Propozohet bursa europiane e teknologjisë

BE do të krijojë një bursë të vetën për teknologjinë. Plani pritet të prezantohet nesër nga ish-kryeministri italian Enrico Letta.

Startup-et me kapital intensiv në fusha si kompjuterat kuantikë dhe bioteknologjia zhvillojnë teknologjinë e tyre bazuar në zbulime thelbësore shkencore ose inxhinierike, duke i bërë ato veçanërisht të rëndësishme pasi konkurrenca e Evropës në skenën globale të teknologjisë nuk ka ecur me ritmin e Amerikës.

Çështja e konkurrencës është ngritur në krye të agjendës së BE-së muajt e fundit për shkak të erërave gjeopolitike dhe tregtare me kah të kundërt dhe ndryshimeve makroekonomike që ndikojnë në performancën afatgjatë të bllokut.

Me bursën e re, startup-et e teknologjisë do ta kenë më të lehtë të marrin fondet që u nevojiten në BE.

Ekosistemet lulëzojnë rreth këtyre teknologjive, duke kontribuar në rritjen ekonomike, të cilat “shpjegojnë në një pjesë të madhe hendekun në rritje midis SHBA-së dhe BE-së”, shkruan Letta në raport. Ai nuk sqaron nëse hendeku i referohet performancës ekonomike, inovacionit teknologjik apo diçka tjetër.

Megjithatë, këto përpjekje vijnë me rreziqe të larta investimi që mund të shpërblehen vetëm në afat të gjatë.

Në BE, rregullat bankare globale të përcaktuara sipas standardit të Basel II "sjellin" një "gjobë" për investimet me rrezik të lartë, pasi këto duhet të mbulohen duke lënë mënjanë më shumë kapital për të mbuluar rrezikun më të fortë të likuiditetit, thuhet në raport.

Letta shpjegon se kur një startup ka një produkt ose shërbim të zbatueshëm dhe ka nevojë për një infuzion masiv parash për t'u rritur, gjë që zakonisht e bëjnë përmes një Oferte Publike Fillestare (IPO), këto firma të reja përballen me situata të vështira në bursat e Europës.

“Së pari, ata e kuptojnë se asnjë bursë kombëtare e aksioneve në BE nuk është mjaft e madhe për të mbledhur kapitalin që u nevojitet me shpejtësi dhe me kosto efektive krahasuar me SHBA-në. Së dyti, ata shohin se vlerësimi i tregut – shuma që investitorët po paguajnë mbi ‘çmimin dysheme’ të vendosur për të blerë aksione të reja – në vendet e BE-së është shumë më e ulët se në SHBA”, shkruan Letta.

SHBA është tregu kryesor për IPO-të e teknologjisë në nivel global, me startup-et, përfshirë ato evropiane, që grumbullohen për t'u listuar në tregjet e saj publike, duke ulur vlerën për ekonominë e BE-së.

Tregjet evropiane mbeten të fragmentuara, me bursa që funksionojnë nën autoritete kombëtare që i trajtojnë këto startup-e gabimisht bazuar në të ardhurat dhe fitimet.

Në SHBA, bursa Nasdaq është shtëpia e kompanive më të mëdha dhe më të avancuara të teknologjisë në botë, si firma e automjeteve elektrike e Elon Musk Tesla dhe prodhuesi i gjysmëpërçuesve Nvidia.

Në Kinë, një bord ose nënseksion i Bursës së Shenzhenit, ChiNext, synon kompanitë e teknologjisë dhe tregtohet si Nasdaq i vendit. Në vitin 2019, një tjetër bord teknologjik u lançua në Bursën e Shangait.