polonia

2018 e gjen BE-në përballë dy sfidash të mëdha - Austrinë dhe Poloninë. Në rastin e parë Brukseli duhet të tregojë se si do trajtojë pjesëmarrjen e ekstremit të djathtë të Freedom Party (FPO), në koalicionin qeverisës ku zotëron portofolet e ministrive kryesore dhe postin e zv/kancelarit. 

Dhjetëra mijëra vetë morën pjesë sot në një marshim në qendër të Varshavës me rastin e ditës së Pavarësisë. Marshimi u organizua nga lëvizja e rinisë nacionaliste që kërkon një Poloni etnikisht të pastër, me më pak myslimanë dhe hebrej. Këngë dhe parulla që lexonin “Europa e bardhë”, “Europa do të jetë e bardhë” dhe “Gjak i pastër”, shoqëronin pjesëmarrësit në një shfaqje të re nacionalizmi ksenofobik në një vend anëtar të BE-së. 

Polonia ka rihapur çështjen e dëmshpërblimeve me Gjermaninë duke shtuar tensionin me Berlinin zyrtar. Varshava ndodhet nën presionin e BE-së për arsye të zhvillimeve të brendshme politike që sipas Brukselit zyrtar po kërcënojnë demokracinë e këtij vendi.

Në këtë kuadër çështja e dëmshpërblimeve është një mënyrë për të kushtëzuar veprimet e Gjermanisë.

Me të vërtetë, monstruoziteti i krimeve gjermane edhe ndaj polakeve dhe polakëve jo hebrenj, dhe veç të tjerash masakrimi i 150.000 civilëve vetëm në Kryengritjen e Varshavës në vitin 1944, mbeten përgjithmonë një turp dhe një padrejtësi skandaloze. Kjo aq më tepër, kur thuajse askush nga përgjegjësit gjermanë nuk dha llogari ndonjëherë për këtë para drejtësisë.

Me Gjermaninë është e lehtë të bësh diplomaci. Mjafton të përmendësh reparacionet e luftës. E bëri Greqia gjatë kohës më të vështirë të krizës financiare, por së fundmi po e vendos në axhendë edhe Polonia. Bloomberg raporton se deputetët e partisë Ligj dhe Drejtësi, që ka shumicën, po rishikojnë mundësinë nëse do të kërkojnë reparacione të mëtejshme nga Gjermania ose jo për LIIB. Kreu i partisë Jaroslaw Kaczynski deklaroi një javë më parë se “Polonia po përgatit një kundërfensivë historike”, ndonëse Polonia e regjimit komunist e ndërpreu kërkesën për reparacione pas vitit 1953.

BE-ja është në prag të marrjes së një vendimi ekstrem për t’i hequr Polonisë të drejtën e votës në Bashkimin Evropian në përgjigje të planeve të qeverisë së saj djathtë për të “prekur” pavarësinë e gjyqësorit. Frans Timmermans, zëvendës-president i Komisionit Evropian ka akuzuar Varshavën se po kërkon të vërë nën kontroll të plotë politik gjyqtarët. Ai paralajmëroi se BE ishte "shumë pranë" aktivizimi të nenit 7  për Poloninë, një sanksion i traktatit që pezullon të drejtën e votimit të një shteti anëtar.

Europa po ndahet sërish. Edhe kësaj radhe me Rusinë, jo me mure si në Luftën e Ftohtë. Por duke shkëputur fijet natyrale ekonomike. Polonia, një nga vendet më antiruse, ka vendosur që të shkëpusë varësinë nga Moska duke nisur punën për ndërtimin e një kanali që do të jetë 1.3 km i gjatë, 80 m i gjerë dhe 5 m i thellë e që do të kushtojë 225 milionë dollarë. Kanali do të shmangë detyrimin e tanishëm të anijeve që dalin nga Polonia nga qyteti port Elblag për të dalë në Balltik përmes ujërave territoriale ruse.

Moska akuzon SHBA-të se kanë refuzuar t’u përgjigjen sugjerimeve të Rusisë për të diskutuar mbi programin e mbrojtjes raketore të promovuar nga Uashingtoni. Deklaratat janë bërë nga zëvendës ministri rus i Mbrojtjes Anatoly Antonov, i cili e përshkroi nismën SHBA si "shumë e rrezikshme".

Presidenti rus, Vladimir Putin paralajmëroi Rumaninë dhe Poloninë muajin e kaluar se do të jenë brenda rrezes së raketave ruse, sepse në territorin e tyre kanë zhvilluar sistemet amerikanë të mbrojtjes antiraketë, të cilën Moska e sheh si një kërcënim direkt ndaj sigurisë kombëtare të Rusisë .

Sulmet e imigrantëve në Këln dhe Hamburg kanë nxitur reagime të forta nga disa vende të BE-së. Kryeministri sllovak, Robert Fico ka deklaruar hapur se "Ne nuk duam që edhe në Sllovaki të ndodhë diçka e ngjashme me atë në Gjermani". Më shumë se kaq: vala migratore po vlerësohet si një zhvillim gjeopolitik. “Sllovakia do të ndalojë që në vend të krijohet një komunitet i mbyllur mysliman. Që tani, Sllovakia thuajse nuk pranon refugjatë”, raporton “DW”. Edhe nga Polonia vijnë zëra të njëjtë.

Ndoshta nuk është një "grusht shteti i fshehtë", siç pretendon opozita, megjithatë në fakt zhvillimet e fundit në Poloni përbëjnë me të vërtetë arsye për t'u shqetësuar. E vetmja parti në pushtet "Ligj dhe Drejtësi" (PIS) nuk ka as katër javë të plota në detyrë dhe realizon në një ritëm shumë të shpejtë një ligj, që do të ketë pasoja të mëdha në balancën e pushtetit në Poloni. Kështu puna e Gjykatës Kushtetuese, e institucionit që kontrollon përputhshmërinë e ligjeve me Kushtetutën, nëse nuk do të paralizohet, të paktën do të ngadalësohet në mënyrë të konsiderueshme.