Europa

Fati ndihmon të guximshmit (Audaces fortuna iuvat.)

Virgil, Eneida 10, 284

Diskutimet e kohëve të fundit rreth çështjes së kërkimit shkencor dhe Akademisë së Shkencave në Shqipëri pa dashur, më kujtuan anekdotën e atij plakut që kur e pyetën përse mbillte një pemë së cilës e dinte se nuk do t’i hante frutet, iu përgjigj se këtë e bënte për të larë një borxh të vjetër: kur ishte fëmije ai kishte ngrënë frutet e pemëve që kishin mbjellë të parët e tij.

A është burkini kërcënim për popullsinë? Për shoqërinë franceze? Për vlerat perëndimore? Deri para pak javësh, çdo njeri i arsyeshëm duhet t'i jetë përgjigjur kësaj me tundje koke. Por në kohë të terrorit dhe marshimit ideologjik të rrymave populiste të djathta në Europë, duket se arsyeja është në tërheqje e sipër - edhe pse në Francë nuk ka asnjë lidhje direkte me atentateve dhe grave në plazh.
Me armë kundër veshjes

Tri komuna në Francë e ndaluan larjen në plazhet publike të grave të veshura me burkini. Ky është vendim i ashpër, por jo i padrejtë. Në Francën që vuan nga terrori do të ishte mirë që simbolet e fesë fondamentaliste ekstreme islamike të zhduken nga jeta e përditshme, konkluduan kryetarët e bashkive. Një gjykatë e konfirmoi këtë qendrim.

Irlanda dhe Spanja tejkaluan krizën dhe dolën nga programi i mbështetjes financiare që u shoqërua me masa të ashpra shtrënguese, por bankat e tyre vijojnë të jenë nën tensionin e krizës, çka mban të ngritura antenat e alarmit.

George Soros i është kthyer edhe njëherë krizës së madhe të Europës, në përgjigje të së cilës ai ka propozuar edhe një plan. Përmes një opinioni të publikuar në revistën e njohur “Foreign Policy”, Soros shkruan se kriza migratore e fundit, po çon në një dezintegrim të ngadaltë të Bashkimit Europian. Kundërveprimi me ndërtimin e mureve sipas tij, thjesht do të framentarizojë Europën, por do të dëmtojë rëndë ekonominë e saj dhe rrëzojë standardet e të drejtave në nivel global.

Dëmi është bërë tashmë. Europa dhe Bashkimi Europian përdoren lirisht si sinonime dhe e zëvendësojnë njëra-tjetrën në ligjërimin publik. Sa për kujtesë: Europa dhe Bashkimi Europian janë dy gjëra të ndryshme. E di që është i thjeshtë dhe evident deri në banalitet ky pohim, por nganjëherë edhe disa gjëra të thjeshta duhen thënë. Sidomos për t’ua freskuar kujtesën atyre që e kanë bërë lëmsh komunikimin publik, duke na thënë “do të hyjmë në Europë”, “Europa nuk na pranon kështu siç jemi”, “po shkojmë drejt Europës” e të tjera broçkulla retorike si këto.

Kush e ka ndjekur periudhën e nxehtë të debateve, ka marrë një ndjesi se referendumi mbi anëtarësinë e Britanisë së Madhe në Bashkimin Evropian nuk do të kishte një fund të mirë. Çfarë nuk u tha dhe shkrua për Evropën… si edhe u besua nga aq shumë të tjerë e megjithatë, ende jam shumë i shokuar. Vota e britanikëve për daljen nga Bashkimi Evropian ka shkaktuar gjithkund në Evropë keqardhje, pasiguri dhe zhgënjim. Kjo është një shkëputje e fortë, një shkëputje historike! Megjithatë: Neve nuk na lejohet të biem as në një shtangie nga shoku dhe as në një aksionizëm të rrëmbyeshëm.

Po flitet shumë së fundmi për një rol të ri të Gjermanisë. Në planin ekonomik ajo e ka prej kohësh rolin e një fuqie të madhe, për vetë peshën që zë, por në planin diplomatik e sidomos në çështjet e sigurisë, Berlini është treguar shumë i kujdesshëm. Trashëgimia e Luftës së Dytë Botërore dhe më tej akoma, një histori shekullore konfliktesh në Europë, që kanë patur si protagonist këtë vend, imponuan rishikimin themelor të qasjes ndaj situatave ndërkombëtare.