Brexit-i i 450 mijë vjetëve më parë
Ndërsa Brexit është bërë zyrtarisht realitet, shkencëtarët kanë zbuluar prova të ndarjes origjinale të Britanisë nga Evropa kontinentale. Pothuajse gjysmë milioni vjet më parë, sipas të dhënave të reja, papritmas u krijua kaskadë në brezin e ngushtë të tokës që bashkonte Anglinë dhe Francën.
Studiuesit tregojnë se, si rezultat, kjo kreshtë - një digë natyrore që ndau Detin e Veriut nga Kanali Anglez – u kthye në çarje katastrofike qindra mijëra vjet më vonë në një proces me dy faza, duke e ndarë përfundimisht Britaninë. Rezultati si studimit raportohet në “Nature Communications”.
Atëherë, nga erdhi i gjithë uji që shkaktoi këtë katastrofë gjeologjike? Shkencëtarët ngaBritania e Madhe, Belgjika dhe Franca, i mbështesin përfundimet e tyre në një numër pellgjesh të krijuara nga ujëvarat e vrullshme dhe një rrjet kanalesh të prera në dyshemenë e detit në jug-perëndim të vijës së kreshtës. Ata nxjerrin përfundimin se këto u formuan për herë të parë rreth 450 000 vjet më parë si një liqen me ujë të shkrirë akullnajor në veri-lindje në pellgun e Detit të Veriut u derdh në çfarë është sot Kanali Anglez.
Sidoqoftë, pse saktësisht u derdh liqeni akullnajor mbetet e panjohur. Një mundësi është që një pjesë e shtresës së saj të akullit të prishej, duke shkaktuar një valë që nxiti ujin të derdhej. Ura tokësore e gjatë 33 km në ngushticën Dover formoi një pjesë të një peizazhi të akullt në atë kohë. Sipas studiuesve, ajo dukej "më shumë si tundra e ngrirë në Siberi sesa mjedisi i gjelbër që njohim sot".
Zhavorri që mbush këto gropa u vu re për herë të parë 50 vjet më parë. Në të vërtetë, tuneli i kanalit duhej të ndryshohej, për t'i shmangur ato gjatë ndërtimit të tij. Ka kohë që spekulohet se ato ishin të lidhura me mbetjet e urës tokësore që formoi një rrugë antike midis Britanisë së Madhe dhe Evropës - dhe tani më në fund kemi disa prova për ta mbështetur këtë.
Vetë këto gropa janë të mëdha dhe shkojnë rreth 100 metra në themel të ngurtë. Ujëvarat që i formuan ato vlerësohet të kenë qenë 100 metra të larta, pasi ne e dimë që ura e tokës ishte e ngritur mbi peisazhin përreth.
Shkatërrimi i dytë i papritur
Duket se ngushtica e Doverit mund të ketë kaluar dy thyerje. E para, rreth 450 000 vjet më parë, ishte mjaft modeste dhe formoi një kanal më të vogël se ai që shohim sot. Por autorët sugjerojnë që një prishje e dytë, më katastrofike ndodhi më pas - ndoshta qindra mijëra vite më vonë, duke e ndarë në mënyrë të pakthyeshme Britaninë nga Evropa.
Kjo shembje përfundimtare e urës tokësore shënohet nga një kanal më i madh në dyshemenë e detit me emrin Kanali Lobourg, i cili përshkon strukturat e mëparshme. Kjo duket se është gdhendur nga një përmbytje e madhe kataklizmike nga Deti i Veriut në Kanalin Anglez. Koha e erozionit me dy faza, përfshirë shkatërrimin përfundimtar të urës lidhëse, janë të pasigurta, por gjurmët e molusqeve të gjetura në të dy anët e thyerjes tregojnë se ajo ishte e plotë të paktën 100 000 vjet më parë.
Vëzhgimet e fundit janë rezultat i një fushate të gjerë gjeofizike detare. Testet sizmike të bazuara në dyshemenë e Kanalit Anglez janë kombinuar me një lloj sonari për të siguruar një pamje të detajuar të dyshemesë së detit dhe nën-sipërfaqes së tij. Mbetet pasiguri për kohën e saktë të secilës prej ngjarjeve dhe studiuesit synojnë të shpojnë në dyshemenë e detit për të marrë mostra nga sedimentet për të përcaktuar moshat e tyre të sakta.
Erozioni i urës tokësore qindra mijëra vjet më parë e vendosi Britaninë në rrugën për t'u bërë një vend ishullor. Ndryshimet e mëvonshme në nivelin e detit në fund të asaj epoke antike të akullnajave konfirmuan më tej izolimin e saj dhe lidhja e Britanisë me Evropën kontinentale humbi përfundimisht. / The Conversation /
Comments
1/2 milion vjet me pare?!?
1/2 milion vjet me pare?!? Keta nuk me duken shkencetare, por prifterinj dhe hoxhallare!
Add new comment