Blloku Ekonomi

Europa është shtëpia e disa prej vendeve më të përparuara në botë për sa i përket zhvillimit njerëzor dhe rritjes ekonomike. Megjithatë, kontinenti i vjetër shfaq pabarazi të konsiderueshme brenda kufijve të tij. Sipas FMN-së, Evropa ka një GDP për frymë prej 35 690 dollarë, që nga viti 2024.

Pjesa perëndimore është dukshëm më e përparuar me një GDP për frymë prej 51 450 dollarë. Nga ana tjetër, në Evropën Lindore, zhvillimi ekonomik nuk ka pasur të njëjtin progres. Që nga viti 2024, Evropa Lindore raporton një GDP për frymë prej 15 670 dollarë.

Eurozona nuk duhet ta kthejë në armë monedhën e përbashkët, në një moment si ky i konflikteve globale. Kjo do të sillte pasoja negative për vetë euron, paralajmëron guvernatori i Bankës së Italisë, Fabio Panetta.

Prej muajsh, në Europë është hapur debati i konfiskimit të aseteve të ngrira të Rusisë për t’i përdorur ato për rindërtimin e Ukrainës.

Rreth 400 milionë euro do të investohen në Europë në start-up teknologjike. Fondi është siguruar nga themeluesit e Wise, Skype dhe Songkick.

Bashkëthemeluesit e këtij fondi janë Taavet Hinrikus, bashkëpronar i firmës fintech Wise, Ian Hogarth nga Songkick, Sten Tamkivi nga Skype dhe Khaled Helioui, ish-CEO i Bigpoint Games.

Ata besojnë se fondi i emërtuar Plural mund të shërbejë si partner më i mirë për startup-et në Evropë sesa shumica e fondeve të kapitalit sipërmarrës, duke pasur parasysh se ai u ngrit nga njerëz me përvojë në këtë fushë.

Presidentja e Bankës Qendrore Evropiane, Christine Lagarde, thotë se një klikë tribale ekonomistësh kanë krijuar besim të verbër te disa modele të caktura, që shpesh nuk kanë lidhje me realitetin. Lagarde, e cila ka mbajtur më parë postin e drejtoreshës së FMN-së, foli në konferencën me titull « Si t’i besojmë ekonomisë », në Forumin Ekonomik Botëror të Davosit.

Rritje e dobët, papunësia e të rinjve në rritje. Dhe, për të dytin vit radhazi, kurba demografike bie. Kina është në vështirësi. Ajo humbet popullsinë. Të dhënat nga Enti Kombëtar i Statistikave tregojnë se udhëheqja e presidentit kinez Xi Jinping - pas braktisjes së nxituar në 2015 të politikës së një fëmije, eksperimenti i pamëshirshëm në inxhinierinë sociale me të cilin Pekini ka frenuar rritjen e popullsisë për 40 vjet - nuk duket se po i zbeh efektet.

Drejtoresha e INSTAT-it, Elsa Dhuli ka hedhur poshtë zërat sipas të cilave në Censin e fundit të popullsisë dhe baznesave rezultojnë se në vend jetojnë 1.7 milionë banorë. Ajo ka deklaruar në një konferencë për shtyp se një shifër e tillë nuk ka sesi të jetë e vërtetë ndërkohë që informacionet ende po përpunohen.

Pavarësisht krizës në shumë rajone të botës, më të pasurit vijojnë të shtojnë pasuritë e tyre. Sipas një raporti të Oxfam, pesë njerëzit më të pasur në botë e kanë dyfishuar pasurinë e tyre që nga viti 2020. Pasuria e tyre është rritur me 114% në një total prej 869 miliardë dollarësh, pas marrjes në konsideratë të inflacionit, sipas raportit vjetor të pabarazisë të Oxfam. Nëse trendet aktuale vazhdojnë, bota mund të ketë trilionerin e parë brenda dekadës.

Inteligjenca artificiale do të ndikojë në 40% të vendeve të punës dhe ndoshta do të përkeqësojë pabarazinë. Ky është parashikimi i Fondit Monetar Ndërkombëtar.

AI, termi për sistemet kompjuterike që mund të kryejnë detyra që zakonisht lidhen me nivelet njerëzore të inteligjencës, është gati të ndryshojë thellësisht ekonominë globale. Ekonomitë e mëdha janë të parat që preken.

Përfaqësuesit e tre institucioneve më të mëdha ndërkombëtare në Shqipëri e shohin largimin e të rinjve dhe plakjen e popullsisë si rrezikun më të madh me të cilin do të përballet ekonomia e vendit.

Emigrimi i vazhdueshëm i moshës aktive për punë ka krijuar gropa më disa sektorë, ndërsa bashkë me rënien e numrit të lindjeve kanë sjellë si rezultat rritjen e moshës mesatare të popullsisë.

Anke Weber, shefe e misionit në Shqipëri e Fondit Monetar Ndërkombëtar, thotë se të dyja këto do të rëndojnë në buxhetin e shtetit.

Qeveria ka miratuar një rregullore të re për projektet që duhet t’i nënshtrohen oponencës teknike. Rregullorja e re e hartuar nga Ministria e Infrastrukturës dhe Energjisë shfuqizon atë të vitit 2010 dhe synon të kontrollojë ndërtimet e reja në fazën e miratimit të projektit dhe atë të zbatimit. Projektet e reja do t’i nënshtrohen oponencës teknike, e cila verifikon paraprakisht zbatimin e standardeve të ndërtimit dhe ligjeve në fuqi.