Myslimanët shqiptarë përballë ekstremizmit “laik”
Është bërë e modës që, pas çdo atentati terrorist me justifikim islam në Europë, të vërshojë në mediat shqiptare një valë opinionesh me pretendime mesianike, disa për qytetërimin “tonë”e disa për islamin, athua se ky nuk është pjesë e kulturës shqiptare dhe e pronorit ‘tonë’. Që këtu, çdo përsiatje fundoset në hipokrizi. Një nga vaksinimet më origjinale e mbrojti Ndriçim Kulla. Pas një parashtrimi të gjatë të problemit, publicisti ofron si zgjidhje ‘pasurimin falas të bibliotekës së myslimanëve të rinj’, nisur nga supozimi se në gjirin e para-ekstremistëve disa shfaqin zell leximi dhe natyrisht kanë kohë, por u mungojnë librat e duhur. Kjo, sipas Kullës, do t’u mundësojë atyre “të zgjerojnë horizontin e tyre intelektual”, “të mësojnë se shoqëria ku jetojnë është e ndërtuar ose përpiqet të ndërtohet mbi bazën e një modeli europian”, “të mësojnë se laicizmi si parim bazë kushtetues i shoqërive europiane nuk është i drejtuar kundër Islamit, por kundër atyre që prekin parime” si liria apo të drejtat e njeriut.
Debati i leximit është kompleks, ndërsa diskutimi shqiptar vetëm sa e varfëron. Gjermania e shek. XVIII-XX ka prodhuar mendim e teknologji në nivele të pakrahasueshme, por kjo nuk e pengoi ngjizjen, konsolidimin dhe masivizimin e nazizmit; nuk i mungojnë leximet e librat as shoqërisë franceze, megjithatë ajo sot po shkon drejt një ligjërimi politik ekstrem e homofob; në nivel leximesh e botimesh, shoqëria e sotme shqiptare është sigurisht në kushte më të favorshme se në gjysmën e parë të shek. XX, por kjo nuk e bën më pak primitive, përkundrazi shndërrimi në xhungël, i cili sa vjen e theksohet, i përket 25 viteve të fundit. Përveç kësaj, Kulla zbulon si rrugëdalje ‘leximin’, me të cilin (folje në urdhërore) është haur shpallja hyjnore islame.
Mjafton kaq për të mos shpenzuar asnjë minutë me hipoteza të tilla, që në fund përmbyllen neveritshëm, duke kërkuar fonde, për libra natyrisht, pra, si gjithmonë, punë xhepash e xhepistësh. Megjithatë, edhe në këtë derexhe, ky artikulim, pikërisht sepse grotesk e lypsarë (atje ku s’shkon më), shfaq mjaft kthjellët imazhin e islamit në elitat shqiptare. Çka karakterizon këtë imagjinatë janë paragjykimi, përjashtimi dhe tëhuajësimi. Kulla e nënvizon që në fjalinë e tretë, kur i dallon “ekstremistët islamikë” në “pamje”, “veshje” dhe “mënyrë jetese”, pa çka se disa nga atentatorët e Parisit në e rutinën e tyre tymosnin hashash, nuk praktikonin namaz e as nuk dalloheshin, nga pamja, prej europianëve (prej “nesh”), nëse kriter dallimi nuk merret ngjyra.
Pas paragjykimit, artikulimi merr trajtën e tij të plotë kur justifikohet me “laicizëm”. Në fillim duhet theksuar se e gjithë Europa, me përjashtim të Francës, aplikon laicitetin, si model bashkëveprimi, dhe jo laicizmin, si model refuzimi agresiv. Ajo çka i nevojitet Shqipërisë është pikërisht laiciteti, i cili përveçse ndarje e fesë nga shteti është edhe ekuilibër e respekt hapësirash sociale ndërfetare. Ekuilibri dhe respekti nuk janë prerogativa vetëm shtetërore apo ndërfetare. Ata që i kërkojnë tek tjetri duhet t’i shfaqin tek vetja, pikësëpari elitat me hapësira mediatike, të cilat kaq shumë i josh serenata e laicitetit, respektit dhe ekuilibrit.
lrap_0809_16_z+tattoo_expo_monterrey_mexico+virgin_mary_back_tattooPër aq sa një mysliman të lexojë bie fjala Rusoin (tashmë në versionin e propozuar nga Kulla), kjo nuk e bën atë më pak të ekspozuar ndaj rreziqeve të mos-respektimit që vërshon çdo ditë nga famullia mediatike nga e cila flet Kulla. Një mysliman shqiptar mund të jetë i lexuar, por mbetet gjithnjë mysliman, dhe kjo është njolla, produkt i dekadave të komunizmit. Para se të lexojë Rusoin e Kullës, myslimani mëson germat e shqipes në abetare me Nënë Terezën, simboli më i pastër i çkombëtarizimit në emër të vokacionit fetar; mëson se ai bart Fenë Orientale, të Imponuar nga Pushtuesi, se është i prapambetur dhe fajtor i fatkeqësive kombëtare, e madje s’di as të festojë, përveç Bajramit e synetllëkut, siç shkruan Ilir Konomi për Tiranën e 1917, në ndryshim nga ajo e sotmja, që bredhit i ka vendos kryqin.
Edhe duke e lexuar Rusoin në autobus, sapo ta ngrejë shikimin do të përplaset në të njëjtën e të vetmen simbolikë fetare, e cila nga veriu dhe jugu laik demarkon territorin ditën e natën. Mirë bredhi – të cilin ua mësoi shqiptarëve Hoxha pagan, me damarin e tij europian – tashmë e ka të nevojshëm simbolin fetare në krye, siç e kërkon me ngulm ndonjë klerik i programuar për leximin memories shqiptare, por male, çuka, kodra, brinja e gërxhe, me ç’justifikim anti-enverist, kombëtar apo laik e bartin këtë dekorim?
Myslimani që lexon Rusoin, detyrimisht (si lexues i zellshëm) do të haset me mënyrën se sa dhe si dritarja mediatike nga e cila Kulla ka zgjedhur të ofrojë katekizmin e tij i respekton myslimanët, se në ç’nivel është ekuilibri i fetar në të, në plan komentesh, lajmesh nga bota dhe opinionesh aspak anonime. Komentet që pasojnë ndonjë kontribut të Gjergj Metës te Mapo nuk i afrohen gjëkundi vrerit qe ndjek ndonjë shkrim të Muhamed Sytarit, si ai për rihapjen e xhamive në Shqipëri (por edhe të tjerë, apo raportime të pabazuara, reflektime etj). Megjithëse pa asnjë nënkuptim fetar, artikulli i një myslimaneje merr në komente të njëjtat paragjykime që shpreh intelektuali Kulla, nisur vetëm nga veshja pra, ndërsa shkrimi i një femre tjetër (para ca kohësh e shqetësuar për sulmet nga Kishës) maksimumi kritikohet për snobizëm e mendjemadhësi: ndodh edhe kur shamia mbahet nga një akademike, sespe tashmë ky është vreri i njollës. “Muhabet komentesh”, mund të thuhet, por po kjo gazetë botoi gegofobinë dhe islamofobinë e Maks Velos, e ndërsa Velo kërkoi falje, intervistuesi i tij, Alfred Lela, që nuk e fsheh përkatësinë fetare, jo vetëm që nuk kërkoi falje, por i thumboi kritikët e Velos, me një stil të publicistikës së viteve ’20-’30, duke u shqetësuar maksimumi për gegofobinë dhe aspak për islamofobinë. Ka perënduar edhe koha “sa për sy e faqe”: Lela e quan restaurimin e xhamisë së Prezës “‘pushtimi’ me një xhami i një kështjelle”, sepse xhamia dhe feja që ajo përfaqëson konsiderohen të huaja.
Rusoi le të shërbejë fillimisht si zbutës i ekstremizmit tek ato që i thurin lavde në emër të perëndimorizmit, ndërsa vetë kanë ngelur në mesjetën e kontinentit dhe kulti i viktimizimit u shërben si ushqim mllefi. E sigurt është se në këtë shoqëri ekstremizmi, myslimanët shqiptarë, edhe pa Rusoin, mbase nga tradita e mbase nga parimet fetare, janë akoma faktori kryesor i ekuilibrit, respektit dhe laicitetit.
"e-zani.com"
Comments
ky artikull eshte pune besimtaresh
Eshte e vertete qe shume njerez ne Perendim llaftarisen kur dergjojne fjalen Islam dhe me padrejte I fusin te gjithe muslimanet ne te njejten kuti. Por, nuk eshte e vertete sic argumentojne shume besimtare shqiptare (dhe shume analiste qe jane me shume besimtare se ndonje gje tjeter) qe islamofobia eshte rruma kryesore e te lexuarit te fese Islame ne Perendim apo ne Shqiperi. Ka me qindar libra, projekte, artikuj, grupe, kanale televizive dhe qytetare te thjeshte qe kritikojne cdo tendence Islamofofe. Prandaj zoteria analist-besimtar ngaterron shume gjera dhe injoron rrumen shume te fuqishme te kritikes qe ekziston ne Perendim. ky ngaterrim eshte bere me dashje dhe ne fakt perfundimi eshte qe Perendimi hedh vrer dhe normal Muslimanet do hedhin ndonje bombe aty ketu nga inati.
Cfare nuk kupton ky zoteri-besimtari dhe komuniteti I besimtareve te rinj eshte qe Perendimi ka zhvilluar mekanizma kritike dhe tolerance, qe nuk ekzistojne gjekundi ne boten myslimane apo ne botkuptimim e ketyre fetareve. Perendimi ka krijuar hapesira ku cdo mendim mund te debatohet lirshem. Ne fakt Muslimanet mund te hedhin ne qarkullim gjithfare helmesh mbi Perendimin ne mes te Frances. Ndersa Francezet debatojne mes tyre lirshem mbi lirite fetare qe duhet te gezojne dhe surrogate qe hedhin bomba dhe mezi presin te shajne ndonje te krishtere. Problem eshte qe kjo hapesire vetekritike dhe debati te hapur mbi te drejtat e gjithsecilit nuk ekziston mes muslimaneve, dhe atyre mendjendriturve si ky lloji I analisteve qe hedhin vrere ku mundin aty ketu.
Prandaj puna e pare e myslimaneve eshte te edukojne vetem me vlerat e kritikes dhe te shohim se pari hallet e tyre, para se te shajne me te mbare e te prapme perendimin.
Add new comment