Pesticide dhe mbetje fekale në ujin mineral më të mirë në botë

Në malet pranë qytetit të Vergèze në Francën jugore buron një prej ujërave minerale më të njohura në botë: Perrier. E kthyer në simbol të elegancës franceze, Perrier është një markë miliarda dollarëshe, shishet jeshile në formë dardhe të së cilës gjenden në tavolinat e sallës së konferencave dhe në restorantet e nivelit të lartë nga Nju Jorku dhe Londra në Hong Kong. “Perrier” është ndër alternativat e spikatura ndaj pijeve të gazuara të mbushura me sheqer për konsumatorët urbanë të ndërgjegjshëm për shëndetin.

Por pas shirave të dendur këtë vit, uji që del nga 150 m nën tokë tregoi gjurmë të lëndës fekale, gjë që shkaktoi tërheqjen nga tregu dhe shkatërrimin e më shumë se dy milionë shisheve, raporton Bloomberg.

Një raport i vitit 2023, nga një ent rregullator, tregoi se gjurmët e pesticideve të ndaluara më shumë se dy dekada më parë dhe të lidhura me kancerin u gjetën në ujin “Perrier”. Në shtator, pronari zviceran i markës, Nestlé SA, ra dakord të paguante 2 milionë euro (2.2 milionë dollarë) për të zgjidhur një padi sipas të cilës kishte kryer mashtrim duke filtruar ujin e saj, përmes metodave që janë të paligjshme në Francë për ujërat minerale që supozohet të jenë natyrore. Kompania tani është paditur nga grupi i të drejtave të konsumatorit Foodwatch, i cili thotë se marrëveshja e shpëton atë nga përgjegjësia. Nestlé Waters France nuk pranoi të komentonte mbi padinë, por ripohoi se siguria dhe cilësia e Perrier kanë qenë gjithmonë të garantuara.

Kjo nuk është hera e parë që Perrier goditet nga një skandal i kësaj natyre. Në 1990, zbulimi i sasive shumë të vogla të benzenit rezultoi në tërheqjen nga tregu të 160 milionë shisheve të ujit mineral në 120 vende - një nga masat më të mëdha të kësaj natyre në botë.

Por kësaj here, telashet mund të jenë më të mëdha, duke e lënë atë përballë një kërcënimi që godet thellë në zemër të Francës. Vendi më i madh eksportues i ujit në shishe në botë ka luftuar shumë për të ruajtur integritetin dhe identitetin e ujit të tij. Industria kontribuon me 1 miliard euro çdo vit në tregtinë e jashtme të Francës dhe punëson drejtpërdrejt ose tërthorazi rreth 38 000 njerëz.

Nuk ka asnjë sugjerim që Perrier është i pasigurt, dhe Nestlé, ndërkohë që pranon se e filtron ujin "për një kohë të gjatë", thotë se të gjitha markat e saj tani janë në përputhje me rregullat franceze. Problemi është se kimikatet që mund të kenë nxitur filtrimin e Perrier-it në krye të herës ka të ngjarë të jenë ende të pranishme në tavolinat e ujit në Francë, një nga përdoruesit më të mëdhenj në botë të pesticideve. Situata ndërlikohet nga rastet gjithnjë e në rritje të shiut të rrëmbyeshëm që mund të prishë ekuilibrat e rrjedhave ujore nëntokësore, duke lidhur sistemet më të cekëta të ujit me akuiferin e thellë mineral dhe duke e ndotur atë.

Konsumatorët mund të mos kujdesen se si filtrohet uji i shisheve jeshile. Por Perrier është në telashe pasi uji mund të merret vetëm në burimin pranë Vergèze, në rajonin Gard midis qyteteve Nimes dhe Montpellier. Nëse filtron ujin duke përdorur metoda të ndaluara, kjo është në kundërshtim me ligjet franceze; nëse nuk e bën, rrezikon ekspozimin ndaj asaj që raporti i rregullatorit thotë se është "ndotje kronike". Nestlé thotë se nivelet e vogla të mikrofiltrimit të lejuar, një program i rreptë pastrimi i qarkut të shisheve dhe 700 analiza ditore garantojnë cilësinë e ujit mineral të saj, por pranon se ngjarjet e rënda klimatike "do të nënkuptojnë më shumë luhatje në nivelet tona të prodhimit".

Megjithatë, kjo çështje ka ngritur një pyetje më themelore jo vetëm për Perrier, por për biznesin global të ujit prej 300 miliardë dollarësh: A ka kuptim ekologjik të transportohen miliona shishe me ujë - rreth 97% e tyre të bëra me plastikë - në të gjithë globin, në vend që ta sigurosh atë aty ku buron? Ndërsa tregu i ujit në shishe pritet të rritet me 4% në vit deri në vitin 2026, thatësirat e përsëritura dhe madje edhe trazirat për ujin po e bëjnë industrinë gjithnjë e më problematike.

Nestlé nuk është i vetmi grup me probleme të tilla. Edhe pse rivalja Danone SA, e cila zotëron marka si Evian dhe Volvic, e merr ujin e saj në Alpe dhe në rajonin e Auvergne të Francës, ku efektet e ndryshimeve klimatike nuk janë aq të mprehta, ajo është përballur me padi në Evropë dhe SHBA, që e kanë akuzuar atë për ndotje plastike dhe dëmtim të mjedisit.