Franca nuk është më e njëjta për BE-në

Franca ka qenë gjithmonë shumë e madhe, shumë e fuqishme dhe – më e rëndësishmja nga të gjitha –pjesë e strukturës komode të BE-së, për t'u gjobitur për mëkatet e saj financiare. Por kësaj epoke mund t’i ketë ardhur fundi.

Komisioni Evropian do të njoftojë të mërkurën cilat janë qeveritë që kanë shkelur rregullat e buxhetit dhe Franca mund të jetë mes tyre. Kreu i lartë i BE-së është nën presion nga i gjithë blloku për të penalizuar më në fund “nxënësin e keq” që ka dëmtuar buxhetin e BE-së.

Futja e Francës në këtë listë duket se është ndikuar jo pak nga zgjedhjet e fundit europiane që i dhanë shumicën partisë së ekstremit të djathtë të Marine Le Pen.

Shpallja e zgjedhjeve të parakohshme shkaktoi tronditje në burokracinë e BE-së në Bruksel – dhe në Frankfurt, selia e Bankës Qendrore Evropiane.

Në fund të fundit, është një gjë të mbyllësh një sy për një udhëheqës pro-BE, burrë shteti, për llojin e shpenzimeve të pamatura që rrezikon stabilitetin ekonomik të eurozonës. Është krejt tjetër nëse këtë detyrë e mban një nacionalist, që mendon se nuk vlejnë as sa letra mbi të cilën janë shkruar që në fillim.

Kohë më parë, elita evropiane ia lejonte vetes të ishte e çiltër se sa e toleronte Francën. Ishte Jean-Claude Juncker, presidenti i mëparshëm i Komisionit (edhe vetë francez), i cili tetë vjet më parë shpjegoi pse policët e buxhetit të Evropës kishin mbyllur një sy ndaj financave të dobëta publike të Francës. "Parce que c'est la France," tha ai. Kaq e thjeshtë!

Ekonomia e Francës nën Macron është pak më e mirë se në ato ditë.

Qeveria e tij tashmë ka premtuar shkurtime buxhetore me vlerë rreth 20 miliardë euro për të ulur një deficit buxhetor – diferencën midis shpenzimeve vjetore dhe të ardhurave – i cili arriti në 5.5 për qind të PBB-së vitin e kaluar. Borxhi publik i Francës parashikohet të rritet në 114 për qind të PBB-së në vitin 2025.

Këto janë shifra mahnitëse: rregullat e BE-së i detyrojnë vendet të kenë, ose të paktën të punojnë për deficite vjetore prej 3 për qind dhe borxhe në 60 për qind.

Franca është në mesin e një duzinë vendesh që do të marrin një flamur të kuq javën e ardhshme për shkeljen e pragut të deficitit të bllokut. Kjo do ta vendosë atë në atë që quhet "procedurë e deficitit të tepërt", e cila kërkon që qeveritë të ndërmarrin veprime për të frenuar shpenzimet e tyre - dhe të përcaktojnë në detaje se si do ta bëjnë atë. Është një proces tipik i zgjatur i BE-së që mund të zgjasë vite, por në fund vendet shkelëse mund të gjobiten.

Por problemi është se planet ekonomike të partisë së Le Pen, nëse merr pushtetin, mund t'i bëjnë gjërat më të vështira. Kjo është reflektuar edhe në tregje. Aksionet patën javën e tij më të keqe në më shumë se dy vjet.

Dhe kjo vjen në një kohë kur burokracia e Brukselit është më vulnerabël. Pas zgjedhjeve të Parlamentit Evropian javën e kaluar, BE-ja duhet të vendosë nëse Ursula von der Leyen mbetet presidente e Komisionit dhe më pas ajo, ose kushdo që e zëvendëson atë, duhet të emërojë komisionerë të rinj.

“Mënyra më e shpejtë që von der Leyen të humbasë besimin e shteteve më të vogla anëtare para se të nominohet për një mandat të dytë është duke i lënë vendet e mëdha anëtare, si Franca dhe Italia, të largohen nga rregullat e reja fiskale,” citohet një diplomat nga një vend i Evropës veriore në kushte anonimiteti.

E gjithë çështja është të shmangen efektet ngjitëse të borxhit masiv që pothuajse çoi në faliment Greqinë në fillim të viteve 2010 dhe vuri në rrezik të gjithë eurozonën.

Pika kulmore e krizës ka të ngjarë të arrijë në vjeshtë, kur vendet duhet të paraqesin udhërrëfyes se si do të reduktojnë borxhet dhe deficitet e tyre, kohë në të cilën Franca do të ketë qeverinë e re.

Megjithatë, nuk duhet neglizhuar edhe roli i tregjeve financiare. Ato mund ta thonë fjalën e tyre përpara se Komisioni ta ketë shansin për ta bërë. Bashkimi Kombëtar në Francë duhet të nxjerrë mësime nga kaosi që pasoi planin e shpenzimeve të paraqitur nga Britania para dy vitesh, kur kryeministrja Liz Truss njoftoi shkurtime të mëdha taksash dhe çoi tregjet në një krizë dhe u detyrua të dorëhiqej.

/ Politico.eu /