Toka bujqësore/ Fluturojnë qiratë, me humbje ata që blejnë

Sipas Agjencisë së të Ardhurave, shitjet e tokës u rritën me 15% në tremujorin e parë të vitit 2022, krahasuar me vitin 2021, që gjithashtu ishte në rritje. Pas ndalimit të detyruar për shkak të pandemisë, tregu i tokës i është rikthyer rritjes, si në vlerën e tokës, edhe për numrin e shit-blerjeve dhe akoma më shumë për sa i përket sipërfaqeve të shkëmbyera. Këto të fundit u rritën me 59% në vitin 2021 krahasuar me vitin 2020, sipas të dhënave nga Observatori i Tregut të Pasurive të Paluajtshme, me kulmin prej 70% në rajonet e Italisë Veri-Perëndimore dhe Qendrore. Të dhënat nga Agjencia e të Ardhurave konfirmojnë trendin edhe në vitin 2022 me një rritje të mëtejshme prej 15% në tremujorin e parë. Ndërsa aktivitetet e shitblerjes, sipas raportit të fundit të Crea për trendin e tregut të tokës në vitin 2021, kanë kaluar nivelet e rikuperimit, duke arritur një rritje prej 30% të akteve të regjistruara nga Noteria.

Por bumi i vërtetë është ai i tregut të qirave, i cili mbulon 50% të sipërfaqeve në shkallë vendi, në vazhdën e biznesit të ri agrovoltaik, me çmime që variojnë nga 2500 deri në 3500 euro për hektar në vit me kontrata minimale 20-vjeçare. Në disa zona të Luginës së Posë, ofertat nga kompanitë e menaxhimit të impianteve fotovoltaike kanë arritur madje 4000 euro për hektar në vit për një kohëzgjatje prej tridhjetë vjetësh, sipas të dhënave të raportuara këtë vit nga operatorët në eventin Fieragricola Tech në Verona.

Lamtumirë strehë e sigurt!

Ajo që është padyshim më pak e ndryshueshme me kalimin e kohës, tregon raporti Crea, është në vend të kësaj tendenca e çmimit të tokës, një "aset strehues" par excellence i cili, megjithatë, e ka parë vlerën e tij reale në rënie të ngadaltë, por konstante, prej më shumë se një dekade.

Edhe nëse piku prej mbi 500 mijë euro për hektar i kapur në disa zona kodrinore të verilindjes të nxitura nga bumi Prosecco, ose vlerat rekord të zonave të prodhimit të Amarone, Barolo, Brunello, apo edhe sera në Liguria mbetet i paarritshëm, vlerësimet e bëra nga Crea me ndihmën e operatorëve tregojnë një rritje prej 1.1% në mbarë vendin në vitin 2021, e nxitur nga rajonet veriore dhe zonat fushore. Çmimi mesatar kombëtar është rreth 21 000 euro për hektar, por me diferenca të mëdha midis vlerave në veri-lindje (42 300 euro), veri-perëndim (29 100) dhe në pjesën tjetër të Italisë, ku çmimi mesatar nuk i kalon 15 000 euro.

Për më tepër, duke marrë parasysh rritjen e normës së inflacionit (e kufizuar ende në 1.9% në vitin 2021), pas dy vitesh stabiliteti të konsiderueshëm, çmimi i tokës në terma realë është ende në rënie me 0.8%. Një proces, nënvizon raporti i CREA, i cili ka zgjatur mbi 15 vjet dhe që ka bërë që çmimi i tokës të bjerë me 12% në krahasim me vitin 2010, pa dallime të veçanta në nivel rrethesh gjeografike.

Gjallërohen kreditë

Sektori i kredisë, nga ana tjetër, shfaq një tendencë pjesërisht të kundërt. Sipas Bankës së Italisë, kredia gjithashtu pësoi një rënie drastike (-42%) në 2020 për shkak të pandemisë, shumë më tepër se rënia e shitjeve. Në vitin 2021, rikuperimi i kredisë e rikuperoi vetëm pjesërisht këtë ulje me një rritje prej 14%, më pak se gjysma e asaj të regjistruar nga aktivitetet e blerjes dhe shitjes.

Në thelb, duket se për të përballuar rritjen e investimeve në tokë, kursimtarët kanë vënë dorën mbi likuiditetin e tepërt, i cili po shfaqej edhe para periudhës së pandemisë. Blerja e pronave (edhe në tregun urban ka pasur rritje shumë të konsiderueshme të shitjeve në vitin 2021) mund të jetë, sipas hipotezës që hedh raporti, reagimi i kursimtarëve ndaj pasigurisë ekonomike të përfaqësuar nga një situatë negative e shoqëruar me rritje të mprehtë të inflacionit.

Bum qirash

Toka ka qenë gjithmonë një strehë tipike e sigurt, edhe nëse në përgjithësi kërkesa vazhdon të mbizotërojë në tregun e qirave. Sipas regjistrimit të fundit të Istat, gjysma e sipërfaqes bujqësore kombëtare tani kultivohet nga kompani me kontrata qiraje (5 milionë hektarë) ose marrëveshje kredie pa pagesë (1.2 milionë hektarë).

Rritja në dhjetë vitet e fundit ishte 27%, ndërkohë që kompanitë që kanë vetëm tokë në pronësi, janë reduktuar në mënyrë drastike si në numër (-44%) ashtu edhe në madhësi (-28%), kundrejt rritjes së atyre që kanë vetëm tokë me qira me 39% në numër dhe 63% në sipërfaqe.