salla) Mbi këtë bazë duke qenë se ishin çmime fikse neve kishim caktuar edhe pagat e njerëzve Stop. Domethënë kemi tabelën e pagave, sa merrte punëtori, sa merrte mësuesi , sa merrte aktori, besoj se edhe ti që je aktor, njësoj e ke pas rrogën, mund të jetë ndryshuar një herë në 5 vjet a si e ke, se ka një normë edhe atje e të gjitha dmth njësoj. Çmimet në treg ishin gjithashtu stop, çmimi i sheqerit, çmimi i bukës, çmimi i miellit, çmimi, gjalpit, çmimi i mishit, çmimi i veshjeve etj etj. Tani çka ndodhur? Tani marrdhëniet me të gjitha vendet e lindjes edhe me Jugosllavinë kanë marrë fund si marrdhënie çmimesh stop. Tashti japim dhe marrim mbi bazën e çmimeve konjukturale.

Dikush nga salla: Kur ka filluar kjo?

Ramiz Alia: Duke filluar që nga fillimi i këtij viti, dhe pa klering. (ndërhyrje nga salla: që nga fillimi i viteve ’90?). Po që nga fillimi i vitit ’90.

Salla: Nuk po shohim rezultat?

Ramiz Alia: Më fal, më fal. S’po sheh rezultat, duhet të shikoni të keqen dhe jo të mirën. Jua shpjegoj unë tani. Kjo është për keq, nuk është për të duartrokitur. D.m.th nuk ka më marrveshje çmimesh stop. Çdo të thotë kjo? Kjo do të thotë shesim dhe blenë sipas konjukturës. Sot e blenë kafenë 400 dollarë, nesër e blenë 700 dollarë. E kuptoni këtë? Sot e blenë grurin 120 dollarë tonin, nesër e blenë 150 dollarë tonin.

    (Nga Salla: Kështu edhe mund të shesim?)

Ramiz Alia: Këtu ke të drejtë ti, edhe mund të shesim. Po çka ndodhur, meqë e hape këtë muhabet ti, ato që ne të shesim, janë mineralet. Çmimi i kromit ka rënë, struktura ekonomike botërore, çfarë je ti ekonomist?

Shinasi Rama: Jo unë jam për gjuhë të huaja?

Ramiz Alia: Për gjuhë të huaja, epo mirë lexon makari. Metalurgjia ka rënë, armatimet po bien, kromi duhet tamam këtu…pra pikërisht këtu janë ulur çmimet. Çmimet e bakrit janë ulur, pra ato lëndë të para që ne eksportojmë kanë rënë. Tani kontradikta me të cilën jemi sot ne është kjo: nuk ka prodhim që ne nuk e subvencionojmë. Juve bleni bukën, të dini që mbi bukën që bleni 5 lekë i subvensionon shteti. Juve bleni kafenë ta dini që 100 lekë i paguan shteti. Juve bleni sheqerin ta dini që mbi sheqerin paguan shteti. Dhe kështu për shumicën e mallrave, prandaj e thashë që është gjë e keqe, pikërisht nga ky ndryshim. Pra këtu vijmë tani, ku i merr shteti paret? Shteti i nxjerrë rezervat. E kupton, sepse çdo njeri ha veten. Ky është problemi, problemi më ekonomik, më akut më serioz që kemi ne.

Ndërhyn salla: Si mund të dalim nga kjo?

Ramiz Alia: Prit avash, avash. Kjo ka një rrugë dhe kjo rrugë do të ishte rishikimi i të gjitha atyre masave që kemi marrë përpara. Cilat janë masat që kemi marrë përpara? Që ti studion dhe nuk paguan taksë, që ti në mencë han, shteti subvencionon. Në shtëpitë tona ne banojmë shteti subvencionon, shkon në spital, shtrohesh pa pare shteti subvencionon. (ndërhyrje nga salla: nuk shtrohet kështu).Prit prit. Ne e kemi kategorike. Jo more shpirt prit.

Shinasi Rama: Çfarë kanë këto mikrofona që nuk punojnë?

Ramiz Alia: Tamam kështu shtrohet se ekonomia është konkrete dhe prandaj unë ju thashë me qenë konkretë. (ndërhyrje nga salla). Ekonomia ka ca ligje të vetat, të forta kupton. Neve kemi ndjekur ekonominë, për zhvillimin ekonomik të vendit, dhe bashkë me të kemi ndjekur njëkohësisht edhe aspektin social. Dm.th ne i kemi dhënë një rëndësi të madhe këtij aspekti që të sigurojmë shtëpi me qira të ulët, të sigurojmë spitalin, shkollën pa asnjë taksë, askush nuk paguan taksë kupton...

Shinasi Rama: Ça me pagu se 4 mijë lekë merr punëtori? Tani të mos diskutojmë kështu.

Ramiz Alia: Dale mor vëlla, avash, avash... Dëgjo këtu, çështja është këtu. Këto nuk ja u thashë tju ngatërroj në këto gjëra, por desha vetëm të theksoj që këto problemet ekonomike nuk janë aq të thjeshta probleme. Po të bëhet siç thoni, ju s’thoni hiç për këtë, por thonë të tjerë, që të zbatohet ligji i tregut, atëherë qysh nesër ne duhet të heqim subvencionet shtetërore. Po hoqëm subvencionet shtetërore çmimet do të ngrihen në qiell, patjetër do të ngrihen edhe pagat. Duhet të ngremë pagat medoemos. Por, do të ndodhi një fenomen tjetër, që në ndërrmarjet tona ka shumë punëtorë që s’janë të nevojshëm, pra do dalin papunë. Pra ti shkojmë këtij versioni? Kjo do të ishte vetëvrasje. (ndërhyrje nga salla). Dale dale, ta mbaroj, prit djema se ju nuk i keni, nuk i keni, nuk i dini të tëra këto.

Arben Imami; S’kemi informacion?

Ramiz Alia: Po s’kini faj juve, skeni informacion dhe pikërisht unë po jau them që të keni informacion sepse kjo do të shkaktonte menjëherë kupton një papunësi shumë të madhe. Juve lexoni besoj, në qoftë se nuk lexoni gabim e keni, por duhet të lexoni, kupton.. se çfarë po ndodh në këto vendet e lindjes. Rumunët vendosën t’i heqin subvencionet çmimeve kupton.. dhe do të hynin në fuqi më 1 janar. Dje dhanë lajmin anullohet ky vendim, të shtyhet për në 1 qershor të vitit të ardhshëm sepse panë se menjëherë do të kishte një reaksion shumë të madh, për arsye se do të kishte një fuqi të madhe punëtore që do të dilte jashtë përdorimit dhe nga ana tjetër do të krijoheshe ajo që quhej diferencim shoqëror, që një palë ka për të blerë do blinte, një palë tjetër që është me të ardhura më të vogla nuk do blinte. Kjo është situata që duhet pas parasysh. Tani në kushtet tona, ne duhet të ecim, prandaj thashë atë çështjen e hapave të matura dhe të kujdesshme. Ne duhet të evitojmë këto lloj konseguencash sociale, të cilat dëmtojmë  interesat e popullit. Neve duhet të ecim me hapa të kujdesshme medoemos, medoemos, ti përshtatemi zhvillimeve të situatave, por pa shkaktuar këto pertubacione të mëdha në ekonomi e në popull. Kësaj duhet të kemi parasysh që as largimi nga puna, as anarshia në ekonomi, as ajo shkrehja e disiplinës për të cilën unë fola në Pleniumin e Komitetit Qendror, kjo nuk i shërbejnë shëndoshjes së gjendjes. Përkundrazi ekonomia kështu rëndohet. Të mos harrohet edhe një moment. Ju lutem shumë të gjithë ju, studentëve, klasës punëtore, fshatarësisë dhe gjithë popullit. Çfarë ju lutem? Të kenë kujdes dhe të mos harrojnë se edhe të huajt nuk investojnë nëqoftë se nuk kanë garanci tek gjendja politike e vendit, nëse nuk kanë garanci që gjendja politike e vendit është e stabilizuar. Në një vend ku nuk ka stabilitet politik askush nuk është i interesuar të investojë. Sepse do të ishte humbje e kapitaleve të tij. Prandaj duhet për hir të interesave të atdheut, për hir të zhvillimit tonë, për hir të përmirësimit të gjendjes së atdheut tonë, të popullit tonë, të ekonomisë sonë, duhet të forcojmë gjendjen politike, duhet të mos shkaktohen çrregullime, të mos shkaktohen anarshi, të mos shkaktohet largime nga puna.  Përkundrazi duhet  secili të punojë në vendin e punës. Të punojë me të gjitha forcat me disiplinë. Studenti në shkollë, punëtori në qendrën e punës, fshatari në punën e vet, nëpunësi në zyrën e tij, të punojnë me ndërgjegje patriotike, me ndërgjegjen që në dorën tonë, e theksoj në dorën tonë, është, që këtë tokë, këtë atdhe, këtë Shqipëri ta çojmë përpara. Ja këtë unë kërkoj unë nga ju, këtë kërkoj nga rinia, këtë duam që edhe juve të shikoni në këto çështje, të shikoni në këto drejtime.

     Salla duartroket

Ardian Petrollari: Më falni, më falni. Unë jam në fakultetin ekonomik dhe po pati mundësi të shpreh edhe unë disa mendime, nuk janë as shkencore, asgjë, por shkurt. Ju thatë se jemi keq. Mirë Pse jemi keq? Sepse dy rrugë janë për ne dmth për të rritur produktin e përgjithshëm shoqëror: të përmirësojmë teknologjinë, të rrisim numrin e fuqisë punëtore. Të dytën është e kufizuar nga poshtë, nga lart nuk bëhet, d.m.th është jashtë një mundësie të caktuar, me dëshirë subjektive nuk bëhet d.m.th rritja artificiale e fuqisë puëntore. Kështu që mbetet e para përsosja e teknologjisë, por që të përsosësh teknologjinë duhet të kesh para. Po që të kesh para..

Ramia Alia: Duhet të shesësh ose të marrësh kredi?

Ardian Petrollari: Po, por është edhe gjëja tjetër që me ç’kam marrë vesh, me ç’di, në qoftë se shikoni orë mund ti bie shkurt.

Ramiz Alia: Juve tashti, tashti po vijmë drejt fundit

Ardian Petrollari: Në qoftë se për punën e investimeve, ne çfarë prodhojmë sot e konsumojmë nesër. Është e qartë kjo, nuk kemi aftësi investuese, që të korrim frytet e investimeve tona pas 5 ose 6 vjetësh. Tani çfarë na pengon ne dhe çfarë duhet të bëjmë konkretisht?

Ramiz Alia: Duhet të bashkëpunojmë me botën.

Ardian Petrollari: Po po, por që të bashkëpunojmë me botën duhet të krijosh kushtet juridike ekonomike, politike dhe shoqërore, pikërisht që ai të vijë këtu të investojë.

Ramiz Alia:  Pikërisht atë që thashë unë, duhet stabiliteti.

Ardian Petrollari: Po çfarë kemi bërë deri tashi, ndoshta po ju kërkoj llogari për këtë punë?

Ramiz Alia: Jo jo (qesh). Pyetja është e qartë. Bëmë ligjet juridike që t'i japim garanci kapitalit të huaj që në Shqipëri mund të investojë dhe kapitali i t'i është i siguruar nga shteti. Kjo është garancia më e madhje. E dyta neve bëmë ligjin që investitori i huaj ka të drejtë të investojë edhe të nxjerrë fitime të cilat mund edhe t'i transferojë në një bankë tjetër. Këto janë garancitë që ne i kemi dhënë kapitalit të huaj për këtë çështje. Tashti nga pikëpamja e stabilitetit politik ne mendojmë që stabiliteti politik në Shqipëri ekziston, stabilitetin politik në Shqipëri kemi në dorë ne.

Salla: Kush ne?

Ramiz Alia: Shiko duart, të tërë

Nga salla: Populli?

Ramiz Alia Të tërë, tërë populli. Stabilitetin politik e keni në dorë juve, të udhëhequr pa dyshim nga shteti, nga Partia, (Këtu ka ndërhyrje nga salla, Adrian Petrollari shton: ose nga partitë e tjera)nga të gjitha organizmat e ndryshme që luftojnë dhe punojnë për Shqipërinë, për pavarësinë, për lirinë, për socializëm. Shikoni mos harroni kupton që stabilitetin e kemi ne në dorë. Në qoftë se do të krijohen artrite, përplasje, situata të padëshiruara nuk ka stabilitet. Nuk ka stabilitet s’ka garanci, s’ka garanci, gjendja nuk rregullohet.

      Debate në sallë

Ardian Petrollari: Po, nji minut tashi

Ramiz Alia: Unë jua shpjegova që në fillim, pse ndodhin situata të tilla

Ardian Petrollari: Në ligjin për investimet mund të gjesh dy pika të dobëta. Në rradhë të parë nuk sanskionohet pronësia mbi tokën, sepse pronësia mbi tokën nuk theksohet që hiqet monopoli i shtetit, sepse përsëri monopoli i shtetit ekzsiton.

Ramiz Alia: Nuk ka të bëjë fare. Jepet me qera, nuk shitet toka. Ju doni ta shesim Shqipërinë?

Salla: Jo jo jo

Ramiz Alia: Atëherë si ta shesim tokën. (Ka ndërhyrje nga salla)

Ardian Petrollari: Ka kontratë për këtë punë, ka kontratë për këtë punë.

Ramiz Alia: Ta japësh me qera po, por jo ta shesësh. Me qera është.

Ardian Petrollari: Pikërisht për këtë punë janë larguar investitorët e huaj

Ramiz Alia: Kush të tha që janë larguar, kush?

Ardian Petrollari: Janë larguar, janë larguar. Është larguar

Ramiz Alia: Dëgjoni djema juve jeni shumë keq të informuar. Asnjë firmë e huaj nuk është larguar se nuk i është dhënë tokë me qira. Meqë juve thoni se jeni në dijeni dhe që ta përgënjeshtroj këtë punë po ju them. Me një firmë gjermane është filluar një marrveshje, ala nuk ka përfunduar, marrveshja paraprake ka filluar, tashti në fund të këtij muaji do vijnë për ta firmuar kupton, lidhur me kërkimet e naftës në det. Dm.th ne japim, bashkëpunojmë me të me qira për shfrytëzimin e naftës në det.

Arben Imami: Suksese atëherë

Ramiz Alia: Suksese të gjithëve, po prandaj varet situata që duhet të krijojmë ne. Ky është problemi.

Azem Hajdari: Këto pika që kemi bërë ne, studentët kërkojnë që tu japim sqarime për çdo pikë. Unë kam vetëm një pyetje.

Ramiz Alia: Bëjeni pyetjen

Azem Hajdari: Neve flasim për subjekte elektorale dhe kur flasim për subjekte elektorale, partia si do të shkojë në këto subjekte elektorale, e barabartë?

Ramiz Alia: E barabartë me të gjithë, është thënë  në ligj. Se keni lexuar ligjin?

Azem Hajdari: Kur?

Ramiz Alia: Në ligj thuhet se janë elemente të barabarta elektorale të gjitha pjesëmarrësit në zgjedhje.

Arben Imami: Shoku Ramiz, ne do të shkojmë atje.

Ramiz Alia: Shkoni

Arben Imami: Të mos zgjatemi, se nuk jam vlen të zgjatemi. Përgjithësisht jeni dakort me këto pika, sepse neve na ka ardhur fjala që mbrëmë, se ju jeni dakort me këto pika? P.sh fjala vjen për problemin e lirisë së shtypit, për problemin e dhunës, që këta që janë këtu dhe një pjesë e atyre që janë atje të mos preken? ( ndërhyrje nga salla: të mos preken)

Ramiz Alia: Mos kini merak nuk do të preken mos kini merak. Vetëm dëgjo këtu, si President do të them një gjë, ta kini parasysh juve, jo vetëm studentët por dhe të gjithë qytetarët tanë, duke përfshirë këtu edhe të gjitha organet tona shtetërore dhe organizmat e ndryshme shtetërore. Secili duhet të zbatojë ligjet. Flasim për shtet ligjor aherë të tërë edhe organizmat e ndryshme shtetërore, të tërë, edhe organizmat shtetërore, edhe studentët edhe rinia, edhe fshatarët edhe punëtorët edhe nëpunësit duhet ti nënshtrohen ligjit. Në qoftë se lidhur edhe me atë që thoni ju policia ka kapërcyer kompetencat e veta kupton, ndaj policëve që kanë kapërcyer këto kompetenca do të merren masa. (reagon salla: kanë shumë kompetenca). Prit, prit prit. Por nëse ndokush vepron kundër ligjit edhe ndaj tij vepron shteti ligjor. Më thanë se në një depo ishte vjedhur një arkë me granata.

Tefalin Malshyti: Le të konsiderohet hajdut..të dënohet si hajdut, ai

Ramiz Alia: Prit prit, prit. Kujt i duhen granatat.

Azem Hajdari: Neve nuk na duhen

Ramiz Alia: Prandaj ligji (reagon salla). Ai është zënë, jo tek ju jo tek ju. Unë e kam fjalën, nuk e thashë për juve, që fajtori është gjendur dhe ai do të përgjigjet para ligjit. Kupton çdo njeri që bie në kundësrhtim me ligjin duhet të përgjigjet para ligjit. Prandaj...

      Nga salla: Me këtë jemi shumë dakort

Ramiz Alia: Shumë dakort. Prandaj çdo njeri duhet të paraqitet para ligjet. Ka ligje që çdo njeri duhet ti respektojë. Tashi nga ato ndodhitë që keni ju atje ka raste që edhe ju nuk i keni repektu ligjet. Unë shokëve tuaj, atë natë, ti e mban mend ëëë?

Arben Lika: Po e mbaj mend, isha edhe unë atë natë.

Ramiz Alia: Ju thashë edhe atë natë, kini kujdes, kini kujdes se ka ligje mbi grumbullimin. Polici është polic. Ai ka një ligj dhe të thotë ndal, ndal, ndal. E shtyjnë e shtyjnë e shtyjnë, kur e qëllon edhe me gurë, kur thyhen edhe xhamet, ju i thyhet edhe xhamet makinës së këtij (tregon nga Skënder Gjinushi), (reagon salla). Dëgjoni, dëgjoni, unë po flas hapur me juve, unë dua të jem i sinqertë me juve deri në fund, doni juve të jeni të sinqertë me mua?

Arben Lika: Patjetër, patjetër.

Ramiz Alia: Çështja është që unë ju ftoj të tërëve që ligjin të tërë duhet ta zabtojmë me korrektësi. Dhe thashë në rradhë i drejtohem organeve të politcisë organeve shtetërore të cilët janë të ngarkuara me zbatu dhe respektu ligjet, ashtu siç i drejtohem edhe qytetarëve, duke përfshirë këtu edhe rininë. Respektimi i ligjeve me korrektësi, në rrugë të qytetëruar, pikërisht në atë që ne e quajmë rrugë demokratike. Prandaj të gjithë duhet të zbatojmë ligjet. Më tha dikush pse nuk merr masa ti shoku Ramiz? Unë i thashë po pse diktator do të më bësh ti mua?

Salla: Kush ishte? E mban mend?

Ramiz Alia: E mbaj mend, si nuk e mbaj. Ishte njeri i mirë. Ishte njeri shumë i mirë dhe unë e respektoj atë, e tha me shaka, ishte shumë i mirë. (nga salla: ka qenë i keqinformuar.) Edhe unë i thashë mos më kërko se unë diktator nuk bëhen, unë do zbatoj ligjet. (Salla duartroket)

Ramiz Alia: Edhe unë që jam ngarkuar nga populli, nga shteti, nga partia nga qeveria, nga të gjithë masat me këtë post që kam, jam për atë që të mbroj ligjet, dhe të mbrohen dhe të respektohen. Të gjithë i respektojmë duke filluar që nga unë dhe deri tek njeriu i fundit.

Zef Brozi: Shoku Ramiz kam bërë një studim mbi kulturën juridike të rinisë studentore, shkollore etj. Është problem i madh, mbarëkombëtar që nga edukata juridike neve jemi shumë të mangët. Edhe kjo bisedë është një dëshmi e gjallë e kësaj që po them. Sepse studentë të mos njohin disa nene të Kushtetutës baze disa gjëra nuk duhet.

Ramiz Alia: E po nuk janë të gjithë të drejtësisë..

Zef Brozi: Prandaj ne kemi sygjeruar që në të tëra fakultetet të futet një lëndë me njohuri kryesore juridike (Ramiz Alia: Bobo, i ngarkove i fike fare)

Ramiz Alia: Unë mendoj të ikim tashti. Prit prit. ( reagime nga salla)Një minutë, një minut. Dale se nuk kam mbaruar. Çështja është këtu që ligjet duhet ti kemi parasyh të tërë. Shifni thashë rregullat dhe ligjet se duhet ti zbatojmë, ndryshe kupton, se ligji dhe rregulli vepron kundër secilit. ( reagon salla). Ti je student dhe po nuk shkove tre ditë në shkollë përjashtohesh nga shkolla. Këtë kijeni parasysh. (reagon salla). Punëtori është punëtor dhe punëtori po nuk shkoi në fabrikë i pritet rroga. Shiko, edhe kur nuk shkojnë të gjithë rroga nuk do i paguhet, për këtë të jesh i bindur. Prandaj duhet të kemi parasysh se nëse flasim për çështjet e respektimit të ligjit unë jau thashë mendimin, jua them, jua përsëris prapë, që ta dëgjoni. Unë kërkoj nga të gjithë, duke filluar që nga organet shtetërore, nga organet e policisë dhe nga të gjitha organet e ndryshme, ...ndërhyrje... edhe nga qytetarët, të zbatojnë ligjin. Edhe nga ana e studentëve, edhe nga ana e qytetarëve, të tërë duhet të respektojnë ligjin, këtë mos e harroni....ndërhyrje... Se këto çështje nuk mundet të......

Azem Hajdari: ..... mund të na dalin disa probleme......ne kemi ardh këtu si përfaqësues të studentëve dhe ne do i çojmë atyre atë që do na thuash ti, se ne tek ty kemi besim. ...këtë besim... nuk do ta humbim kurrë Tani lind problemi këtu. Problemi është se për këto pika të kërkesave tona, që studentët i kanë parashtruar, te cila pikë nuk i realizohet studentëve. Cila pikë është e parealizueshme?

Arben Lika: Tashi lidhur me pikën e dytë

Ramiz Alia: dale dale, se i kam këtu. Unë mendoj se në këto çështje, themelore që ju intereson juve, që i intereson rinisë, që na i intereson të tërëve, është çështja e kërkesës së pluralizmit. Kjo është politikja që ta marrim vesh.

Azem Hajdari: Kjo është

Ramiz Alia: Ashtu. Kjo çështje, unë mendimin tim ua thashë, dhe besoj se të tërë jeni të qartë në këtë punë. Tashi këtu të botohen karta e OKB-së, karta e kësaj karta e asaj, të gjitha këto gjëra ne do i bëjmë se i kemi në mend edhe vetë, pa na i thënë juve këtë, që do ti botonim të gjitha këto dokumenta. Mos u shqetësoni se nuk do ju japin gjë, ndonjë pasuri të madhe, kuptoni.  

      (ndërhyrje nga salla : Kështu na është thënë ne do i botojmë, do ti bëjmë, dhe prapë…)

Ramiz Alia: E shikon sa i painformuar që je ti. Nuk është faji

Azem Hajdari: Ne kemi folur për shtypin shoku Ramiz (reagime nga salla)

Ramiz Alia: Shiko mos hapni të tilla tema se këto gjëra ( reagime nga salla)

Azem Hajdari: Një kërkesë e jona është edhe shtypi.

Ramiz Alia: Problemi i shtypit është juve thoni do bëjmë gazetë, bëjeni gazetën

Arben Imami: Ta bëjmë gazetën?

Ramizi Alia: Bëjeni, por thashë zbatoni ligjet, për të mirën e vendit, shoqërisë dhe Shqipërisë.

Azem Hajdari: Neve e sqaruam që në fillim, të sigurojmë edhe ty, se këtu është ndjenja kombëtare. Jemi bijtë e popullit dhe ne jemi me ju për reforma demokratike, dhe nuk ka asnji gja të manipulume këtu. Jemi ne, dhe jam i bindur unë, bashkë e këta shokë që nuk na impliko kush. (ndërhyn Ramiz Alia: dakort, dakort) Ne do ecimi në këtë rrugë, bashkë me ju, dhe dialogu ka vetëm këtë qëllim, që ne të ecim në këtë drejtim të caktuar. Ata që do mundohen me na manipulue nuk do e arrijnë qëllimin. Prandaj kërkesat tona, këto kërkesa që kemi parashtru, duan edhe ndihmën tuaj.

Arben Imami: Duam edhe ndihmën tuaj si President

Ramiz Alia: Shiko ndihmën time, nëse e doni më dëgjoni, më dëgjoni. Ndihma ime do të jetë pa rezerva, në qoftë se  ju viheni në punë, d.m.th do të shkoni në shkollë, ti jepni fund edhe atyre situatave që krijohen, të cilat të jeni të bindur se tjetërkush, jo ju, mundet dhe kërkon ti shfrytëzojë për qëllime të tjera. Juve mos jepni argument për këtë, prandaj ndiqni mësimet, shkoni në shkollë, vazhdoni punoni për këtë organizatë që doni ju, përpunoni atë program që keni për të përpunuar, përpunoni programet që doni ju, kupton. Në qoftë se doni të bashkëpunoni me organizatën e rinisë lidhur me çështjen që ju intereson për nxjerrjen e deputetëve, s’ka rëndësi ajo, në qoftë se doni, në qoftë se s’doni mos bashkoheni.

Azem Hajdari: Nuk mund të bashkohemi se organizata e rinisë është rryp transmisioni, është rryp transmisioni Organizata e Rinisë. Vetëm Altin Goxhi ka hy atje.

Ramiz Alia: Nuk ka rëndësi hiç, se ndoshta mund të bëni dakort, s’ka rëndësi

Azem Hajdari: Kjo është një nga problemet tona kryesore

      (ndërhyrje nga salla: kjo nuk ka rëndësi fare).

Ramiz Alia: Juve shkoni, filloni punën në mësim, shkoni në shkollë, duke mësuar, punoni për këto që doni, krijoni ato që doni, programin tuaj, zbatoni ato, kërkoni ligjet, të drejtën në Ministrinë e Drejtësisë, të gjitha dhe punoni normalisht   (ndërhyrje nga salla: shkolla....) Por mos kërkoni të futemi në disa rrugë, të cilat evitojnë kupton realizimin, pikërisht të këtij qëllimi që kemi të tërë bashkë. Tani në qoftë se kupton do të vazhdojë kjo situatë kështu, duhet të keni kujdes se kjo nuk është në favor. Kjo situatë nuk është në favor të vendit, të zhvillimit.

Azem Hajdari: Kjo situatë ka si faktor disa shkaqe

Ramiz Alia: Tashti të mos shikojmë shkaqet

Azem Hajdari: Kjo situatë është në dorë. Ti dhe ne e kemi në dorë këtë situatë

Ramiz Alia: Unë e ti e mbaruam, unë me ju mbaruam. Juve tashti duhet të shkoni.

ndërhyrje nga salla: Shoku Ramiz kemi edhe diçka, kemi edhe diçka, në këtë program...

Ramiz Alia: Nuk është program ky vëlla, janë vetëm kërkesa.

Azem Hajdari: Nga këto kërkesa që ju parashtruam, ka ndonjë gjë që spranohet aty? Cilat kërkesa nuk pranohen?

Ramiz Alia: Cilat kërkesa, se unë s’kam kërkesa këtu.

Arben Demeti:  A do të sqarohet opinioni publik mbi të vërtetën e kësaj lëvizjeje?

Ramiz Alia: Ja ku e ke atë redaktorin e Rinisë, nesër do të dalë gazeta Rinia, tërë këtë bisedë që bëmë ne, ose përmbledhjen e saj do ta bëjë.

       (reagime nga salla; ti kapim me radhë)

Tefalin Malshyti: Ne kërkojmë lirinë e shtypit dhe të fjalës pa censurë ?

Ramiz Alia: Ska çensure për këtë punë.

Shinasi Rama: Ka censurë, ka.

       (reagime nga salla)

Ramiz Alia: Ma thuaj ku është? Ku ku ku është? (debate në sallë). Dëgjo djalë i mbarë këtu.

Edmond Budina: Kur themi për lirinë e shtypit flasim për gazetën tonë

Ramiz Alia: Juve kur flisni për gazetën tuaj unë ju thashë shkoni, zbatoni ligjet. Pa ligje nuk del gazetë të jeni të bindur.

Azem Hajdari: Po derisa të rregullohen ligjet?

Arben Demeti: Për statusin e gazetarit është folur edhe në gazetën Zeri i Popullit.

Ramiz Alia: Ka shumë statuse që duhen përcaktuar. Le të caktohen statuse jo vetëm për gazetarët por për të tërë

Arben Demeti: Nuk e di po kam parasysh Zërin e Popullit që fliste për këtë punë dhe thoshte konkretisht që: statusi i gazetarit duhet të përcaktohet, pasi shumë nga shokët tanë e kanë pësuar nga burokracia.

Ramiz Alia: Çfarë kanë pësuar?

Arben Demeti: E kanë pësuar. Prandaj duhet të bëhet statusi i gazetarit.  

Ramiz Alia: Burokracia është një koncept shumë i përgjithshëm.

Edmond Budina: Në Qytetin Studenti janë thënë shumë mendime, madje shumë mendime të ndryshme. Këto a do pasqyrohen në shtyp?

Ramiz Alia: Cilat? Nxirrni gazetën tuaj.

Edmond Budina: Partia e juaj ka 7 ose 10 gazeta

Ramiz Alia: Jo s’ka, vetëm një gazetë ka Zërin e Popullit. Të tjerat i kanë komitetet e partive në rrethe. (ndërhyrje nga salla: është gazeta Puna)

Edmond Budina: A mund ti shfaqim mendimet tona hapur në shtyp, këtu e ka fjalën ky shoku apo jo? Ti themi mendimet hapur. A do i themi mendimet tona ashtu siç i kemi e në gazetën Zëri i Popullit?

Ramiz Alia: Shkruajini, thojini ashtu si i keni po unë s’jam  redaktor i gazetës Zëri i Popullit. (debate në sallë....). Ti djalë deri tani më thoje ndryshe.

Tefalin Malshyti Ne kemi një gazetë studenti. Faktikisht ajo gazetë pse të jetë 1 herë në dy javë? Pse të mos kalojë në dorën tonë?

Ramiz Alia: Dëgjo, juve keni parasysh, shtroni ato çështje për të cilat unë mundet t’ju them po ose jo. Po për çështjen e ta keni gazetën ju a ta ketë gazetën rinia, a ta ketë ajo vajza apo ai djali, s’ju them dot unë për këtë. (ndërhyrje nga salla: ne shtrojmë probleme). Shkoni bisedoni me komitetin e rinisë së Universitetit dhe merruni vesh.

Mimoza Ferraj: Shoku Ramiz, më fal unë tani kam dalë nga spitali. Azem një minutë! Shoku Ramiz kam dy ditë që kam qenë në spital, sot kam dalë. Dhe të paktën të jem e bindur vetë që ata shkopinj që kam ngrënë në kokë dhe në trup, më takojnë apo jo?

Ramiz Alia: Kur, ku i hëngrët?

Mimoza Ferraj: Të dielën.

Ramiz Alia: Ku i hëngrët këto shkopinj?.. në ç’vend ishte ?

Mimoza Ferraj: Tek muzeu

Ramiz Alia: Të jesh e bindur, pardon. Unë nuk e përkrah sa për dijeni, nuk e përkrah absolutisht përdorimin e dhunës. ( ndërhyrje nga salla: ashtu thonë të gjithë).Jam kundra. Por mos harroni, ja u thashë edhe më parë se ka ligje që duhen zbatuar. Të pyeta jo rastësisht se ku i hëngrët ato shkopinj? Se për të ardhur deri aty, mijra vetë kanë zbritur që nga konviktet deri tek Liceu Artistik. Policia ndal, ka paralajmëruar, ka paralajmëruar, ka paralajmëruar. Nuk e di nëse ke qenë ti aty, apo jo, por atje siç më raportuan mua, kanë qëlluar edhe me gurë.

Mimoza Ferraj: Jo shoku Ramiz, ju kanë informuar keq

       (reagime nga salla: Jo vetëm me shkopinj shoku Ramiz, por edhe me ujë)

Ramiz Alia: Dale prit. Problemi është që të jemi korrekt, unë nuk e aprovoj dhe më vjen keq që ju kanë rrahur juve dhe keq kanë bërë.

Mimoza Ferraj: Shoku Ramiz unë mora mikrofonin e policisë dhe më ka rrahur shefi i policisë.

Ramiz Alia: Dhe ju keni thënë largojuni ëëëë?

Mimoza Ferraj: Jo shoku Ramiz po kemi thënë kështu: Ne jemi të partisë, duam partinë dhe kemi dalë thjesht, pasi ju kemi informuar ju për këtë manifestim, që skishte asgjë, (ndërhyn Ramiz Alia: nuk ishte pa gjë) nuk ishte kundra ligjit. ( ndërhyn Ramiz Alia: kundra ligjit ishte moj vajzë). Që të arrihet deri në goditje

Ramiz Alia: Unë prandaj ju them që për ligjin e grumbullimeve, ju kam thënë qysh atë nate për ligjin e grumbullimeve të thashë mor djalë, ju kam thënë kini kujdes, ka ca ligje, ka ca rregulla. Mos i thyeni ligjet, mos i thyeni rregullat, që të mos bini ndesh. Tashi ndodhi ajo, shumë keq që ka ndodhur kjo.

Arben Lika: Është fjala vetëm për të shtunën jo për të dielën

Ramiz Alia: Ajo goca tha për të dielën. Jeni dakort juve që ajo që ndodhi të dielën ishte e drejtë jeni dakort juve...

      (zhurmë dhe fjalë nga salla: në asnjë mënyrë...)

Arben Demeti: Si është e drejtë të rrafësh bijtë e popullit?

       (vazhdon debati..)

Ramiz Alia: Shiko ore shokë i dashur. Shiko more djalë, asnjë njeri nuk është vrarë, jo jo.

Arben Lika: Njëri është në gjëndje kome

Ramiz Alia: Jo s’është e vërtetë. Sali Berisha që është mjek atje më raportoi se asnjë nuk ka, më kupton kështu. Asnjë. Unë po të them nga ato njerëz që ka atje.

Azem Hajdari: Po të arrestuar ka njeri?

Ramiz Alia: Asnjë

Arben Demeti: Shoku Ramiz a ka mundësi të më dëgjoni?

Ramiz Alia: Jo nuk ju dëgjoj më. Ja pse s’të dëgjoj..

       (zhurmë dhe fjalë në sallë).

Arben Demeti: Nuk më dëgjoni. Atëherë po ju them një gjë që nuk lejohet të rrahësh bijtë e popullit, ti terrorizosh ato, me njerëz që vishen me uniforma nga më të ndryshmet. Kush janë këto njerëz pa uniforma, njerëz të veshur me lloj lloj veshjesh? Po këta që rrahin nuk janë bijtë e popullit? Çfarë çdo gjëje që mund të kenë bërë këta, çdo veprim duhet të frenohet. ( ndërhyrje nga Ramiz Alia: Ti e the mendimin tënd tashi, duro duro). Ju na thatë se keni shkarkuar, keni larguar nga Byroja Politike ato keni bërë shumë mirë, megjithëse ne nuk ja u kërkuam këtë. Kjo gjë duhej bërë më përpara. Ndërkohë ne kemi ardhur këtu me një vendim të saktë: të shkarkohet nga detyra Hekuran Isai ( duartrokitje...ka debate në sallë) Ju kërkojmë si President, që ti kërkoni Këshillit të Ministrave që të shkarkojnë në vend, urgjentisht Hekuran Isain, dhe të premten kur të bëni takimin me ne na raportoni mbi këtë kërkesë. Ky është vendimi, është mendimi i studentëve

Ramiz Alia: Jo, avash avash.

Arben Lika: Shoku Ramiz që të konkludojmë a mund të na dëgjoni ju lutem

Zef Brozi: Kur debatojmë duhet të dëgjojmë...

Ramiz Alia: Jo nuk dua të dëgjoj më, nuk dua.( ndërhyn Tefalin Malshyti: kur themi do të debatojmë, na dëgjoni shoku Ramiz). Unë ju thashë që në fillim se kur bëhet dialog, ai duhet të jetë demokratik, i kulturuar dhe i durueshëm. ( ndërhyn Azem Hajdari: Ju duhet të na dëgjoni shoku Ramiz. Ne kemi besim tek juve).  Nuk duhet tju mungojë as durimi dhe as mënyra logjike e dialogut. Për çfarë arsye e them këtë? E them këtë kuptonsepse se ka ligje, i pëlqejnë ose si pëlqejnë ndonjërit, ligjet ekzistojnë. Cili është ky ligj? Është ligji në rastin konkret ai i grumbullimeve, dhe në këtë ligj thuhet se duhet kërkuar leje për këtë çështje. Kupton. Sa ishit në konviktet e Universitetit ky ligj nuk veproi sepse në fund të fundit ishit brenda shtëpisë.

        (salla: ka vepruar, ka vepruar).

Arben Lika: Ne ju thamë që atë natë që jemi takuar se kush ishte fajtor për atë veprim në qytetin studenti.

Ramiz Alia: Po po dhe është arrestuar ai oficeri, të cilit i vodhën koburen. (reagime nga salla). Po tashti juve doni të tëra ti dini, unë po ju them se ai oficer që i është vjedhur koburja është futur në burg.

Arben Lika: Ai është provokator shoku Ramiz, është provokacion. Ka provokatorë edhe nga policia. (ndërhyn Azem Hajdari: duhet të dish një të vërtetë shoku Ramiz). Po ka provokator edhe nga policia.

Ramiz Alia: Ai oficer të cilit i vodhën koburen ai oficer bërtiti dhe qëlloi dikë. Kështu është.

     (zhurmë dhe fjalë në sallë).

Arben Lika: Tashti unë isha me grupin që erdhëm tek ju. Ju përqafuam dhe ju thamë shoku Ramiz ne porosinë tuaj do jua çojmë studentëve, shokët do i kthejmë në konvikt në bazë të porosisë suaj. Me të mbërritur aty kur morëm në dorë megafonët dhe  filluam të sqarojmë shokët, pra këtu është një çështje minutash, gjithmon minutash, ndodhi ajo që po e quajmë provokacion, d.m.th vjedhja e revoles. Në këto momente Ministri i Punëve të Brendshme dha urdhërin tre herë rrjesht: bini, bini, bini mbi ta. Pas kësaj, më fal se më dridhen një çikë duart dhe ndoshta mund të më shpëtojnë edhe lotë, por kam parë skena që nuk do i harroj kurrë. Kam parë njerëz që binin përtokë, kam dëgjuar britmat e një vajze, kam parë skema të tmerrshme. Atëherë, nuk e di se çfarë kam bërë, por kam bërë atë që kam shkuar e kam kapur, se ligji është human shoku Ramiz, të mos e harrojmë është human, kam kapur direkt shokun Hekuran dhe i kam thënë “ne ishim tek shoku Ramiz, ai na dha fjalën se nuk do të prekemi. Ju shkelët urdhërin e tij”. Ai tha nuk është e vërtetë, nuk është e vërtetë, ti e pe vetë. Jo i thashë unë, ju e dhatë urdhërin. Kjo ishte e gjitha.

Ramiz Alia: Avash avash. Prit, dale, dale. ( ndërhyrje nga salla: A ka të drejtë ai) A ka të drejtë ai?  Ka si nuk ka ministri i brendshëm është. Unë s’kam të drejtë të jap. (qesh). Unë as marr në mbrojtje dhunën e as nuk jam dakort për përdorimin e dhunës, askush nuk është dakort për përdorimin e saj, ndaj ka dalë edhe ai ligj që ka dalë. Ai ligj ka dalë që ndalon grumbullimet pa leje. Duhesh të kërkosh leje që të bësh grumbullime të atilla. Çështja është, madje unë prandaj ju lajmërova juve miqësisht. Ju thashë kini kujdes mos kaloni kufijtë e ligjit sepse sa jeni aty ku jeni nuk ju kap ligji, pastaj po kalove, të kap ligji. Tashi ai shoku atje thotë se është kategorikisht kundra ligjit (reagime nga salla: sjemi kundër ligjit). Dëgjoni një gjë. Problemi është se kush nuk zbaton ligjin, ndaj tij ligjit duhet të veprojë, ligji duhet të veprojë në të dyja krahët. Në atë moment  të dhënë ai oficer, që ishte shkaktari i parë është në burg (reagime nga salla: kjo është taktika juaj). Jo jo nuk është punë taktike, ai oficer provokoi se ai qëlloi i pari. Ti që do shkarkimin e ministrit nuk diskutohet në  këtë mënyrë, duhet me qenë një çikë më të qetë në diskutim. (dëgjohen zëra: të anullohet). Ligjin për grumbullimet e ka tërë bota. Bile ligji gjermano-perëndimor, e kam lexuar vetë me sytë e mi thotë: oficeri që ka drejtimin thotë ndal një herë, ndal dy herë, ndal tre herë edhe duhet të qëllojë me armë. ( reagime nga salla: nuk e ka një gjë të tillë). Thua ti? Ore t’jua sjell nesër unë ligjin dhe ta shikoni.

Mimoza Ferraj: E pse duhet të kopjojmë gjermanët ne? Ligjet i bëjmë vetë, pse duhet të kopjojmë të tjerët?

       (zhurmë dhe fjalë në sallë).

Ramiz Alia: Ato ligje do bëjmë edhe ne. Ligji që kemi bërë ne është Ligj që na përshtatet neve. Çdo vend ka ligjet e veta. Duhet të ecim në rrugë normale apo anormale? ( ndërhyrje nga salla: kjo është anormale). Nëse kërkoni të ecni në rrugë anormale, ta dini se ato nuk çojnë drejt shëndoshjes së gjendjes. Prandaj përfundimisht jua thashë, ju them prapë se asnjëra palë nuk duhet të ecë drejt dhunës.

Azem Hajdari: Ne s’jemi për dhunë

Ramiz Alia: Nuk duhet të ecim drejt dhunës. Asnjë nuk duhet të ecë drejt dhunës. Dmth duhet të zbatojmë ligjet. Nëse thyhen ligjet e shtetit kushdo që i thyhen gabon. Prandaj, eksperienca ka në botë sa të doni që është ecur drejt dhunës. Unë personalisht jam kundër një rruge të atillë. Prandaj duhet të përpiqemi të bisedojmë, të jemi për dialogun, të bisedojmë, të jemi të rregullt me gjërat, për të tërë flasë, edhe për organizatat shtetërore, për gjithë popullin. Mos harroni unë për këtë ju ftoj. Çdo gjë tia nënshtrojmë interesave të popullit, çdo gjë tia nënshtrojmë interesave të atdheut. Shokë të dashur ju lutem kini kujdes, kini kujdes. Nuk vlerësohet si duhet situata, situata e përgjithshme. Nuk janë situatat aq të qeta sa duken në sipërfaqe, prandaj mos lëmë shtigje, për rreziqe që mund ti kanosen lirisë dhe pavarësisë së atdheut tonë. Këtu kjo është një detyrë e tërë neve, duke filluar që nga unë dhe deri tek ai fëmija më i vogël. Këtë unë ju bëj thirrje juve. Studentëve, rinisë në rradhë të parë e cila ka qenë dhe është një forcë e gjallë e kombit, e cila është një forcë e cila do të çojë përpara atdheun tonë socialist, do të çojë përpara interesat e popullit. Prandaj në këtë plan në këtë kuadër secili nga ju të vejë forcat dhe përpjekjet. Ju vendosni si të doni për këtë shoqatën që do bëni? Mos më fusni mua në këto se pastaj do kërkoni që të bëhem edhe anëtarë i partisë ( të qeshura në sallë). Mua mos më futni në ato, si të thuash, planet që i ashtu juve. Ju këshilloj edhe njëherë që të shkoni në shkollë, të shkoni në mësime, të punoni atje për të gjitha këto plane, programe, këto synime që keni ju (reagime nga salla).

Arben Demeti: Fillimisht do të thoja që

Ramiz Alia: Vetëm shiko, shiko para se të vendosim për atë çështje, për atë çështje unë do ju thoja një gjë, të vendosim një rregull. Unë për vete jam për rregulla, jam që të respektohen normat e caktuara në jetën tonë. Tashti, nëqoftëse do të ecim në këtë rrugë, kupton kjo është rruga e drejtë. Nëqoftëse mendojmë se do të përdorim rrugë të tjera ato janë të gabuara. (ndërhyn Arben Imami: Jo shoku Ramiz asnjë nuk..) Unë jam për rrugën e dialogut, të diskutimit të qetë dhe për këtë unë nuk i kursehem asgjëje. Unë isha gati të vija edhe atje në konviktin e studentëve (reagime nga salla). Dale, dale mos u nxitoni, d.m.th edhe atë e bëja megjithëse e dija ( studentët nuk shkonin në shkollë pa ardhur ti) vetëm një gjë logjike s’ishte. Shiko sa veta jemi këtu...Nuk ju kam refuzuar asnjëherë, dëshira ime është të mbaj kontakte me të rinjtë, të dialogoj me to. Çështja është këtu nëse do të bëhet një takim...

Azem Hajdari: Dialogu duhet të jetë i sinqertë, nuk ka pse të thuhet ju duhet të shkoni në mësim dhe pastaj të bëjmë dialog.

Ramiz Alia: A jo, tashti s’ka kuptim. Ti tani më vë kushte. (ndërhyrje nga salla: këto janë kërkesat e studentëve)

Azem Hajdari: Ne nuk vëmë kushte, po ju paraqesim kërkesat.

Arben Demeti: Më lejoni të bëj një përmbledhje të fjalës suaj shumë shkurt, se shpresoj se ky nuk do jetë takimi i fundit, pasi siç na ka ardh njoftimi ditën e premte do bëjmë një takim me ju në Pallatin e Kongreseve. Me që jam këtu ora gjashtë është një çikë vonë, por e diskutojmë edhe këtë çështje.

Ramiz Alia: E bëjmë edhe në dy po deshe

Arben Demeti: Jo në dy është herët, por e diskutojmë. Tani me problemet që shtruam, këtu sidomos me atë në lidhje me pluralizmin politik dhe atë të krijimit të partisë së studentëve dhe intelektualit të ri, janë probleme kardinale shumë të rëndësishme. Ne i konsiderojmë dhe  jo vetëm ne por gjithë rinia, gjithë populli,  kështu do ta konsiderojë kur ta marri vesh si një ditë historike të Shqipërisë (duartrokitje të gjata).

Ramiz Alia: Ja tani lajmet do e kenë dhënë këtë që po bëjmë neve

Arben Demeti: Në fund të fundit meqë jemi dhe në pragun e zgjedhjeve, dhe kjo ndër të tjera e bënte më imediate këtë lëvizje është kjo që kjo organizatë, kjo parti politike, që do të krijohet shumë shpejt brenda disa ditëve, neve, të paraqesim kandidatët tanë në të gjitha zonat elektorale të vendit dhe kemi besimin e plotë se do të fitojmë shumicën e parlamentit, shumicën e Kuvendit Popullor. Ky është qëllimi shumë i lartë që kemi ne. Duke arritur që të fitojmë shumicë në parlament do të bëjmë atë që parlamentin tonë ta kthejmë nga një levë deri tani jo fort efikase për Shqipërinë, siç ka qenëqë nuk e ka luajtur fare rolin që duhet të luante, në një organizëm ligjvënës fuqiplotë të Shqipërisë që do të vendosi për fatet e popullit dhe atdheut në mënyrën mëtë saktë dhe më të plotë. Lidhur me figurën tuaj ju e dini. Unë personalisht doja tju thoja diçka, megjithëse nuk doja ta merrnit vesh që jua kam thënë unë. Ju kam cilësuar nga fillimi i këtij viti, në bisedat me studentët, figurën tuaj, meqë ju i dhatë i pari hov procesit të demokratizimit dhe pata parasysh të tjerë, një rrjetë merimangash frenuese (ndërhyn Ramiz Alia: Jo, jo, mos fol kështu) për këtë punë, kështu e kam thënë, duhet të ngremë një çikë zërin për figurën e shokut Ramiz sepse sikur  s’jeni ndjerë shumë.

Ramiz Alia: Jo unë nuk kam nevojë, nuk dua

Arben Demeti: Ju nuk keni nevojë, sikur të kisha ndonjë perçe në fytyrë më mirë do ishte. Fakti është se ju nuk keni ndonjë bust, nuk kemi parë ndonjë bust të Ramiz Alizë ndokund?

Ramiz Alia: S’duhet të ketë (reagime nga salla: nuk duhet të ketë)   

Arben Demeti: Qartë, nuk duhet të ketë është shumë e drejtë. Po ne kemi shumë buste të tjera mos i përmendim këtu.

Ramiz Alia: Janë me meritë. (duatrokitje të gjata).

Arben Demeti: Por sa e nevojshme dhe sa e domosdoshme është qënia juaj atje, aq e nevojshme dhe aq e domosdoshme duhet të jetë eleminimi i disa njerëzve

     (debate në sallë)

Arben Imami: Juve jeni pionier i demokracisë

Ramiz Alia: Shiko mos më bëj elozhe shumë se pastaj do inatosem.

Arben Imami: Nuk janë elozhe

Ramiz Alia: E po ik tashti. Nuk më duhen. E mo mbarove ti tani?

Arben Demeti: Jo nuk kam mbaruar, kam shumë për të thënë...e lemë për herë tjetër.

Ramiz Alia: Epo mos i harxho të gjitha tani. Hajde ta mbyllim,

   (ndërhyrje nga salla: të duam shumë).

Edhe unë ju dua shumë.

Botohet sipas zbardhjes së kasetave të regjistruara nga TVSH.