Sfida e vaksinimit mes privatësisë dhe teknologjisë

Fillimi i fushatës së vaksinimit në Itali mes vonesave dhe polemikave, siç kishte ndodhur tashmë me gjurmimin e infeksioneve, ngre disa pikëpyetje në lidhje me privatësinë dhe kontributin e teknologjisë. Kush do t’i kontaktojë qytetarët italianë në kontekstin e përpjekjeve më masive logjistike? A është e ligjshme të mendosh për listat të vaksinuarve kundër Covid-19 dhe, për këtë arsye, në mënyrë implicite të krijosh një "listë të zezë" të atyre që refuzojnë? A është demokratike të krijosh një lloj "pasaporte" për ata që janë imunizuar nga një sëmundje që ka ulur në gjunjë botën dhe të kufizosh lirinë e lëvizjes së qytetarëve të tjerë? E reduktuar në thelbin e saj politik, pyetja rezulton të jetë më shumë një dilemë në marrëdhëniet midis shtetit dhe qytetarëve sesa midis qytetarëve dhe një mjeti teknologjik.

Në gjysmën e dytë të shekullit XVIII censusi i banesave u prit me protesta dhe bojkot në qytetet kryesore evropiane. Në Bruksel, patrullat klandestine të natës anuluan punën ditore të përfaqësuesve të qeverisë: numrat e shkruar në mure ditën u zhdukën natën. Sado e çuditshme mund të duket sot, aritmetika e rrugëve u konsiderua, nga standardet e kohës, një pushtim i patolerueshëm i privatësisë dhe një mjet kontrolli nga qeveritë. Në fakt, në qytete të ndryshme, përfshirë Milanon, ku ky regjistrim  u prezantua nga Perandoria Austriake duke filluar nga viti 1786, ai u përdor edhe për t’I detyruar njerëzit të paguanin taksat dhe ishte njëfarë censusi i qytetarëve për qëllime ushtarake. Por në të njëjtën kohë, koordinatat e reja civile ndihmuan për të zvogëluar kaosin e metropolit dhe favorizuan lindjen e qytetit modern dhe shoqërisë civile që njohim sot. Pas Luftës Civile Amerikane, në shtetet e Jugut, numri i shtëpisë u bë viktimë e konspiracionit: u konsiderua si një mekanizëm i keq i prezantuar nga veriorët për të raportuar dhe diskriminuar. Hartat e qytetit - tani gjerësisht të përdorura - nga disa konsideroheshin si një lloj "Big Brotheri". Me kalimin e kohës, një topografi gjithnjë e më kirurgjikale provoi të ishte një risi e frikshme sociale: ishte një nga mjetet e para për të izoluar shpërthimet e sëmundjeve infektive dhe për të zvogëluar pandemitë. Numri i shtëpisë i dha një shtysë të konsiderueshme regjistrimeve të popullsisë, të cilat më pas u bënë përfundimisht një instrument i përparimit në Shtetet e Bashkuara, në 1890, nga Herman Hollerith, inxhinieri që më vonë do të themelonte IBM.

Adresa dhe numri i shtëpisë sot nuk frikëson askënd, përveç të arratisurve dhe kriminelëve, megjithatë ideja e marrjes së një mesazhi të thjeshtë me tekst që na njofton për vaksinimin që mund të na shpëtojë jetën ne dhe atyre rreth nesh, mund të përfaqësojë paqartësitë e reja mbi privatësinë e qytetarëve. Nuk është rastësi që aplikacioni për gjurmim “Immuni”, përtej një menaxhimi sigurisht jo të lehtë nga qeveria që e bëri atë një mundësi të shkuar dëm, ka shkaktuar shumë debate dhe shqetësime. Në shumë mënyra është e kuptueshme: ne po flasim për informacionin më delikat që mund të ekzistojë, atë të shëndetit tonë. Potencialisht i përdorshëm nga punëdhënësit, kompanitë e sigurimeve, qeveritë. Përballë një të dhëne të tillë, privatësia tregtare duket se është gjithashtu një e drejtë që sakrifikohet (të cilën, meqë ra fjala, ne në fakt ua kemi dhënë gjigantëve teknologjikë, veçanërisht në një vit si ai i kaluari, në të cilin kemi kaluar pjesën më të madhe të kohës në internet). Megjithatë, pa dashur të minimizojmë rreziqet, mbase është koha për të diskutuar sesa të drejtat e patjetërsueshme të individit mund të flijohen përkohësisht në interes të komunitetit.

Çështja është të kuptojmë nëse dalja nga kriza pandemike justifikon një lloj "pakti shoqëror të SMS ose pasaportës shëndetësore" për të organizuar në mënyrë efektive një vaksinim masiv, madje edhe duke përdorur teknologjinë. Kur Hollerith revolucionarizoi censuset duke nxjerrë në “pension” letrën dhe bojën, ai e bëri këtë falë skedave, në fakt një "regjistrim" i familjeve. Procedura e skedimit ekzistonte dhe kishte lindur për të ndryshuar automatikisht modelet në tezgjahet industriale - lejohet të zvogëlojë në mënyrë drastike kohën e një pune që mund të kishte zgjatur dhjetë vjetë. Me një inspektim më të afërt, dyshimi nuk i atribuohet çështjes së mosbesimit në teknologji (është e qartë se, si në rastin e Hollerith, inovacioni mund të përshpejtojë arritjen e rezultatit), por të besimit në institucione dhe në menaxhimin e informacionit. Në në këtë pikë thelbësore institucionet tona kombëtare dhe lokale duhet të punojnë për të demonstruar se ata e meritojnë besimin e qytetarëve për një çështje kaq të ndjeshme. Ndoshta duke filluar nga zvogëlimi i njoftimeve për "çfarë do të bëjmë" për t'u përqëndruar në atë që është bërë (ose çfarë nuk është bërë. Dhe pse).

/Corriere.it/