eleana zhako

Një njeri i pazakontë. I lindur në prag të Vitit të Ri të 1937-s në Port Talbot të Uellsit jugor, Sir Anthony Hopkins nuk i ngjan stereotipit të aktorit që kërkon verbërisht lavdinë në Hollywood. E kundërta. Deklaron se qysh herët, e dinte saktësisht se çfarë donte të bënte në jetë. Aktori i talentuar, ka shprehur, që gjithçka rreth karrierës së vet, u përcaktua nga takimi për herë të parë me aktorin uellsian Richard Burton. U takuan pas ndërmjetësimit të motrës së Burton. Ishte kliente në dyqanin e bukës, që kishin prindërit e Hopkins. Hopkins e përshkruan këtë takim si apokaliptik.

Në 4 shkurt 2010, ndërroi jetë në Paris, Kostas Akselos, filozof dhe pedagog filozofie, një nga mendimtarët grekë më të rëndësishëm. Më poshtë një intervistë e tij që mund ta quajmë edhe një lloj testamenti të pesimizmit.

Si e shpjegoni faktin që filozofia, pavarësisht “çelësave” që sajoi, që nga koha e filozofëve aziatikë gjer te Platoni e Aristoteli dhe nga krishtërimi te Kartezi, Marksi e filozofët e kohës sonë, nuk ka arritur të hapë “portën” që shpie drejt lirisë së vërtetë të njeriut, lumturisë së tij? 

Hebrenjtë që u vendosën në hapësirën greqishtfolëse gjatë periudhës helenistike (shekulli III p.K.), u quajtën “romanjotë” në kohën e Bizantit dhe përbënin shumicën dërrmuese të elementit hebre gjer në shekullin e XV. Që në fillim, adoptuan gjuhën greke, u frymëzuan nga zakonet e kultura popullore vendase dhe në kombinim me doket e tyre, krijuan një traditë unike greko-hebraike. Mbajtën identitetin e tyre fetar, siç dëshmohet nga sinagogat që ndërtuan dhe mbijetesën e hebraishtes si gjuhë liturgjike. 

Vincent Van Gogh, Pablo Picasso, Andy Warhol dhe Louise Bourgeois nuk udhëtuan kurrë në ishujt Faroe të Atlantikut të Veriut. Atëherë, si peizazhet nga Ishujt e deleve (siç përkthehet emri i tyre) frymëzuan një seri veprash për Galerinë Kombëtare? Përgjigjia ndodhet në një program inteligjence artificiale, ku parashtrohen pyetje të reja. 

Një intervistë që merr formën e bisedës, është mënyra më e sigurt, që të nisësh rrëfimin. Sidomos, nëse kundruall teje ndodhet një ndër shkencëtarët më të mirë në botë. Neuroshkencëtari Jorgos Paksinos ka zbuluar dhe emërtuar më shumë zona në trurin e njeriut nga çdokush tjetër në histori (94 bërthama) dhe njeh që çdo gjë, madje edhe ndjenjat, rrjedhin e kontrollohen nga truri.

E thjeshtë, arkaike, me pamje dorike, simbol i bukurisë greke, përfaqësuese e shquar e qytetërimit mesdhetar në botë, karizmatike dhe dinamike, Irini Papas u bë ndërkombëtarisht e njohur për aftësitë e aktrimit dhe frymën e saj. Përgjatë karrierës, realizoi shumë role grash në teatër e kinema, duke mishëruar plotësisht forcën e tragjedisë së lashtë. 

Nga libri “Ju flas për Bizantin”

Në historinë e Perëndimit ekzistojnë mizori të panumërta, që janë kryer kundër të tjerëve, por edhe kundër vetes. Por mizoritë, nuk janë vetëm tipar i Perëndimit. Gjithkund në botë ndeshen mizori, qoftë kur bëhet fjalë për Kinën, Indinë e Afrikën para periudhës kolonizuese, qoftë për aztekët. Historia e njerëzimit, nuk është historia e luftës së klasave; është historia e mizorive, por jo vetëm.

Në shkrimin e saj “Dhjetë gjëra që duhet të njohim rreth Revolucionit Grek”, historiania greke Maria Efthimiu, përmes një përmbledhjeje në formë pyetjesh - përgjigjesh, shpjegon rëndësinë e revolucionit grek, jo vetëm për lexuesin grek, por edhe atë ballkanas e europian. Revolucioni grek është i një rëndësie të veçantë, pasi u priu gjithë kryengritjeve që pasuan më vonë në Ballkanin otoman, me përjashtim të atij serb.