bahri beci

Shqetësimi se formimi gjuhësor i brezit të ri nuk është në nivelin e duhur është i drejtë dhe përpjekja për ta zgjidhur e lavdërueshme. Po futja e mësimit të gjuhës amtare në universitete nuk është zgjidhja.

Mësimi i gjuhës amtare është objekt dhe detyrë ekskluzive e arsimit parauniversitar. Janë këshilltarë të këqij ata që kërkojnë ta spostojnë problemin në arsimin universitar. Është provuar edhe nga të tjerë, po nuk kanë pasur sukses dhe kjo është e kuptueshme, nuk mundet arsimi universitar të bëjë atë që është detyrë e arsimit parauniversitar.

J.G. Hahn më 1854 në librin e tij “Studime shqiptare” shkruante se “Populli shqiptar ndahet në dy fise kryesore, në toskë, që banojnë në Shqipninë e Jugut (me gjithë krahinën e Beratit) dhe në gegë, që banojnë në Shqipninë e Mesme dhe të Veriut”. “Kufinin e gjuhës në mes toskëve dhe të gegëve, shkruante ai, e formon Shkumbini ( …); në jug të këtij lumi sot nuk ka ma gegë, por në pjesën veriore të krahinës së Beratit flasin nji dialekt, i cili asht toskënisht, ndonëse ka shumë elementë nga gegnishtja.

 Siç dihet, shqipja dialektore ndahet në dy krahina dialektore ose dialekte, krahina dialektore  e veriut ose gegërishtja dhe krahina dialektore e jugut ose toskërishtja. Si kufi ndarës i tyre përafërsisht shërben lumi i Shkumbinit. Lidhur me kohën e formimit të dy dialekteve të shqipes janë shfaqur mendime të ndryshme. Z. G.