shba

Komisioneri europian për Zgjerimin, Oliver Várhelyi ka bërë thirrje për një partneritet të ri mes Bashkimit Europian dhe Turqisë në dritën e zhvillimeve të reja në Afganistan. Në një intervistë për hungarezen “MagyarNemzet”, Várhelyi ka vënë në dukje se Afganistani paraqet një krizë potenciale migratore, e cila mund të parandalohet.

Kriza e tanishme na ka dëshmuar se nuk ka rrugë tjetër pos bashkëpunimit me Ankaranë

SHBA u konsultua me aletatë europianë për Afganistanin. Këtë ka deklaruar në një intervistë për New York Times, sekretari i Përgjithshëm i NATO-s, Jens Stoltenberg i cili megjithatë kë lënë të kuptohet se vendimet kanë qenë individuale.

Sigurisht që SHBA u konsultua me aleatët europianë, por në fund të ditës çdo shtet duhet të marrë vendimet e veta për dislokimin e forcave

ka thënë ai.

Ushtari i fundit sovjetik, gjeneral Boris Gromov, u largua nga Afganistani më 15 shkurt 1989. Muri i Berlinit ra në nëntor, nëntë muaj më vonë. BRSS u shpërbë në Krishtlindjet e vitit 1991. Perandoria Komuniste nuk i mbijetoi disfatës në Kabul. Fundi i Perandorisë Britanike – kujton historiani Niall Ferguson - filloi pas një krize financiare dhe një pandemie katastrofike, gripit spanjoll të viteve 1918-1919. Shtetet e Bashkuara, në një periudhë të krahasueshme kohore, e kanë njohur edhe njërën edhe tjetrën.

Ish-shefi i inteligjencës në FBI, Ali Soufan, thotë në një intervistë për gjermanen “Der Spiegel” se SHBA dështoi në luftën kundër terrorit. Ai analizon tërheqjen e forcave amerikane nga Afganistani, e cila do të reflektohet në një valë frike, që do do të forcojë ekstremistët në të gjithë botën.

Ka pasur shumë momente të errëta në dy dekadat që pasuan 11 shtatorin, disa prej tyre në Kabul muajin e kaluar. Më përndjek në mënyrë të veçantë një fotografi e vitit 2007 në Irak. Këshilltarja politike britanike, Emma Sky, ishte duke hipur në një Blackhaëk me komandantin amerikan gjeneral Raymond Odierno. Ajo i tregoi shefit të saj një grafit mbi murin e një ndërtese në Bagdad: "HEROI, DËSHMORI SADDAM HUSSEIN."

Ishte një vendim i mençur. Kështu u shpreh presidenti amerikn Joe Biden për vendimin e tërheqjes së trupave nga Afganistani, 24 orë pasi ushtari i fundit amerikan la vendin e okupuar në vitin 2001.

Vendimi nuk ka të bëjë me Afganistanin. Ka të bëjë me fundin e një ere të operacioneve të mëdha ushtarake për të rikrijuar vende të tjera

tha Biden. 

Ai ka pranuar përgjegjësi të plotë për situatën e krijuar me tërheqjen duke shtuar se interesi jetik i ShBA ishte që Afganistani të mos shërbejë si bazë sulmesh terroriste. 

Vetëm pak ditë pasi presidenti i Afganistanit, Ashraf Ghani, u largua nga vendi ndërsa talebanët përparonin drejt Kabulit, nënpresidenti i parë Amrullah Saleh, 48 vjeç, zgjodhi të udhëtonte drejt luginës Panjshir. Dy ditë më vonë, ai e deklaroi veten pasuesin legjitim të Ghanit.

Saleh, së bashku me djalin e heroit popullor Ahmad Shah Masoud, i cili u vra 20 vjet më parë, tani po e përdor luginën si një bazë nga e cila do të organizojë rezistencën kundër talebanëve në Kabul. Ndërkohë, në kryeqytetin afgan po zhvillohen bisedime midis anëtarëve të ish-qeverisë dhe talebanëve.

Shtetet e Bashkuara u larguan nga Afganistani të martën kokulur dhe me vetëm një pjesë të objektivave të arritura, pas 20 vitesh luftë. Për aleatët evropianë të Amerikës, poshtërimi mund të jetë thjesht në fillimet e tij.

E lidhur me Afganistanin në rrugë tokësore, ndryshe nga SHBA-të, për Evropën kthimi i talebanëve paraqet kërcënime më konkrete. Ato përfshijnë jo vetëm terrorizmin, por edhe migrimin masiv dhe tregtinë e heroinës. Pa pasur prani në terren, qeveritë evropiane tani do të kenë një numër të kufizuar mjetesh me të cilat të ndikojnë te grupi militant.

Ushtarët e fundit amerikanë lanë Afganistanin këtë të martë. Aeroporti i Kabulit, i kthyer në skenën kryesore të dramës së afganëve, është tashmë bosh. Pa asnjë aeroplan dhe i patrulluar nga talebanët me automjete të blinduara, pamjet e tij tregojnë një kontrast të thellë me përpjekjet kaotike të evakuimit që ndodhën gjatë ditëve të fundit.