buxheti

Një pyetje 450 milion dollarëshe

Edhe pse inspektimet tatimore janë shtuar muajt e fundit në dyqanet e vogla, shitësit herë ta japin kuponin e herë jo. Pra, jo e gjithë xhiroja e tregtisë me pakicë raportohet tek autoriteti tatimor.

Dhe kush përfiton më shumë nga mosraportimi i plotë i xhiros? Jo bizneset e vogla, por ato të mëdha. Sa më shumë xhiro nuk raportohet nga bizneset e vogla, aq më shumë tunele të vogla kanë në dispozicion bizneset e mëdha për të kanalizuar lumin e tyre të mallrave që i kanë shpëtuar sitës së TVSH-së.

Ashtu siç ishte përfolur në media, Ministria e Financave dështoi me planin e të ardhurave në buxhet, teksa pranon se ka mbledhur për vitin 2015, 19.7 miliardë lekë më pak se objektivi. Mosrealizimet më të mëdha erdhën nga zëra si akciza, tatimi mbi të ardhurat personale dhe të ardhurat jotatimore.

Fondi Monetar Ndërkombëtar vlerëson se buxheti rrezikohet nga parashikimet që qeveria bën në mbledhjen e të ardhurave, duke i mbivlerësuar parashikimit. Në raport, ndërkombëtarët ngrenë shqetësimin se buxhetit i kanë munguar të ardhurat për shkak të mosrealizimeve dhe kjo e ka detyruar qeverinë të ndryshojë buxhetin, por kjo ka minuar besueshmërinë e këtij buxheti.
Gjatë dekadës së fundit, zyrtarët i kanë mbivlerësuar parashikimet për rritjen ekonomike nga 1.5 për qind dhe arkëtimin e të ardhurave me 2 për qind të prodhimit të brendshëm bruto.

Dje u mor vesh se bileta e çmimit të urbanit në Tiranë shkon në 40 lekë të vjetra. Prej gati një jave kishte një debat publik, shoqëruar me kërcënime nga përfaqësues të linjave të transporti, që do të ndërprisnin aktivitetin, nëse nuk pranohej rritja e çmimit. Dhe Këshilli Bashkiak vendosi për “po”. Sot Partia Demokratike hedh dyshime se kjo lëvizje ishte e parashikuar dhe se ajo fsheh një akt korruptiv të kryetarit të Bashkisë, Erjon Veliaj.

Në zbatim të strategjisë “Për menaxhimin e Financave publike 2014-2020”, Ministria e Financave detyrohej të çonte për miratim në Kuvend brenda këtij viti Ligjin ri Organik të Buxhetit dhe dokumentin e rregullit fiskal shih linkun (http://www.financa.gov.al/files/userfiles/Raportimet/Strategjia_per_Mena...).

Ligji i ri për Trajtimin e Pronës, në themel të të cilit kompensimi vlerësohet me çmimin e shpronësimit të vitit 1944 plus një indeksim të vlerës në vite, pritet të çlirojë buxhetin e shtetit nga fatura e lartë, por nga ana tjetër ul me shume se 7 herë vlerën e kompensimit për ish-pronarët. Avokatura e Shtetit jep alarmin se kostoja në buxhet e vendimeve të Gjykatës së Strasburgut për vendimet në proces arriti në 600 mln euro.

Qendra e Studimeve Albanologjike me vështirësi do të mbajë këtë fundvit “Ditët e Albanologjisë”. Arseyeja është buxheti i pamjaftueshëm për të organizuar një konferencë tre ditore, e megjithatë sa për të thënë aktiviteti do të mbahet. Drejtori i Qendrës së Studimeve Albanologjike, Ardian Marashi  thotë për Gazeta Shqiptare se përpjekjet për të mbajtur gjallë kërkimin shkencor janë në kufijtë e mbijetetsës. “Buxheti është krejtësisht i pamjaftueshëm për të realizuar në parametrat e duhur misionin tonë dhe për ta ngritur institucionin në lartësinë e ambicieve tona shkencore.

Në aktin normativ të datës 11 dhjetor të këtij viti qeveria ka rishikuar me ulje tavanin e shpenzimeve buxhetore për ministritë dhe institucionet e tjera publike në masën 0.9 %.