Një marrëveshje që duhet pranuar

Postuar në 28 Shkurt, 2023 00:09

Në disa media është publikuar sot drafti i planit franko-gjerman, i cili siç ishte paralajmëruar nga i Dërguari Special për Dialogun Prishtinë-Beograd, Miroslav Lajçak, do të zbardhej kur palët të binin dakord. 

Dhe në fakt duket se palët kanë rënë dakord, ndonëse ende nuk ka një firmë. Në pikën e fundit parashikohet një udhërrëfyes, që sipas presidentit serb, Vuçiç, nis patjetër me Asosacionin e Komunave Serbe. 

I parë në tërësinë e vet, drafti nuk merret me Asosacionin por detyron zbatimin e marrëveshjeve të mëparëshme, çka në këtë kuptim i heq përgjegjësinë formale Albin Kurtit për dakordësinë mbi draftin, të cilin ai e ka miratuar edhe më parë. 

Ka diçka propagandistike mbi Asosacionin, përtej vlerës reale për shqetësimin që ngrihet. Marrëveshja përcakton njohjen reciproke, respektimin e integritetit etj., diçka që jep të kuptojë stresin e Vuçiç, i cili luajti gjatë me stresin e palës kosovare me Asosacionin. Asosacioni në kontesktin e kësaj marrëveshjeje është disproporcional për sa i përket peshës që i është dhënë, sepse në një plan më të gjerë, pranimi i tij eliminon çdo alibi në Bosnje Hercegovinë nga Republika Srpska për shkëputje. 

Sigurisht do të duhen garanci dhe një garanci imediate është futja e Kosovës në NATO, për aq sa kjo garanci vlen, ndërkohë që është e qartë se aftësia menaxhuese e Prishtinës do të dëshmohet në çmobilizimin e pakicës serbe dhe inkuadrimin e saj në jetën politike përtej të zgjedhurve nga Beogradi. Shqipëria e ka një përvojë të tillë jo të keqe prej nga ku mund të mësohet se emancipimi i shoqërisë vjen nga politika përfshirse dhe jo ato segreguese. Sa për kthesën e Kurtit të cilën ia zënë për të madhe, përveç faktit se ajo ka vlerë të konsiderohet, as nuk duhet mbivlerësuar përderisa drafti u prezantua si ofertë ultimative dhe përfundimtare e Perëndimit. 

Plani franko-gjerman

Të vetëdijshëm se paprekshmëria e kufijve dhe respektimi i integritetit dhe sovranitetit territorial dhe mbrojtja e pakicave kombëtare janë kusht themelor për paqen,

Duke u nisur nga faktet historike dhe pa paragjykuar pikëpamjet e ndryshme të Palëve për çështjet themelore, duke përfshirë çështjet e statusit,

Me dëshirën për të krijuar kushtet për bashkëpunim ndërmjet Palëve në dobi të popullit,

Kanë rënë dakord si më poshtë:

Neni 1

Palët do të zhvillojnë marrëdhënie normale, të fqinjësisë së mirë me njëra-tjetrën mbi bazën e të drejtave të barabarta.

Të dyja Palët do të njohin reciprokisht dokumentet e tyre përkatëse dhe simbolet kombëtare, duke përfshirë pasaportat, diplomat, targat dhe vulat doganore.

Neni 2

Të dyja palët do të udhëhiqen nga qëllimet dhe parimet e përcaktuara në Kartën e Kombeve të Bashkuara, veçanërisht ato të barazisë sovrane të të gjitha shteteve, respektimit të pavarësisë, autonomisë dhe integritetit territorial të tyre, të drejtën e vetëvendosjes, mbrojtjen e të drejtave të njeriut dhe mosdiskriminimi.

Neni 3

Në përputhje me Kartën e Kombeve të Bashkuara, Palët do të zgjidhin çdo mosmarrëveshje ndërmjet tyre ekskluzivisht me mjete paqësore dhe do të përmbahen nga kërcënimi ose përdorimi i forcës.

Neni 4

Palët vazhdojnë me supozimin se asnjëra nga të dyja nuk mund të përfaqësojë tjetrën në sferën ndërkombëtare ose të veprojë në emër të saj.

Serbia nuk do të kundërshtojë anëtarësimin e Kosovës në asnjë organizatë ndërkombëtare.

Neni 5

Asnjëra palë nuk do të bllokojë, as nuk do të inkurajojë të tjerët të bllokojnë, përparimin e palës tjetër në rrugën e tyre përkatëse në BE bazuar në meritat e tyre. Të dyja palët do të respektojnë vlerat e përmendura në nenet 2 dhe 21 të Traktatit të Bashkimit Evropian.

Neni 6

Ndërsa Marrëveshja aktuale përbën një hap të rëndësishëm normalizimi, të dyja palët do të vazhdojnë me një shtysë të re procesin e dialogut të udhëhequr nga BE-ja, i cili duhet të çojë në një marrëveshje ligjërisht të detyrueshme për normalizimin e plotë të marrëdhënieve të tyre.

Palët bien dakord të thellojnë bashkëpunimin e ardhshëm në fushat e ekonomisë, shkencës dhe teknologjisë, transportit dhe konektivitetit, marrëdhënieve gjyqësore dhe të zbatimit të ligjit, postës dhe telekomunikacionit, shëndetësisë, kulturës, fesë, sportit, mbrojtjes së mjedisit, personave të zhdukur, personave të zhvendosur dhe fushave të tjera të ngjashme nëpërmjet lidhjes së marrëveshjeve specifike.

Detajet do të bien dakord në marrëveshje shtesë të ndërmjetësuara nga Dialogu i udhëhequr nga BE.

Neni 7

Të dyja palët angazhohen të krijojnë marrëveshje dhe garanci specifike, në përputhje me instrumentet përkatëse të Këshillit të Evropës dhe duke u mbështetur në përvojat ekzistuese evropiane, për të siguruar një nivel të duhur të vetë-menaxhimit për komunitetin serb në Kosovë dhe aftësinë për ofrimin e shërbimeve në fusha specifike, duke përfshirë mundësinë e mbështetjes financiare nga Serbia dhe një kanal të drejtpërdrejtë komunikimi për komunitetin serb me Qeverinë e Kosovës.

Palët do ta zyrtarizojnë statusin e Kishës Ortodokse Serbe në Kosovë dhe do të ofrojnë nivel të fortë mbrojtjeje për objektet e trashëgimisë fetare dhe kulturore serbe, në përputhje me modelet ekzistuese evropiane.

Neni 8

Palët do të shkëmbejnë Misionet e Përhershme. Ato do të vendosen në selinë e Qeverive përkatëse.

Çështjet praktike në lidhje me themelimin e Misioneve do të trajtohen veçmas.

Neni 9

Të dyja palët marrin parasysh angazhimin e BE-së dhe donatorëve të tjerë për të krijuar një paketë të veçantë investimi dhe mbështetje financiare për projektet e përbashkëta të Palëve në zhvillimin ekonomik, lidhjen, tranzicionin e gjelbër dhe fusha të tjera kyçe.

Neni 10

Palët do të krijojnë një Komitet të përbashkët, të kryesuar nga BE-ja, për monitorimin e zbatimit të kësaj Marrëveshjeje.

Të dyja palët konfirmojnë detyrimin e tyre për të zbatuar të gjitha marrëveshjet e kaluara të Dialogut, të cilat mbeten të vlefshme dhe detyruese.

Neni 11

Të dyja palët angazhohen të respektojnë Udhërrëfyesin e Zbatimit të shtojcës në këtë Marrëveshje.

Comments

Submitted by Anonymous (not verified) on

Borxhliut te keq meri Dhine pa Kec. Keshtu qe nuk ka qene pa gje ideja e Edi Rames si politikan...

Add new comment

Plain text

  • No HTML tags allowed.
  • Web page addresses and e-mail addresses turn into links automatically.
  • Lines and paragraphs break automatically.