Nafta

Marrëveshja e re mes vendeve të OPEC – eksportuesit e naftës – ka provokuar rritjen e menjëhershme të çmimit të arit të zi. Mediat kryesore dje përcilllnin lajmin se marrëveshja për kufizimin e prodhimit të naftës bruto ishte arritu përkundrejt të gjitha dyshimeve. Kjo sepse brenda OPEC-ut veprojnë anëtarë që kanë antagonizma të mëdha si Irani dhe Arabia Saudie, të cilët duket se i kanë kapërcyer ato në funksion të një interesi më të madh. Kufizimi i çmimive solli rritjen e çmimit dhe mandej rivlerësimin e aksioneve në bursë.

Gazi, nafta dhe lufta. Një qark i mbyllur interesash shumë të mëdha që bën bashkë njerëz që përndryshe duken shumë larg në rreshtimet politike. WikiLeaks publikon së fundmi një e-mail që zbardh skemën e interesave të gazit dhe të naftës në Siri e Irak, zona ku implikohen interesa shumë të mëdha. Aty ku është parashikuar terminali i të ashtuquajturit gazsjellësi shiit, që lidh gazin iranian me Mesdheun, përmes territoreve të sigurta shiite, njësoj si gazsjellësi TAP që sjell gazin azer në territore jashtë ndikimit rus.

Nafta nuk është e ardhmja. Në funksion të kësaj perspektive, edhe një vend si Arabia Saudite, që është prodhuesi kryesor i naftës, po rishikon të gjitha objektivat. Pak kohë më parë u bë publik fakto se Riadi zyrtar krijoi një fond sovran prej 2 trilionë dollarë për të neutralizuar varësinë ekonomike nga nafta, shoqërua kjo edhe me masa të tjera fiskale.

Shteti Islamik dhe aktorët që qëndrojnë pas tij kanë arritur të imponojnë një momentum për të dalë në skenarë të rinj me pasoja strategjike për Lindjen e Mesme. Sot njoftohet se pas disa sulmeve që ISIS kreu në zonat fqinj me Bagdadin, duke vrarë rreth 90 persona, reagimi nga rajoni kurd i Kirkukut sinjalizon ndryshime të mëdha. Guvernatori i këtij rajoni të dominuar nga kurdët, dr. Najmaldin Karim, deklaroi para disa reporterëve në zyrën e Qeverisë Rajonale të Kurdistanit në Uashington se “Kirkuk duhet të shkëputet nga Bagdadi”.

Çmimi i naftës ka shënuar një rritje të fortë së fundmi, me rreth 5 lekë për litër në pjesën më të madhe të pikave të tregtimit, por pritet që shpejt të reflektojë i gjithë zinxhiri i pakicës. Kjo është rritja e parë, pas muajve të tërë që karburantet kishin njohur vetëm ulje. Në pikat e tregtimit të Kastrati, një litër naftë tregtohet me 157 lekë për litër, nga 152 lekë që shitej më parë. Edhe Europetrol Durrës Albania (Eida) e ka shtrenjtuar naftën në 156 lekë për litër. Gega Oil, një tjetër operator i madh e tregton karburantin me 154 lekë për litër, nga 149 lekë që e kishte më parë.

Bota po hyn në një epokë të re të shfrytëzimit dhe përdorimit të energjisë. Një botë që sheh rënien e fuqisë së arit të zi, naftës, e cila po alternaohet me buriem të reja. Shenjë e qartë e këtij ndryshimi themelor është edhe vendimi i një prej prodhuesve kryesorë të naftës, Arabisë Saudite, për të vlerësuar dhe shitur përqindje të aseteve të veta, duke synuar edhe ndryshimin strukturor të kompanive.

Kinezët do të blejnë kompaninë kanadeze “Bankers Petroleum”, e cila ka në shfrytëzim fushën e naftës në Marinëz të Shqipërisë. “‘Bankers Petroleum’, kompania kanadeze që ka shfrytëzuar me koncesion fushën naftëmbajtëse të Patos- Marinzës, ka nënshkruar marrëveshjen për shitjen e të gjitha aksioneve të veta tek kompania kineze ‘Alberta’ Ltd. (blerësi) dhe ‘Charter Power Investment Limited’, degë të kompanisë botërore ‘Geo-Jade Petroleum Corporation’ për një shifër prej 575 mln dollarësh kanadezë”, referon gazeta “Shqip”.

Heqja e sanksioneve ndaj Iranit ka hapur rrugën e eksportit kryesor të tij: naftës dhe gazit. Dhe siç raporton “Reuters”, Teherani zyrtar është përgatitur ta luajë me sa më shumë fitim këtë kartë. Sipas agjencisë në fjalë, që citon një burim të vetin anonim nga Kompania Kombëtare e Naftës së Iranit se ëshgtë vendosur që kundrejt naftës do të pranohen pagesa vetëm në euro. Marrëveshjet janë nënshkruar me francezët e “Total”, spanjollët e “Cepsa” dhe rusët e “Lukoil”.

Kompania “Shell” do të blejë aksionet e kompanisë “Petromanas Energy” që operon në bllokun naftëmbajtës të Shpiragut. Njoftimi zyrtar është bërë dje dhe aty bëhet me dije se “Shell” do të paguajë 45 milionë dollarë. “Kompania Petromanas Energy Inc. ka njoftuar në 1 shkurt se ka hyrë në një marrëveshje shitblerjeje me Shell Upstream Albania B.V. (“Shell”), një degë që është tërësisht në pronësi të Royal Dutch Shell plc, sipas të cilit Shell ka rënë dakord që të marrë asetet shqiptare të Petromanas për 45 milionë dollarë. Transaksioni i propozuar pritet të mbyllet rreth datës 15 mars.