Peshku rus u rrëshqet sanksioneve

Peshkimi është biznes fitimprurës në Rusi dhe lidhet ngushtë me projeksionin e Kremlinit dhe Presidentit Vladimir Putin për pushtetin në det.

Rusia është një nga prodhuesit kryesorë në botë të ushqimeve të detit dhe ishte eksportuesi i tetë më i madh në Shtetet e Bashkuara vitin e kaluar, me më shumë se 1.2 miliardë dollarë shitje.

Por nuk dihet saktësisht se sa arrin të zbarkojë në SHBA me anë të Kinës, e cila nga ana e saj dërgoi 1.7 miliardë dollarë peshk në SHBA vitin e kaluar.

Ndër eksportet më të mëdha të ushqimeve të detit të Rusisë është polloku i Alaskës. Në familjen e merlucit, polloku i Alaskës është peshku më i përdorur në SHBA,  nga imitimi i gaforreve deri te sanduiçet Filet-O-Fish të McDonald's. Çdo vit, fabrikat gjigante lundruese në detin Bering dhe Gjirin e Alaskës kapin 1.5 milion ton peshk, sa katër herë pesha e Empire State Building në Nju Jorkut.

Por e njëjta specie është korrur edhe në Rusi në sasi të ngjashme, dhe pasi përpunohet dhe importohet nga Kina, mbush një boshllëk të rëndësishëm në tregun amerikan. Në vend të gjurmimit të vendit të origjinës, prodhuesit amerikanë mbështeten në njohjen e llojit të peshkut për të sinjalizuar se ku është kapur.

"Konsumatorët mund të kenë besim se nëse emri Alaska është në kuti, ai vjen pa dyshim nga ujërat e Alaskës", këmbëngul Craig Morris, shefi ekzekutiv i Genuine Alaska Pollock Producers.

Edhe para pushtimit të Ukrainë nga ana e SHBA-ve ka pasur presion për të parandaluar hyrjen e peshkut të kapur nga rusët. Putini i ndaloi ushqimet e detit të SHBA në 2014 pas sanksioneve amerikane për ta ndëshkuar atë për pushtimin e Krimesë atë vit. Që atëherë, eksportet ruse që hyjnë në SHBA pa doganë janë pothuajse katërfishuar në vlerë.

Të dhënat e tregtisë amerikane të analizuara nga Associated Press tregojnë se importuesi më i madh i pollokut të kapur nga Rusia nga Kina vitin e kaluar ishte High Liner Foods.

Industria ruse e ushqimeve të detit është e fuqishme dhe një pikë mbështetjeje për Kremlinin, pork a mbetur në hije për shkak të rolit të Rusisë furnizues i madh energjise.

Dy nga eksportuesit më të mëdhenj të ushqimeve të detit në vend - Russian Fishery Co me bazë në Vladivostok dhe Russian Crab - janë në pronësi të Gleb Frank, djalit të ish-ministrit të Transportit të Putinit dhe kreut të ndërtuesit shtetëror të anijeve Sovcomflot.

Frank, i njohur ndryshe si "Mbreti i Gaforres" në Rusi, është gjithashtu dhëndri i një prej njerëzve më të pasur të Rusisë, Genadi Timchenko, i cili ishte ndër oligarkët e parë të sanksionuar pas pushtimit të Krimesë në vitin 2014.

Me kredi bujare shtetërore, kompanitë e Frank kanë qenë në ballë të një përpjekjeje për të rinovuar flotën e vjetër të Rusisë.

Frank u godit nga sanksionet e SHBA muajin e kaluar. Ai shiti një pjesë të aksioneve në pronësi të tij në të dy kompanitë e prodhimeve të detit dhe dha dorëheqjen si kryetar.

Nuk janë vetëm lidhjet e industrisë me Kremlinin ato që shkaktojnë shqetësim.

Për vite me radhë, aktivistët janë ankuar për rekordin e dobët të Rusisë në kujdesin për oqeanet. Rusia renditet e dyta nga 152 vende në një studim të fundit të përpjekjeve globale për të luftuar peshkimin e paligjshëm, të parregulluar dhe të paraportuar. Vetëm Kina ia kalon.

Akuzat për peshkim të paligjshëm e kanë ndjekur madje Rusinë në polin jugor, ku një anije ruse në vitin 2020 u akuzua se falsifikoi të dhënat e vendndodhjes së saj për të peshkuar ilegalisht jashtë sezonit.

Në një seancë dëgjimore të Kongresit këtë muaj mbi ndalimin rus të ushqimeve të detit, Përfaqësuesi Jared Huffman, një demokrat nga Kalifornia, udhëhoqi thirrjet për zgjerimin e Programit të Monitorimit të Importit të Ushqimit të Detit të NOAA, i cili synon të parandalojë hyrjen e produkteve ilegale të detit në zinxhirët e furnizimit në SHBA duke gjurmuar dërgesat nga pika e kapjes. Aktualisht, programi mbulon vetëm 13 lloje, vetëm dy prej të cilave - gaforrja e kuqe dhe merluci i Atlantikut - peshkohen nga Rusia.

“Derisa të ndodhë kjo, prodhimet e detit rus do të vazhdojnë të vendosen në raftet e dyqaneve ushqimore dhe konsumatorët amerikanë do të vazhdojnë të mbështesin padashur makinën luftarake të Putinit”, tha Huffman.

Peter Quinter, një ish-avokat i Shërbimit Doganor të SHBA-së, tha se administrata e Bidenit mund të mbyllë lehtësisht boshllëkun e Kinës duke kërkuar nga importuesit të inspektojnë zinxhirët e tyre të furnizimit për t'u siguruar që asnjë nga produktet nuk vjen nga Rusia.