Blloku Ekonomi

Ekonomia është thelbi i krizës që përjetojmë. Të dhënat konkrete e bëjnë të qartë këtë. Përveç të ardhurave që rezultuan me rënie, edhe investimet nuk paraqiten mirë. “Në fund të periudhës 8 mujore shpenzimet buxhetore rezultuan 1.3 % më të ulta se, e njëjta periudhë e një viti më parë dhe 9.6 % më të ulta se, plani fillestar i buxhetit për 8 mujorin. Shpenzimet kapitale në fund të gushtit ishin 22 për qind më të ulta se, plani fillestar i periudhës dhe vetëm 2.6 % më shumë se fakti i vitit që shkoi.

Ministra e Financave ka depozituar në Kuvendin e Shqipërisë, një relacion që sqaron zyrtarisht se përse kanë rënë të ardhurat. Dokumenti është më i zgjeruar se përmbajtja e deklaratave publike, që vënë si arsye të parë, tregues pozitivë si rritja e prodhimit të brendshëm. Kjo bazuar në faktin se 65.8% e të ardhurave e përbëjnë doganat dhe tatimet. Por realiteti është më ndryshe. Në relacionin e publikuar nga “Monitor” thuhet se një arsye është parashikimi i gabuar. “Parashikimi tejet optimist i të ardhurave.

Ridvan Bode mendon se aksioni i qeverisë kundër informalitetit, edhe pse përkohësisht mund të sjellë të ardhura shtesë në buxhet, do të godasë ekonominë. Në një intervistë për “Top Channel” ish-ministri i Financave thotë se informaliteti në Shqipëri nuk është në përmasat për të përligjur një operacion të menjëhershëm në këtë shkallë. Sipas tij, lufta ndaj informalitetit dhe vendosja e konkurrencës në treg është një proces i vazhdueshëm dhe pjesë e programeve qeverisëse.

Mosrealizimi i të ardhurave, ky problem po vazhdon prej një kohe të gjatë. Në një raportim të “Tv Scan” thuhet se të ardhurat në buxhetin e shtetit nga administrate fiskale vazhdojnë të jenë nën pritshmëritë e fillimvitit duke shënuar një mosrealizim prej 15.6 miliardë lekë më pak në fund të muajit të tetë, ndërsa vetëm për muajin Gusht mungesa është 4.4 miliardë lekë. Duke u mbështetur në statistikat paraprake të Ministrisë së Financave, raportohet gjithashtu se të ardhurat për periudhën Janar­Gusht janë realizuar në masën 248.1 miliardë lekë. Totali i shpenzimeve arriti në 263.

Shqipëria është një vend që nuk ofron kushte të mira për trajtimin e të moshuarave. Sipas një raporti të Global Age Watch 2015, vendi ynë renditet i 53-ti nga 96 shtete të marra në shqyrtim. “Ky indeks shqyrton disa parametra, nga ku nxjerr konkluzione mbi sigurinë e të ardhurave: pensionet, përqindja e varfërisë, statusi shëndetësor, kapacitetet: edukimi dhe punësimi, si dhe mjedisi: siguria dhe kapaciteti i transportit”, raporton “Monitor”. Ne vend të parë qëndron Zvicra, kurse në fund të listës Afganistani.

Qeveria shqiptare i ka dhënë të drejtën e ndërtimit të një hidrocentrali në Lumin Vjosë, kompanisë turke Çinar-San Hafriyat Nakliyat Inşaat Turizm Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi. Vendimi është marrë më 29 korrik 2015 në Këshillin e Ministrave dhe është botuar bë Fletoren Zyrtare më 10 gusht. Bëhet fjalë për një hec në zonën e Poçemit, që bëhet kështu i dyti pas hec të Kalivaçit në Vjosë. Debate ka krijuar edhe ideja e ndërtimit të një nec në Langaricë, megjithë kundërshtimet që vijnë nga grupet mjedisore edhe jashtë Shqipërisë.

Pati shumë zhurmë këtë verë për mosrealizimin në të ardhura. Mendimi i përgjithshëm që u krijua ishte se kjo rënie erdhi si pasojë e dështimit të administratës, çka edhe solli aksionin kundër evazionit dhe informalitetit. Por pas deklaratave të kryeministrit, edhe ministri i Funancave, Shkëlqim Cani, po e gjen shumë të lehtë që t’ia hedhë fajin importit, prodhimit vendas, apo ndryshimit të modelit. “2,3 miliardë lekë nga këto 15,5 mld lekë mungojnë për shkak të uljes së çmimit të naftës dhe atij të mineraleve në tregjet ndërkombëtare.

Gazeta Sot thotë se ministri Arben Ahmetaj fshihet pas tenderit të majmë të check up-it shëndetësor falas. Fakti që një kompani e licencuar për alkool dhe cigare, fiton me ofertën më të lartë dhe me një procedurë krejtësisht të dyshimtë, një projekt me vlerë qindra milionë euro, ka nga pas një dorë dhe interes të fortë. Sipas Sot, mministri i Ekonomisë, Arben Ahmetaj, ngrihen dyshime nëse ja ka shitur aksionet e kompanisë së tij “HERMES” (me të cilën zhvati Telekomin), vetëm sa për sy e faqe afaristes që ka fituar Check-Up, Vilma Nushi.

Skanimi në dogana po rezulton me probleme. Të paktën kështu raporton “Monitor” që referon ankesa të biznesit. “Bizneset kanë pohuar se po u kërkohet ta paguajnë tarifën dy herë. Njëherë paguhet cash në doganën hyrëse dhe pastaj del prapë nëë sistem për ta paguar së bashku me deklaratën doganore. Bizneset pohuan se, kjo po ndodh për shkak të mosrakordimit me praktikën e re të tarifës së skanimit ku të gjitha bizneset duhet të paguajnë 22 euro për importet mbi 1000 euro dhe 5 euro për çdo deklaratë doganore mbi këtë vlerë”, shkruan “Monitor”. Dhe me këtë rast kanë nisur spekullimet.

Dalja e emrave të disa punonjësve tatimorë në listat e kontabilistëve të bizneseve ka detyruar qeverinë të ndërhyjë me ligj për të detyruar këta persona të zgjedhin ose punën e shtetit ose atë të privatit.

Në ligjin për ndryshimin “Për disa shtesa në ligjin nr. 9920, të ndryshuar” ku parashikohet ndryshimi I masës së gjobave për subjektet që I shmangen detyrimeve fiskale, qeveria ka shtuar një paragraf ku u ndalon punonjësve tatimorë të kenë lidhje pronësie me zyra kontabiliteti.