Grafiku i demokracisë
Në kulmin e tyre, 2017, demokracitë kishin kapërcyer më shumë se gjysmën e regjimeve politike të botës: 33% elektorale dhe 21% liberale; autokracitë ranë në 46%. Në vitin 2021, demokracitë elektorale ranë në 31% dhe ato liberale në 19%.
Dihet që demokracia në botë, vitet e fundit është tkurrur. Ajo kishte bërë një hap të madh që nga vitet 1990, me rënien e perandorisë sovjetike, deri në vitin 2017, më e shumta: që atëherë, numri i vendeve që mund të përkufizohen deri diku si demokratike është ulur. Megjithatë, jo të gjitha demokracitë janë njësoj. Disa janë plot: përveç sistemit zgjedhor, garantojnë edhe lirinë e shprehjes, lirinë e organizimit, pronën dhe shtetin e së drejtës. Të tjerat janë vetëm demokraci elektorale, në të cilat njerëzit votojnë, por liritë janë, në shkallë të ndryshme, të kufizuara.
Pastaj janë autokracitë elektorale, për shembull Rusia e Putinit, dhe autokracitë e mbyllura, si Kina.
Ky është klasifikimi i zgjedhur nga Ourworldindata.org, projekti i të dhënave të hapura i lidhur me Universitetin e Oksfordit, mbi bazën e përkufizimeve të regjimeve të ndryshme të dhëna nga studiues të kësaj lënde. Në një përpunim të fundit, qendra kërkimore studioi evolucionin me kalimin e kohës të këtyre katër formave të sistemit politik. Në një indeks zero me një (demokracia e plotë liberale), në vitin 1789, viti i Revolucionit Francez, tre vendet që dolën më pak keq ishin Shtetet e Bashkuara (0.35), Franca (0.27), Britania e Madhe dhe Irlanda (0 , 24), por këto ishin demokraci elektorale, jo liberale.
Që atëherë, format e demokracisë janë rritur ngadalë, megjithëse me rënie dramatike gjatë Luftës së Parë dhe të Dytë Botërore. Në vitin 1991, në rënien e BRSS, demokracitë përbënin 39% të totalit të sistemeve politike në botë (21% elektorale, 18% liberale) ndërsa autokracitë ishin 61%. Në kulmin e tyre, 2017, demokracitë kishin kapërcyer më shumë se gjysmën e regjimeve politike të botës: 33% elektorale dhe 21% liberale; autokracitë ranë në 46%. Në vitin 2021, demokracitë elektorale ranë në 31% dhe ato liberale në 19%. Autokracitë e mbyllura kishin arritur nivelin më të ulët prej 11% në 2012, por që atëherë janë zgjeruar, në 16% në 2021, kohë në të cilën autokracitë zgjedhore ishin 34%. Gjithashtu që nga viti 2021, Ourworldindata.org vëren se 5.55 miliardë njerëz jetonin në autokraci, nga të cilët 2.05 në ato të mbyllura; në demokracitë elektorale 1.25 miliardë dhe në ato liberale 1.05 miliardë. E parë në mënyrë abstrakte, duket si mundje krahu shekullore, por pa fitues. Në realitet, është fërkimi i përditshëm mes njerëzve dhe atyre që i qeverisin.
Burimi: Corriere della Sera
Comments
Mundje krahu eshte ne fakt.
Mundje krahu eshte ne fakt. Por sa te fitoje Sala se pastaj ti do shtrihesh ne divan dhe do kerkosh pak madazh per krahun. Fundja qellimi u arrit, pse duhet me krahu?
Add new comment