Si po u shmanget Garda Revolucionare sanksioneve të BE-së

Një valë e re sanksionesh ishte ndëshkimi i Bashkimit Europian për Gardën Revolucionare të Iranit pas shtypjes brutale të protestave që pasuan vdekjen e 22-vjeçares Mahsa Amini, e cila ishte arrestuar për mosmbajtjen e shamisë.

Në listën e zezë të BE tani janë më shumë se 200 individë dhe 37 entitete. Pesë emra të rinj iu shtuan listës më 22 maj, përfshirë prokurorin e qarkut Sirjan Moshen Nikvarz; Komandantin e policisë së Teheranit Salman Adinehvand; dhe sekretarin e Këshillit Suprem të Iranit për Hapësirën Kibernetike, Seyyed Mohammad Amin Aghamiri.

Objektiv i sanksioneve të Europës ishte kryesisht Korpusi i Gardës Revolucionare Islamike (IRGC) dhe krahu i saj i investimeve, Fondacioni Kooperativ i IRGC. Sanksionet kanë të bëjnë kryesisht me ngrirjen e fondeve dhe ndalimin e udhëtimeve drejt Europës.

Garda Revolucionare mendohet se kontrollon 20 deri në 30 për qind të ekonomisë iraniane. Megjithatë, është pothuajse e pamundur të saktësohet përfundimisht se cilat kompani mund të bëhen subjekt, pasi qëllimisht Garda ka krijuar një rrjet me degë të shumta që i lidhjet të pamundura për t’u ndjekur.

Kjo është arsyeja kryesore pse sanksionet europiane nuk pritet të kenë ndonjë impakt të madh. Garda mendohet të ketë nga 120 000 -190 000 anëtarë, por në listën e sanksioneve janë vetëm 216.

Ekspertët europianë thonë se ata kanë gjetur mënyra për t’i ruajtur financat e tyre, duke i zhvendosur jashtë vendit dhe duke krijuar fonde investimi përmes një sistemi të korruptuar. Lidhur me korrupsionin, Transparency International e rendit Iranin të 147-in në listën e 180 vendeve.

Europa është një zonë ku paratë e Iranit vështirë se kalojnë. Pasi konvertohen në monedha të huaja, këto para shkojnë kryesisht në Turqi, Emiratet e Bashkuara Arabe, Katar, Oman, Gjeorgji, Kazakistan dhe Turkmenistan.

Kasra Aarabi, kreu i programit të Iranit në Institutin Tony Blair për Ndryshimet Globale në Londër, thotë se mjete juridike të reja janë të nevojshme pasi sanksionet kanë pak ndryshim. Evropa dhe Shtetet e Bashkuara duhet të krijojnë një task forcë speciale për të identifikuar dhe sanksionuar elitat e regjimit iranian që jetojnë në Perëndim, ngjashëm me mënyrën se si besnikët e Putinit janë gjurmuar që nga pushtimi i Ukrainës nga elitat ndërkombëtare ruse, Proxies dhe Task Forca e Oligarkëve, e cila sekuestroi 30 miliardë dollarë pasuri personale nga rusët e sanksionuar në 100 ditët e para.

Një sfidë tjetër për çdo regjim sanksionesh është se investitorët kryesorë të Iranit janë Rusia, Kina, talebanët dhe milicitë shiite irakiane, të cilët aktualisht janë edhe vetë subjekt sanksionesh. Sanksionet krijojnë solidaritet mes të sanksionuarve dhe kjo ligjësi ka vepruar edhe në rastin e Iranit. Garda Revolucionare mbetet relativisht e paprekur nga sanksionet evropiane, ndërsa Irani forcon aleancat e tij diplomatike me shtetet e vendosura kundër Perëndimit.

Në listën e zezë të BE-së bie në sy edhe një kategori e veçantë: Organizata Studentore Basij (SBO). E lidhur ngushtë me Gardën Revolucionare, ajo akuzohet se ka udhëhequr goditjet e dhunshme ndaj protestave në kampuset universitare pas vdekjes së 22-vjeçares. Studentët në fjalë nuk mund të udhëtojnë drejt Europës, por nga ana tjetër qeveria iraniane u jep atyre grante dhe bursa speciale në këmbim të besnikërisë së tyre.

Megjithëse shumica e ekspertëve thonë se sanksionet e BE-së nuk kanë gjasa ta gjunjëzojnë regjimin, apo edhe të kufizojnë fluksin e parave të Gardës Revolucionare, qëllimi kryesor është të tregojnë se BE-ja po ushtron presion mbi Iranin, duke e ndëshkuar atë për shtypjen e dhunshme ndaj protestuesve.

"BE prodhon sanksione individuale për të na kënaqur ne," tha Hirbod Dehghani-Azar, një avokat franko-iranian dhe anëtar i Kolektivit iranian të Drejtësisë, duke shtuar se është e rëndësishme të bëhen publikë emrat e atyre që sanksionohen.