E gjithë Europa pi ujë të kontaminuar

Në ujin e pijshëm që konsumohet në Europë është gjetur një substancë e dëmshmë që zakonisht përdoruret në pesticide dhe në proceset e ftohjes.

Gjetja pason një studim të publikuar në maj nga Rrjeti Evropian i Veprimit të Pesticideve (PAN Europe), i cili konstatoi nivele "alarmante" të kimikateve PFAS në lumenjtë, liqenet dhe ujërat nëntokësore të Evropës.

Të përdorura gjerësisht në artikujt e përditshëm si kozmetika, tiganët që nuk ngjitin dhe fikësit e zjarrit, substancat jetëgjata PFAS janë produkte shumë të qëndrueshme. Mund të duhen shekuj për degradimin e tyre.

Mostrat për këtë studim të fundit, të marra nga uji i ambalazhuar dhe uji i rubinetit në 11 vende të BE-së, zbuluan praninë e TFA (acid trifluoroacetik).

Një burim kryesor i TFA është PFAS-i degradues, i përdorur në disa pesticide sintetike dhe gazra ftohës për proceset e ftohjes dhe ajrit të kondicionuar.

Mostrat e testuara nga Qendra e Teknologjisë së Ujit në Karlsruhe, Gjermani, gjetën TFA në 34 nga 36 mostrat e ujit të rubinetit dhe në 12 nga 19 ujërat minerale në shishe.

Në ujin e rubinetit, vlerat e TFA lëvizin nga "e pazbulueshme" në 4,100 nanogramë/litër, me një mesatare prej 740 ng/L.

Në ujërat minerale dhe të burimeve, vlerat e TFA janë nga "të pazbulueshme" në 3200 ng/L, me një mesatare prej 278 ng/L.

Pragu i lejuar është 2200 ng/L.

Mbi këtë normë, kjo substancë paraqet rrezik për shëndetin e njeriut. Një studim i kohëve të fundit mbi lepujt dhe ekspozimin ndaj TFA gjeti defekte të lindjes tek pasardhësit, duke ngritur shqetësime serioze për këtë kimikat.

PAN Europe ka bërë thirrje për ndërhyrje urgjente për të adresuar këtë "dështim politik", duke filluar me një "ndalim të shpejtë" të pesticideve PFAS dhe një rishikim mbi kërcënimin që paraqesin kimikatet individuale si TFA.